گروه سیاسی: بر اساس گزارش‌های تایید شده حالا تمامی ساکنان ارمنی قرهباغ، این منطقه را ترک کرده‌اند. همزمان با این رخداد، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان خبر داد تعداد ساکنان آذربایجانی که به خانه‌های خود در قر‌باغ بازمی‌گردند به ۵۵۰۰ نفر تا پایان ۲۰۲۳ خواهد رسید. «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان گفت تعداد ساکنان آذربایجانی که به خانه‌های خود در قره باغ بازمی‌گردند به ۵۵۰۰ نفر تا پایان سال ۲۰۲۳ خواهد رسید. وی گفت: تا امروز ۲۳۰۰ نفر که مجبور به جابجایی شده بودند، بازگشته‌اند و تا پایان امسال ۵۵۰۰ نفر خواهند شد. علی‌اف افزود: نوعی فهرست انتظار برای کسانی که منتظر بازگشت به سرزمین مادری هستند وجود دارد. مردم از باکو، سومگیت و گنجه می‌آیند. از شهرها به روستاها می‌روند.
خروج ۱۰۰ هزار نفر از قرهباغ به ارمنستان؛ «تقریباً هیچ ارمنی در قرهباغ نمانده»
دفتر نخست‌وزیری ارمنستان از ورود ۱۰۰۴۱۷ ارمنی منطقه قرهباغ کوهستانی به خاک ارمنستان خبر داد. نازلی باغداساریان، سخنگوی نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان در نشست خبری ارائه پیشرفت‌های کاری «مرکز بشردوستانه» گفت: تاکنون ۱۰۰۴۱۷ آواره از قره باغ کوهستانی وارد جمهوری ارمنستان شده‌اند. وی از عبور ۲۱ هزار و ۴۳ خودرو از پل هاکاری خبر داد. آرتاک بیگلریان، وزیر داخلی پیشین قرهباغ در کانال تلگرامی خود در این باره نوشت. «اطلاعات غیر رسمی من: آخرین گروه از مردم آرتساخ (ناگورنو-قرهباغ) در حال حاضر در راه ارمنستان هستند. در آرتساخ، حداکثر چند صد نفر باقی مانده‌اند که اکثر آنها مقامات، کارکنان خدمات اورژانس، داوطلبان، برخی افراد با نیازهای ویژه هستند. آنها همچنین در حال آماده شدن برای رفتن هستند.»
کلید خوردن روند مهاجرت معکوس
رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان در پی دور جدید اخیر حملات به قرهباغ گفته بود حقوق ارامنه منطقه قرهباغ مورد احترام قرار خواهد گرفت اما ساکنان ارامنه قرهباغ تأکید کردند تمایلی ندارند تحت حکومت جمهوری آذربایجان به زندگی خود ادامه دهند. به گفته سخنگوی «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان، تا (جمعه هفتم مهر) ۹۷ هزار و ۷۳۵ نفر پناهجو از قرهباغ وارد ارمنستان شدند. شمار ارامنه‌ای که در پی عملیات برق‌آسای جمهوری آذربایجان از قرهباغ به سوی ارمنستان گریخته‌اند در شرایطی افزایش یافته که برآوردها نشان می‌دهد حدود ۱۲۰ هزار نفر از ارامنه در قرهباغ سکونت داشتند. نخست‌وزیر ارمنستان در نشست جمعه دولت همزمان با اعلام پایان موجودیت جمهوری خودخوانده قرهباغ کوهستانی، گفت: مهاجرت ارامنه از قرهباغ کوهستانی در نتیجه سیاست پاکسازی قومی جمهوری آذربایجان ادامه دارد. تحلیل‌ها نشان می‌دهد هیچ ارمنی در روزهای آینده در این منطقه باقی نخواهد ماند. این اقدام مستقیم پاکسازی قومی و [سلب مالکیت] است. چیزی که مدتهاست درباره آن به جامعه بین‌المللی هشدار داده‌ایم. باکو در پاسخ اعلام کرد: اگر برخی از ارامنه قرهباغ مایل به زندگی و پیروی از قوانین (جمهوری) آذربایجان نیستند، نمی‌توانیم آنها را وادار کنیم. برعکس، از ساکنان ارمنی می‌خواهیم محل زندگی خود را ترک نکنند و بخشی از جامعه چند قومیتی (جمهوری) آذربایجان باشند.
آیا پاکسازی نژادی در حال وقوع است؟
همزمان با تحولات اخیر در منطقه قرهباغ، یکی از نگرانی های جدی و مسائل مورد اختلاف باکو و ایروان در ارتباط با موضوع احتمال پاکسازی نژادی در منطقه قرهباغ است اخیرا نخست‌وزیر ارمنستان، جمهوری آذربایجان را به «پاکسازی نژادی» ارامنه در قرهباغ متهم کرد و گفت طی روزهای آینده حتی یک ارمنی در اقلیم قرهباغ باقی نخواهد ماند. «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستاندرباره اوضاع انسانی ارامنه در قرهباغ گفت: آنچه در قرهباغ رخ می‌دهد پاکسازی نژادی و کوچاندن (ارمنی‌ها) است و این همان مساله‌ای است که نسبت به آن به جامعه بین‌المللی هشدار می‌دادیم. از سوی دیگر وزارت خارجه آذربایجان اعلام کرد که تصمیم ارمنی‌ها برای منتقل شدن به خاک ارمنستان و یا هر کشور دیگری به باکو مربوط نمی‌شود. در بیانیه وزارت خارجه آذربایجان آمده است: اظهارات نخست وزیر ارمنستان مبنی بر پاکسازی نژادی ارمنی‌ها در منطقه قرهباغ را به شدت محکوم می‌کنیم.
