عبدالرضا فرجی‌راد
کارشناس مسائل بین‌الملل
قبل از آنکه جنگ غزه به وقوع بپیوندد، زمزمه‌هایی در اروپا و حتی آمریکا و انگلیس به گوش می‌رسید و گفته می‌شد که جنگ اوکراین باید در یک زمان مشخص به پایان برسد. علت آن هم این بود که عملیات‌های بهاری که توسط ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین مورد اشاره قرار گرفته بود، با شکست مواجه شد. در واقع زمانی که روس‌ها در جنوب اوکراین یک سد آب را شکستند، اوکراین صرفاً توانست چند روستا را تثبیت کند اما بیش از آن نتوانست اقدام به پیشروی کند. از همان زمان این زمزمه‌ها بیشتر شد و حتی نخست‌وزیر مجارستان هم اعلام کرد که افزایش بودجه نظامی از سوی اتحادیه اروپا برای کمک به اوکراین را وتو خواهد کرد. در این میان و در ادامه روند مذکور، در آمریکا اختلافاتی به وجود آمد و در داخل و خارج برخی از کشورها هم تضاد دیدگاه نمایان شد. به عنوان مثال آلمان در خارج از خاک خود با چندین کشور و در داخل هم میان مقامات برلین اختلافاتی در مورد ادامه حمایت از اوکراین به وجود آمد. از سوی دیگر در داخل اوکراین هم بحث بن‌بست جنگ و پیشروی‌های نظامی از سوی مقامات کی‌یف مطرح شد. لذا فقط حملات بهاری اوکراین موجب کاهش کمک‌های نظامی غرب به این کشور نشد، بلکه بحث فرار سربازان اوکراین از مرز مولداوی به اروپا هم مطرح است. این اتفاق در اوایل جنگ در روسیه رخ داد و سربازان این کشور پا به فرار گذاشتند اما حالا همین اتفاق برای اوکراین مجدداً تکرار شده است. در این میان بحث تولید در داخل اروپا هم یکی از محورهای مهم است.
توجه داشته باشید که اروپایی‌ها صرفاً بخشی از تولید خود را به اوکراین صادر می‌کنند اما نمی‌خواهند و نمی‌گذارند که دست خودشان خالی بماند. به همین جهت معتقدم که میان روسای جمهوری ایالات متحده و چین که اخیراً با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو داشتند هم احتمالاً بحث آتش‌بس در اوکراین مطرح شده است. در این میان احتمال دارد که آمریکایی‌ها برای خاتمه دادن به پرونده اوکراین نیازمند چینی‌ها شده باشند تا به صورت مستقیم برای حل و فصل این پرونده به سمت روسیه نروند. اگر این اتفاق رقم بخورد، بدون شک پکن هم امتیازات مورد نظر خود را طلب می‌کند. به عنوان مثال چین از یک سو سعی می‌کند در خصوص تایوان از آمریکا امتیاز بگیرد و از سوی دیگر باید متوجه بود که پکن در حال دریافت نفت ارزان قیمت از روسیه است و اگر جنگ اوکراین پایان یابد چینی‌ها از این وضعیت روسیه دیگر نمی‌توانند بهره‌مند شوند.
تمامی این مسائل در حالیست که بدون شک آتش‌بس در اوکراین یکباره رخ نخواهد داد و نیاز به زمان بیشتری خواهد بود اما روسیه نیاز به آماده‌سازی جامعه خود در آستانه انتخابات برای پذیرش احتمالی آتش‌بس خواهد داشت.
یکی از دلایلی که اروپا می‌خواهد جنگ اوکراین تمام شود، پیروزی احتمالی دونالد ترامپ در انتخابات ۲۰۲۴ ریاستجمهوری ایالات متحده است. اتحادیه اروپا به خوبی می‌داند که اگر ترامپ پیروز میدان شود یکباره و حتی ظرف چند روز می‌تواند جنگ اوکراین را به نفع روسیه تمام کند.
او از همین حالا وعده‌های قبلی خود را به مردم ارائه کرده که البته در این راستا پرونده‌های قضایی وی هم باید مدنظر قرار بگیرد. به موازات این روند جو بایدن هم تمام رویدادهای فعلی را به خوبی رصد می‌کند اما دونالد ترامپ سعی دارد تا افکار عمومی را مجدداً علیه بایدن سوق بدهد؛ به عنوان مثال او همچنان این سوال را مطرح می‌کند که این میزان کمک تسلیحاتی به اوکراین چه خروجی برای غرب و به خصوص آمریکا داشته است؟
