در برنامه صف اول سید جواد جهرمی، مدیر عامل بورس کالای ایران حاضر شد و به سوالاتی در خصوص عملکرد بورس کالا پاسخ داد.
جهرمی با اشاره به نیاز کشور به بورس کالا گفت: در سال ۸۲ با توجه به نیاز‌هایی که ایجاد شد، بورس فلزات شکل گرفت. پس از آن بورس کشاورزی ایجاد شد و در نهایت در سال ۸۶ از ادغام این دو، بورس کالا تشکیل شد. دغدغه‌های فاصله قیمت محصول در کارخانه و بازار آزاد، حواله فروشی ها، رانت‌های قیمتی و بحث‌های امضای طلایی باعث شد در قانون برنامه و سپس در قانون بازار، حاکمیت به دنبال ایجاد بستری مانند بورس کالا باشد.
وی ادامه داد: بورس کالا کارکرد‌های متفاوتی را برای اقتصاد کشور داشته و در زمانی که بورس کالا آغاز به کار کرد، تعداد محدودی عرضه کننده و خریدار داشتیم. امروز رشد عرضه کنندگان و خریداران نشان می‌دهد که بورس کالا توانسته جایگاه خود را به دست بیاورد. سال گذشته ۷۰۰ عرضه کننده در بورس کالا داشتیم و بیش از هزار قلم کالا مورد معامله قرار گرفته است. ۱۱۸ میلیون تن محصولاتی بوده که در بورس کالا عرضه شد و تاکنون ۹۵ میلیون تن محصول معامله شده که اگر این روند تا پایان سال ادامه پیدا کند به حدود ۱۳۰ تا ۱۴۰ میلیون تن محصول خواهد رسید.
به گفته جهرمی این رقم معادل ۲۱ درصد حمل و نقل جاده‌ای کشور می‌شود و به لحاظ ارزشی نیز این رقم معادل ده درصد تولید ناخالص داخلی است.
مدیرعامل بورس کالا همچنین می‌گوید: یکی از کارکرد‌های بورس کالا تضمین معاملات است. به عنوان مثال سال گذشته که معاملات خودرو داشتیم، ۴۲ میلیارد تومان جریمه از خودروساز‌ها دریافت شد و به حساب مردم که خودرو را دیر تحویل گرفتند، پرداخت کردیم. تا قبل از بورس کالا چنین چیزی وجود نداشت که با این نرخ مردم خسارت تاخیر در تحویل دریافت کنند. این در مورد دیگر کالا‌ها نیز صدق می‌کند. سال گذشته از خودروساز‌ها در حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان ضمانتنامه بانکی دریافت کردیم تا محصول خود را عرضه کنند.
جهرمی با تاکید بر تاثیر بورس کالا در رشد صنایع کشور گفت: بورس کالا باعث شد صنایع بالادستی و پایین دستی به صورت توأمان رشد کنند. به عنوان مثال از سال ۹۵ تاکنون حجم محصولات پلیمری در بورس کالا بیش از ۷۰ درصد رشد کرده است. تأمین مواد اولیه شرکت‌ها از مواردی است که باعث رشد صنعت پایین دست می‌شود و ما توانستیم این را محقق کنیم.
مدیرعامل بورس کالا ادامه داد: از جنبه دولتی هم بورس کالا کمک زیادی به دولت برای اخذ درآمد‌های مالیاتی کرده است. سال گذشته حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان مالیات ارزش افزوده‌ای که اخذ شده به واسطه معاملاتی بوده که در بورس کالا انجام شده است. همچنین بورس کالا با برنامه‌های مرتبط با اقتصاد مقاومتی پیش می‌رود. بورس کالا همچنین کمک می‌کند میزان افزایش تقاضا برای یک محصول به طور دقیق برآورد شود و در سیاست کوتاه مدت میتوان واردات محصول موردنظر را انجام داد به طوری که فراتر از نیاز نباشد و واردکننده متضرر نشود.
او در خصوص تاثیر بورس کالا در افزایش برخی کالا‌ها مانند سیمان گفت: عوامل مختلفی بر روی عرضه و تقاضای محصولات تاثیر دارند و بورس کالا به عنوان یک شاخص نشان می‌دهد که باید چه سیاست‌هایی پیگیری شود.
این مقام مسئول در پاسخ به این موضوع که انتقاداتی در خصوص نحوه عملکرد بورس کالا می‌شود، گفت: طبق دستورالعمل ها، فرمول‌های قیمت ۳ روز قبل از اعمال باید به بازار اعلام شود. از سال ۱۴۰۰ سعی شده در محصولی مانند شمش و میلگرد قیمت پایه محصولات ارتباطی با قیمت جهانی یا بازار ارز نداشته باشد. این موضوع باعث شد اگر شوکی به یک بازار وارد می‌شود به یکباره وارد بازار داخلی ما نشود و بازار ثبات داشته باشد.
جهرمی در خصوص مزیت عرضه شمش طلا در بورس کالا گفت: معامله شمش طلا یکی مهمترین دستاورد‌های دولت است؛ شمش طلا در بورس کشور‌های دیگر نیز مبادله می‌شود. مردم به دنبال سرمایه گذاری هستند تا ریسک‌های افزایش قیمت را پوشش دهند. این امکان میسر شد که مردم سرمایه گذاری‌های خرد انجام دهند. تاکنون ۱.۷ تن طلا فروش رفته و تقریبا ۵ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان نقدینگی جمع آوری شده است. این تقاضا معادل ۲۳۰ هزار سکه است که میتوانست وارد این بازار شود و بازار سکه را ملتهب کند. پیش‌بینی ما این است تا پایان سال میتوان تا ۲۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی از این بازار جذب کرد.
او با اشاره به آخرین وضعیت عرضه خودرو‌های وارداتی از بورس کالا گفت: با پیشنهاداتی که صورت گرفت عرضه این خودرو‌ها از بورس کالا خارج شد، اما هر زمانی که حاکمیت به این نتیجه برسد که میتواند از ابزار بورس کالا استفاده کند، این آمادگی وجود دارد.
