مرتضی مکی
کارشناس مسائل اروپا
هواپیماهای نظامی آمریکا در یونان استقرار پیدا کرده و احتمال استفاده از آنها علیه خاورمیانه وجود دارد. یونان و ترکیه هر دو از کشورهای مهم شاخه جنوبی ناتو به حساب می‌آیند و به همین دلیل باید آنها را نوک پیکان پیمان آتلانتیک شمالی در مدیترانه شرقی و خاورمیانه بدانیم. این در حالیست که در شرایط فعلی .که ارتش اسرائیل علیه غزه و مردم فلسطین دست به حملات گسترده زده، ترکیه عملاً با تل‌آویو در این مسیر همراهی نکرده و به همین دلیل ایالات متحده هم به گونه‌ای دیگر روابط خود با این دو عضو ناتو را مورد بررسی قرار می‌دهد. به عنوان مثال اخیراً اعلام شده که هواپیماهای نظامی آمریکا در پایگاه هوایی الفسینا واقع در یونان فرود آمده‌اند و همین موضوع نشان می‌دهد که ایالات متحده میان ترکیه و یونان در قضیه شراکت نظامی واقع در مدیترانه شرقی، آتن را برگزیده است. بر این اساس استقرار نیروهای نظامی ایالات متحده در یونان بیش از پیش برای واشنگتن نسبت به ترکیه اهمیت پیدا کرده است. در این میان باید توجه کرد که اساساً آمریکایی‌ها در شرایط فعلی در اتاق جنگ اسرائیل علیه غزه و حماس حضور دارند و به نوعی باید استقرار هواپیماهای نظامی آنها در یونان را در همین راستا ارزیابی کرد. با این وجود باید متوجه باشیم که عملاً در این راستا ما شاهد آن هستیم که اوضاع به سمت و سویی پیش می‌رود که نشان می‌دهد ایالات متحده صرفاً برای تامین منافع اسرائیل وارد منطقه نشده، بلکه واشنگتن در این راستا و به خصوص در پرونده اخیر فلسطین، از حیث وجهه حقوق بشری با مشکل روبi رو شده اما در این بین سعی می‌کند با تغییر آرایش نظامی و امنیتی در منطقه، حضور خود در خاورمیانه و مدیترانه شرقی را مجاز جلوه دهد. نکته بسیار مهم این است که سرعت تغییرات سیاسی و نظامی در خاورمیانه مجدداً افزایش پیدا کرده و حتی در مقیاس کلی هم شاهد آن هستیم که تغییراتی حاصل شده است. به عنوان مثال روابط چین با سایر کشورهای منطقه و دولت‌های غربی را نمی‌توان نادیده گرفت و از منظر دیگر هم نباید به این سمت و سو رفت که هیچ تغییری قرار نیست در منطقه شکل بگیرد. ما شاهد آن هستیم که اوضاع در خاورمیانه مجدداً در حال تغییر است؛ به گونه‌ای که چین برخلاف ایالات متحده چندان در مورد حمله اسرائیل به غزه موضع رادیکال اتخاذ نکرده بلکه پکن به دنبال یارگیری در منطقه از طریق پرونده مذکور به نفع خود است. به هر ترتیب اینکه چرا یونان از سوی ایالات متحده برای استقرار تفنگداران دریایی و همچنین حضور ناوگان نظامی خود انتخاب شده به آن دلیل است که آتن اقتصاد ضعیفی دارد و در این میان برای بهتر شدن اوضاع و احوال خود باید با واشنگتن هماهنگ باشد. توجه داشته باشید که یونان علاوه بر آنکه عضو ناتو به حساب می‌آید یکی از اعضای اتحادیه اروپا هم به شمار می‌رود اما ترکیه در این راستا شرایط گوناگونی نسبت به یونان دارد. آنکارا و جامعه آن مسلمان هستند و به همین دلیل باید گفت که ترکیه تنها عضو مسلمان ناتو به حساب می‌آید که این کشور هم راهبرد مورد نظر خود را پیگیری می‌کند و بر اساس نوع نگاه و منافع خود در این پرونده گام برمی‌دارد.
