زهرا علیاکبری - صدور فرمانهای متعدد موسوم به ده فرمان اولیه، پنج فرمان، ده فرمان ثانویه، دستور به وزیر اقتصاد و ... هیچ کدام نتوانست در دو سال اخیر بحران بازار سرمایه در ایران را برطرف کند.
نکته مهم اینجاست کسی در خیابان پاستور بر مسند ریاستجمهوری تکیه زده است که پیش از انتخابات با حضور در جمع سهامداران وعده داد مشکلات بورس را حل خواهد کرد.
صدور فرامین متعدد در حالی صورت گرفته است که پیش از انتخابات ریاستجمهوری، ابراهیم رییسی به صورت سرزده در جمع سهامداران بورس که البته مالباخته عنوان میشدند حضور یافت و وعده حل مشکل را به آنها داد.
رییسی که حالا رکورددار صدور دستورات متعدد است، آن روزها اعلام کرد: بازار بورس و مسائل آن مثل نرخگذاری و دامنه نوسان را نمیتوان دستوری اداره کرد بلکه باید سازوکارهایی برای آن ایجاد شود.
وی پس از شنیدن حرفهای مالباختگان بورس تصریح کرد: متاسفانه کار اشکالاتی داشت که سهامداران به ویژه سهامداران خُرد را نگران کرده است. نباید مشکلات را پشت گوش انداخت بلکه باید در دل مشکلات رفت، راهحلها را پیدا کرد و با کمک همه کسانی که میتوانند نقش آفرین باشند، وضعیت را به سرعت اصلاح کرد.
حالا اما از پس گذشت دو سال و اندی از استقرار دولت سیزدهم نه تنها بحران بورس برطرف نشده است بلکه مروری بر اخبار نشان میهد اردیبهشت ماه بورس یکی از تاریخیترین سقوطهای خود را تجربه کرد.
همه راهکار داشتند اما...
این تنها رییسی نبود که برای حل بحران بورس راهکار داشت. سایر کاندیداها نیز راهکارهای متعددی را مطرح کردند، از حل سه روزه بحران بورس تا راهاندازی صندوق بیمه سهام و ... اما در این شرایط همچنان شاهدیم که بورس ایران با کمترین بادی به لرز مینشیند و بنا بر اعلام کارشناسان حتی با رشد تورم نیز به واسطهی بیاعتمادی و ... منطبق نشده است.
حمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرآنلاین دربارهی دلایلی که فرمانهای متعدد بورس نتوانست مشکلات بورس را برطرف کند، گفت: بورس نیاز به فرمان ندارد. مشکل بورس سه روزه که هیچ سه ساعته نیز قابل حل است به شرط آنکه اقتصاد ایران به ریل برگردد ودولت دست از قیمتگذاری دستوری و دخالت در همهی امور بردارد.
او گفت: چطور ممکن است وقتی در یکی از بحرانترین مقاطع اقتصادی ایران هستیم توقع بهبود وضعیت بورس را داشته باشیم؟ بورس چیزی جدای از اقتصاد نیست، در حقیقت پیشانی اقتصاد ایران است و وقتی اقتصاد بحرانزده است، بورس نیز درگیر بحران است .
او در پاسخ به این سئوال که چرا بورس ایران حتی با آهنگ تورم هماهنگ نیست؟ گفت: دلیل این اتفاق مهم بیاعتمادی، مداخلهی گسترده، اتخاذ تصمیمات ضد و نقیض و ... است.
چقدر سرمایه از بورس خارج شد؟
بررسی وضعیت ورود و خروج سرمایه نیز نشان از قرمز بودن شرایط در تالار شیشهای دارد. در روزهای معاملاتی مهرماه بیش از ۶ هزار و ۸۵۰ میلیارد تومان سرمایهی حقیقی از بورس خارج شده است.
اگر مقطع زمانی بررسی را تنها یک هفته در نظر بگیریم، میبینیم در هفته اخیر روند خروج سرمایه از بورس تهران تداوم داشت و شاهد خروج پول حقیقی در تمام روزهای معاملاتی به جز روز دوشنبه بودیم. در اولین روز هفته ۶۳۵ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد. رقم خروج پول حقیقی در روز یکشنبه ۴۹۶ میلیارد تومان و روز دوشنبه ۸۲ میلیارد تومان وارد شد. روز سهشنبه نیز رقم پول خروجی ۱۴۰ میلیون تومان بود.
در آخرین روز معاملاتی هفته شاهد خروج پول بودیم و ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی بازار ۷۱۱ میلیارد تومان بود.در مجموع کل هفته هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی ۳۸۰ میلیارد تومان بود .
از سوی دیگر میانگین ارزش معاملات خرد بورس در هفته اخیر ۳ هزار و ۶۵۵ میلیارد تومان بود که نسبت به رقم ۴ هزار و ۱۸۵ میلیاردی هفته پیشین، افت ۱۳ درصدی داشته است.
حالا امیرمهدی صبائی سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار در توییتی نوشت: با هدف حمایت از بازار سرمایه، تزریق ١٠٠٠٠ میلیارد ریال منابع جدید به صندوق تثبیت توسط صندوق توسعه ملی و تزریق ۵٠٠٠ میلیارد ریال به صندوق توسعه بازار توسط بانکها انجام میگردد. همچنین فرآیند ورود منابع پذیرهنویسی شده سایر صندوقها به بازار تا مبلغ ٢٨ هزار میلیارد ریال نیز تسریع گردید.
باید در نظر داشت که بورس ایران با قرارگیری در کف کانال دو میلیون واحدی موقعیت شکنندهای دارد. باید دید آیا بازار سرمایه با نقدینگی در حال تزریق میتواند بر زانوهای خود بایستد یا همچنان خط بحران را دنبال خواهد کرد.