زهرا علیاکبری- همانطور که پیشبینی میشد تبعات تداوم تورم ریالی بالاتر از چهل درصد در بازار ارز در حال آشکار شدن است.
قیمت ارز در دو سال از محدودهی 25 هزار تومان به بالاتر از 50 هزار تومان رسیده و حالا این روند نه تنها متوقف نشده است بلکه به واسطه بالا بودن تورم ریالی، افزایش بیش از پیش قیمت ارز از سوی برخی کارشناسان و فعالان ارز مورد انتظار است.
نکته مهم اینجاست که قیمت ارز در شرایطی در محدودهی بالاتر از 50 هزار تومان است که برخی فعالان بازار معتقدند حتی در شرایط کنونی نیز نرخ ارز سرکوب شده و بازارساز با دخالت گسترده در بازار تلاش دارد مانع از افزایش قیمت شود .
عبدالناصر همتی، در تازهترین سخنان خود آماری تکاندهنده از حجم مداخله بازارساز در بازار ارز داده است. وی گفته است: طی دو دهه گذشته چهل درصد منابع ارزی بانک مرکزی را صرف پایین نگه داشتن نرخ ارز شده است. به عبارت دیگر حدود 280 میلیارد دلار، عمدتا در دوره آقای احمدی نژاد به بازار تزریق شده و نرخ حقیقی ارز را خراب کرده است. در حقیقت این نرخ باید با تورم ارتباط داشته باشد اما این تناسب به هم ریخته است.
حالا اما قیمت ارز با افزایشی اندک به محدودهی بالاتر از 50 هزار تومان رسیده و گزارشهای رسیده از بازار نشان میدهد در شرایطی که کف مقاومتی دلار 50 هزار تومان است، سقف مقاومتی به 53 هزار تومان رسیذه است.
تا تورم مهار نشود
معاون اسبق ارزی بانک مرکزی در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین در پاسخ به این سئوال که پیشبینی شما از قیمت ارز در ماههای پیش رو چیست؟ گفت: ما وارد دوره ثبات نشدیم. این مسالهی مهمی است. هنوز در شرایط حساس و شکنندهای هستیم و در نتیجه انتظار اینکه قیمت ارز با توجه به دادههای اقتصادی تغییر چندانی نداشته باشد، بیهوده است.
وی گفت: مشخص نیست دولت چگونه میخواهد کسری بودجه را تامین کند. این وضعیت سبب شده است که نتوانیم پیشبینی دقیقی از قیمت ارز داشته باشیم اما با توجه به ماندگاری تورم در محدوده بالاتر از 45 درصد و انتظار تداوم این روند تا پایان ماه، چطور میشود امیدوار بود قیمت ارز دستخوش افزایش نشود.
او با تاکید بر اینکه ضرورت دارد نرخ تورم به محدوده سی درصد بازگردد تا اقتصاد امکان بازیابی خود را داشته باشد، گفت: مهمترین اثر مخرب این وضعیت این است که احتمال بروز شوک قیمتی تقویت میشود . درست است که بازارساز با ابزارهای خود قیمت را مهار میکند اما در حقیقت این مهار همیشگی نیست و در نتیجه افزایش قیمت به آینده موکول میشود. این موکول شدن به آینده نیز خطر بزرگ شوک تورمی را پیش پای اقتصاد قرار میدهد.
سیاستمداران چه میگویند؟
هر چند کارشناسان اقتصادی، افزایش قیمت ارز را گریزناپذیر میدانند اما سیاستمداران عقیدهی دیگری دارند. محمدرضا باهنر در تازهترین اظهار نظر درباره قیمت دلار تا پایان سال گفته است: در یک سال اول دولت آقای رئیسی خیلی تورم سنگین بود. اما الان ۷ یا ۸ ماه است که قیمت ارز در یک محدوده درصدی بالا و پایین می شود. حتی قیمت ارز در این داستان اخیر غزه که یک عده میخواستند غوغا راه بیندازند که جنگ و بلوا شده، ۲ یا ۳ روز ۲ هزار تومان بالا رفت و ۵۲ هزار تومان شد و الان دوباره به جای اول بازگشته است.
نماینده ادوار مجلس گفت: به شما و فعالان اقتصادی هم یک خبر خوب دارم و با اطلاع می گویم اگر ان شاالله اتفاق غیرمترقبه ای نیفتد تا پایان اسفند ۱۴۰۲ قیمت ارز خارجی حداکثر ۲ تا ۳ درصد بالا و پایین می شود یعنی اصلا کسی منتظر جهش ۱۰ و ۱۵ درصدی یا ۲۰ درصدی نباشد و این موضوع کنترل می شود.
به نظر میرسد دولت سیزدهم تصمیم خود را برای ممانعت از افزایش نرخ ارز گرفته است اما با این حال از راه رسیدن موعد تسویه بینالمللی در دی ماه از یک سو، بالا رفتن فشار کسری بودجه در ماههای باقیمانده سال از سوی دیگر و جولان تورم چهل درصدی در اقتصاد ایران همگی عواملی باشند که زمینه را برای نوسانات قیمتی ارز در بازار ایران مهیا کنند.