ظهر امروز شرق تهران دو بار لرزید، زلزله ای که چند شهر و استان دیگر از جمله البرز، قزوین، قم، مازندران و زنجان را هم تحت تاثیر خود قرار داده است.
بر اساس گزارش ها زلزلهای به بزرگی ۳.۹ در مقیاس ریشتر، ظهر امروز ۲۸ مرداد ۱۴۰۲ دماوند در استان تهران را لرزاند.
خبرها حاکی است در ساعت ۱۳:۴۸ امروز زلزلهای به قدرت ۳.۹ ریشتر در عمق ۱۰ کیلومتری از سطح زمین، مناطقی از دماوند در شرق استان تهران را لرزاند. کانون این زمینلرزه در فاصله ۵۹کیلومتری از شهر تهران، ۱۳ کیلومتری رودهن، ۱۰ کیلومتری شمال غربی دماوند و هفت کیلومتری آبعلی بود.
زلزله دوم هم به فاصله چند دقیقه دوباره دماوند را لرزاند تا تن تهرانی ها بلرزد.
*درپی زلزله تهران اورژانس اعلام آماده باش کرد
درپی وقوع زلزله ۳.۹ ریشتری در شرق استان تهران، دستگاههای امدادی، خدماتی و ... به حالت آماده باش درآمدند.
محمد اسماعیل توکلی، رئیس اورژانس استان تهران گفت که تمامی پایگاههای اورژانس در حالت آمادهباش قراردارند و تیمهای ارزیاب اورژانس نیز در مناطق متاثر از زلزله حضور دارند.
*اولین گزارش از خسارت زلزله تهران
مدیرکل بحران استانداری تهران نیز با اشاره به اینکه زلزله ۳.۹ ریشتری دماوند تخریب و خسارت جانی نداشته است، از مردم خواست آرامش و خونسردی خود را حفظ کنند.
حامد یزدی مهر، عصر شنبه با اشاره به وقوع زلزله ۳.۹ ریشتری حوالی دماوند اظهار داشت: خوشبختانه این زمین لرزه تا کنون هیچ گونه تخریب و خسارتی برجای نگذاشته است.
وی با تاکید بر اینکه تمام دستگاههای خدمات رسان و فرمانداری دماوند در حالت آماده باش کامل هستند، خاطرنشان کرد: هم اکنون نیز شاهد پس لرزه ای به قدرت ۲.۵ ریشتر در ساعت ۱۴:۴۲ در عمق هشت کیلومتری زمین بین استانهای تهران و مازندران بودیم.
این مسئول با تاکید بر اینکه دستگاهها باید آمادگی لازم را داشته باشند افزود: ضروری است که اعلام کنیم، طبق ارزیابیهای صورت گرفته در جریان این زلزله، گزارشی از تخریب منازل مسکونی نداشتهایم و خسارتهای مادی خاصی نیز اعلام نشده است.
یزدی مهر از مردم خواست، ضمن حفظ آرامش و خونسردی و رعایت نکات مورد نظر ایمنی، از شتابزدگی جدا خودداری کنند و تاکید می شود که پس از وقوع زلزله امروز تاکنون گزارش نگران کنندهای به اداره کل مدیریت بحران استان تهران ارسال نشده است.
*توضیحات مهم استاد زلزلهشناسی درباره زلزله امروز
مهدی زارع، زلزلهشناس و استاد پژوهشگاه زلزلهشناسی درباره جزئیات این زلزله به خبرآنلاین میگوید: «زلزله ساعت ١٣:٤٨ شنبه ٢٨-٥-١٤٠٢ در نزدیکی مشا دماوند در شرق استان تهران و بر روی گسل مشا رخ داد، در ۲۶ بهمن ۱۴۰۲ نیز زمینلرزهای با بزرگای ۳.۳ در همین محل روی قطعه شرقی گسل مشا رخ داد.»
این استاد زلزلهشناسی ادامه میدهد: «آتشفشان دماوند با توجه به آخرین فوران در هفتهزار سال قبل جزو سامانههای آتشفشانی فعال دنیا به حساب میآید. دماوند یک مخروط قدیمیتر و اتاق ماگمایی گدازه دارد که بیشتر به سمت شمال دماوند کشیده شده و یک مخروط جدیدتر دارد که به سمت جنوب قرار گرفته است. به نظر می رسد که اتاق گدازه دماوند در سمت شمال نسبتا سرد شده و اما اتاقک به سمت جنوب همچنان فعال و پرتکاپو است.»
زارع ادامه میدهد: «بررسیهای زلزله شناختی بر روی دادههای ۲۹ سال اخیر در پهنه گسل مشا و منطقه آتنشفشان دماوند نشان میدهد که قطعه شرقی گسل مشا تحت اثر فعالیت اتاقک ماگمایی دماوند به ویژه در ژرفای ۷ تا ۱۴ کیلومتری است. »
او با اشاره به اینکه زمینلرزه ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۹ دماوند نیز در ساعت ۱۲:۴۸:۲۱ بامداد با بزرگای ۵.۰ و در ژرفای ۷ کیلومتری زمین، در مشا دماوند رخداد و در آبسرد، کیلان، گیلاوند و رودهن بیشتر نقاط استان تهران احساس شد، میگوید: « قطعه شرقی گسل مشا فعالیتهای گوناگونی نشان داده است. برخی از زمینشناسان براین باورند که زمینلرزه ۷ فروردین ۱۲۰۹ - ۲۷ مارس ۱۸۳۰ میلادی، که دماوند و شمیرانات را تقریباً بهطورکامل ویران کرد در اثر جنبایی همین گسل رخ داده است. بزرگای آن رخداد ۷.۱ برآورد شده و بیش از ۵۰۰ نفر در دماوند کشته شدند.»
زارع ادامه میدهد: «آسیبها تا جاجرود گسترش داشت و کاروانسرای آن در اثر لرزه در هم کوبیده شد. در شهر تهران نیز بسیاری از خانههای قدیمی فروریخته و ۳۰ نفر کشته شدند. در اثر این زمینلرزه ویرانگر، تمام ساختمانهای تهران خسارت دید و قسمتی از بازار و بخشی از کاخ دربار و خانههای پیرامون آن فروریختند. ارگ تهران، تالار بزرگ مدعوین، چند ساختمان بزرگ و ساختمان سفارت انگلیس بهسختی آسیب دیده و دیواره های آن فرو ریخت.»
استاد پژوهشگاه زلزله شناسی میگوید: «سامانه گسل مشا با سه قطعه از شرق به غرب گسترده است. قطعه شرقی از جنوب فیروزکوه تا روستای کلان در شمال شرق تهران، به طول حدود ۱۰۰ کیلومتر ، قطعه مرکزی از روستای کلان (لواسانات) تا شهرستانک در شمالغربی تهران، به طول حدود ۹۰ کیلومتر و قطعه غربی از شهرستانک تا آبیک در استان قزوین به طول حدود ۸۰ کیلومتر قرار گرفته است. در این ناحیه سامانه گسله مشا مهمترین سامانه گسله در جنوب البرز است.»
او اظهار میکند: «تمرکز جمعیتی در پیرامون قطعه شرقی گسل مشا حدود ۲ میلیون نفر، در پیرامون قطعه مرکزی حدود ۴ میلیون نفر (مشتمل بر بخشی از اهالی شمال تهران) و حدود ۲.۵ میلیون نفر در پیرامون قطعه غربی گسل مشا برآورد می شود. بنابراین حدود ۸.۵ میلیون نفر در استانهای تهران، مازندران، البرز و قزوین در پیرامون گسل مشا ساکن هستند که از این نظر ریسک بالای این گسل مشخص میشود.»
*کسی میتواند وقوع زلزله را پیش بینی کند؟
تا امروز هیچ توضیح علمی در خصوص افرادی که ادعا میکنند، میتوانند وقوع زلزله را پیشبینی کنند ارائه نشدهاست و از طرفی نیز تا به امروز پیشبینی این افراد به حقیقت بدل نشدهاست.
تاکنون سازمانهای زمینشناسی نیز موفق به پیشبینی زلزله نشدهاند و دانشمندان نیز به تنهایی نتوانستهاند، وقوع زلزله را پیشبینی کنند. دانشمندانی که در حوزه زمینشناسی تخصص دارند نیز، تنها میتوانند، احتمال وقوع یک زلزله مهم را در یک منطقه خاص در طی چند سال مشخص محاسبه کنند.
پیشبینی که در خصوص زلزله باشد، باید سه عنصر اصلی، تاریخ و زمان، مکان و بزرگی را در بر داشته باشد. برخی میگویند که میتوانند زلزله را پیشبینی کنند، با این حال دلایلی زیادی وجود دارد که این گفته را بیاعتبار کند. یکی از دلایل آن است که این پیشبینیها مبتنی بر شواهد علمی نیستند و زلزله بخشی از یک فرآیند علمی است. به عنوان مثال، زلزله هیچ ربطی به ابرها و یا دردهای فیزیکی بدن ندارد.
*هشدارهای ضروری حین و بعد از زلزله
در این شرایط لازم است شهروندان ضمن حفظ خونسردی خود یکسری نکات و مسائل را رعایت کنند که به برخی از مهم ترین آنها اشاره شده است.
ابتدا لازم است توجه کنیم که با دانش فعلی بشر امکان پیش بینی زمان، مکان و بزرگای زلزله وجود ندارد، پس به شایعات بیاساس و سودجویانه توجه نکنید.
حفظ آرامش و خونسردی، لازمه رویارویی با هر حادثهای است. رفتارهای هیجانی و احساسی در زلزله، می تواند منجر به آسیب های جسمی و روانشناختی شود.
در زمان وقوع زلزله اگر داخل منزل هستید، بهترین اقدام پناهگیری است. برای اینکه زلزله شما را زمین نزند، روی زانوهای خود بنشیند.
برای آنکه خودتان را در برابر اشیای پرتاب شده در فضای منزل، محافظت کنید؛ با بازوان خود، سر و گردنتان را بپوشانید و اگر در معرض خطر اشیائی که سقوط میکنند هستید و میتوانید بدون آنکه خطری شما را تهدید کند، حرکت کنید؛ برای محافظت بیشتر، به حالت چهار دست و پا حرکت کنید و در زیر یک میز یا نیمکت محکم قرار بگیرید.
اگر میز یا نیمکت محکمی در نزدیک شما نیست؛ به حالت چهار دست و پا حرکت کنید و کنار یک دیوار داخلی قرار بگیرید. هرگز کنار شیشه، پنجرهها، درهای خروجی و دیوارهای خارجی و هر چیزی که ممکن است سقوط کند (مانند لوستر، اشیای آویزان یا تزئینات منزل)؛ قرار نگیرید. در همان جا که پناه گرفتهاید، بمانید تا لرزهها تمام شود. به هیچ وجه جا به جا نشوید.
اگر هنگام وقوع زلزله، در رختخواب هستید، همان جا بمانید و بالش را روی سر خود قرار دهید. اما اگر رختخواب زیر اشیائی مانند لوستر قرار دارد، فوراً جا به جا شده و به نزدیکترین محل امن پناه ببرید.
برای پناهگیری، در چارچوب درها قرار نگیرید چون چارچوب درها نمیتوانند از شما در مقابل اشیای پرتاب شده در فضای خانه و یا اشیائی که سقوط میکنند، محافظت کنند. به علاوه، معلوم نیست که بتوانید در حالت ایستاده در چارچوب در، تعادل خود را حفظ کنید.
تا اتمام لرزشها در داخل منزل بمانید. بیشترین صدمات هنگام زلزله، زمانی روی میدهند که افراد، هنگام ورود یا خروج در معرض خطر سقوط اشیا قرار میگیرند.
به هیچ وجه از آسانسور استفاده نکنید. اگر داخل آسانسور هستید سریعاً در اولین توقف، از آن خارج شوید.
اما اگر در فضای باز هستید، در هرجایی که هستید، توقف کنید و از دیوارها و ساختمانها فاصله بگیرید. از ورود به داخل ساختمانها و نزدیک شدن به تیرکهای برق، تلفن و مانند آن خودداری کنید. بنشینید! سر و گردن خود را با دست و بازوانتان بپوشانید! صبر کنید تا لرزهها تمام شود.
اگر در داخل خودرو در حال حرکت هستید، هر چه سریعتر در مکانی امن توقف کنید (از توقف در مجاورت ساختمانها، درختان، پلها و تیرکهای برق، تلفن و مانند آن خودداری کنید). بعد از توقف، در داخل خودرو بمانید. زمانی که زلزله پایان یافت، با احتیاط به راه خود ادامه دهید، اما از پلها و جادههای آسیبدیده دوری کنید.
بعد از زلزله شرایط مهمی است. اول اینکه آرامش خود را حفظ کنید و خونسرد باشید، اخبار را از رسانه های رسمی دنبال کنید و درگیر شایعات نشوید. وقتی لرزهها پایان یافت؛ اطراف را نگاه کنید. اگر ساختمان صدمه دیده و مسیر باز و امنی برای خروج وجود دارد؛ ساختمان را با احتیاط ترک کنید و به فضای باز و دور از نواحی آسیبدیده بروید.
باید آماده لرزشهای بعدی باشید. این لرزش ها ممکن است آن قدر قوی باشند که به ساختمانهای بدون استحکام آسیب وارد کنند. بنابراین همیشه آماده انجام مراحل پناهگیری که در بالا به آن اشاره کردیم، باشید.
قفسهها و کابینتها را باید با احتیاط باز کنید چون اشیای موجود در آنها ممکن است سقوط کنند. همچنین از نزدیک شدن به نواحی آسیبدیده دوری کنید مگر آنکه پلیس، مأموران آتش نشانی یا سازمانهای امدادی به کمک شما نیاز داشته باشند.
از طریق رادیو یا تلویزیون یا شبکههای اجتماعی رسمی و معتبر، اخبار و اطلاعات موثق و دستورالعملهای مربوط به اقدامات اضطراری را کسب کنید. اگر فرد مصدومی در اطراف شما هست و شما دورة کمکهای اولیه را گذراندهاید، با رعایت اصول ایمنی، به او کمک کنید.
نهایت احتیاط را بعد از وقوع زلزله، برای تمیز کردن ساختمانها داشته باشید. هرگز سعی نکنید خودتان آوارهای سنگین را جا به جا کنید. در صورتی که به هر دلیلی از منزل خارج می شوید، شیر اصلی گاز و آب را ببندید.
اگر زیر آوار محبوس شدهاید، کبریت روشن نکنید، جا به جا نشوید و با دستمال یا پارچهای دهان خود را بپوشانید.
اگر تلفن همراه دارید؛ با تماس گرفتن یا ارسال پیام، تقاضای کمک کنید. با هر وسیلهای که دم دست دارید به لوله یا دیوار ضربه بزنید تا پرسنل امدادی قادر به یافتن شما باشند. در صورت امکان، از یک سوت استفاده کنید. فقط وقتی که ضرورت دارد، فریاد بزنید چون فریاد زدن باعث ورود گرد و غبار به ریههای شما میشود.