مدت زمان زیادی تا انتخابات اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو (۲۸ آذر ماه) باقی نمانده؛ این تشکل طی سال‌های اخیر همچنان بافت سنتی خود را حفظ کرده و عملکردش نیز ثابت است، به نظر می‌رسد با توجه به نقش موثر در تنظیم‌گری بازار و همچنین تغییر رویه‌ها، پوست‌اندازی‌هایی باید صورت گیرد.
طی سال‌های اخیر، نوسانات شاخص‌های کلان اقتصادی، چنان تبعاتی بر بدنه بازار خودرو داشته که هنوز هم علیرغم آرامش فعلی این بازار و رکودی که ماه‌هاست بر آن حاکم است، هنوز جانی تازه نگرفته و در بی‌رمق‌ترین حالت ممکن خود به سر می‌برد؛ بخشی از این موضوع تحت تاثیر سیاست‌های غلط دولت‌های گذشته در ممنوعیت واردات خودرو و جلوگیری از عدم تعادل عرضه و تقاضا بروز کرد؛ اما بخشی از آن هم بی‌تاثیر از سنتی بودن تشکل‌های خودرویی و عدم همگامی و بی‌تفاوتی با تحولات روز در نوسانات قیمت نبوده است.
سایت‌های فروش و آگهی‌دهنده‌های خودرویی طی سال‌های اخیر همچنان یک پای نوسانات قیمت بوده‌اند و این در حالی بوده که اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو (به‌ویژه طی یکی- دوسال اخیر) کاملا بی‌تفاوت نسبت به این موضوع، روتین عادی و به دور از حاشیه خود را داشته و نتوانسته ارتباط موثری برای حل مشکلات و چالش‌ها با دستگاه‌ها و نهادهای سیاست‌گذار برقرار کند؛ بنابراین به‌جای آنکه نقش تنظیم‌گر و موثر در بازار داشته باشد، خود هم تحت تاثیر نوسان بازار قرار گرفته است.
این موضوع زمانی خود را پررنگ‌تر نشان می‌دهد که اردیبهشت ماه سال جاری، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، در پی نوسانات بازار خودرو و افزایش قیمت حاشیه بازار نسبت به قیمت درب کارخانه و همچنین اقدامات برخی افراد سودجو در قیمت‌سازی (با هدف ایجاد بازارهای کاذب در خرید و فروش خودرو و بهره‌برداری سوء از التهابات)، در هماهنگی با اتحادیه نمایشگاه و فروشندگان خودرو تهران مبنی بر بارگذاری و درج روزانه قیمت متعارف بازار خودروهای صفر کیلومتر معامله شده تولید داخل در سایت اتحادیه مذکور اقدام کرده و تا اطلاع ثانوی، به منظور ساماندهی بازار خودرو ترتیبی اتخاذ کنند که قیمت‌های معاملاتی از آخرین قیمت بارگذاری شده در سایت اتحادیه تجاوز نکند و البته که از درج قیمت خودروها اعم از صفر و کارکرده در وب‌سایت‌های خرید و فروش خودروها جلوگیری شود.
بر این اساس قیمت اعلامی اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران مبنا و ملاک قیمت روز خودروها باید قرار می‌گرفت که متاسفانه این درج قیمت در سایت اتحادیه مذکور دو یا نهایت سه باری بیشتر عملیاتی نشد؛ آخرین بررسی‌ها نشان می‌دهد که آخرین قیمت رسمی اعلامی و درج شده از محصولات خودروسازان در سایت این اتحادیه متعلق به شش ماه پیش است!
بر این اساس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو، می‌توانست مرجعیت قیمت‌گذاری بازار آزاد را به دست آورد، اما این اتفاق نیفتاد.
حال با توجه به اینکه انتخابات اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران نزدیک است، بسیاری از کارشناسان معتقدند که فرصت خوبی است تا این تشکل بتواند جایگاه خود را در این صنف بازیابی کرده و نقش موثرتری در بازار ایفا کند.
در حقیقت با توجه به اینکه این روزها، بسیاری از اتحادیه‌ها و تشکل‌های صنفی علاوه بر نقش نظارتی بر بازار کالا و خدمات، وارد عرصه تنظیم‌گری هم شده‌اند، به نظر می‌رسد ضروری است که اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو هم بتواند با انتخاب اعضای کارآمد که ارتباط بیشتر و بهتری با نهادهای سیاست‌گذار از جمله وزارت صمت و نهادهای نظارتی دارد، این جایگاه تاثیرگذار و تنظیم‌گری را کسب کند تا بتوانند در قیمت‌گذاری و حتی سیاست‌گذاری تنظیم بازار حضور جدی داشته باشند.
طی چند ماه گذشته، برخی فعالان این صنعت، در رویایی با سیاست‌گذاران خودرویی، نقش مطالبه‌گری بیشتر، چه در مورد قیمت خودروها و چه حتی در موضوع بی‌توجهی به پیگیری مصوبه واردات خودروهای دست دوم داشته‌اند؛ از این رو برخی فعالان این صنف معتقدند که افرادی پا به عرضه بگذارند که در جریان کوچکترین مقررات بازار خودرو بوده و با دستگاه‌هایی همچون وزارت صمت و مجلس مذاکره و تعاملاتی داشته باشند تا در کنار حفظ منافع صنفی، برای ایجاد تعادل بر بازار خودرو اقدام کنند.
طی سال‌های گذشته، افزایش قیمت خودرو در کشور بیش از رشد ارز و طلا هم بوده و فراتر از تورم حرکت کرده است؛ همین موضوع سبب شده تا دست دهک‌های پایین و کم درآمد جامعه از خودرو کوتاه بماند؛ در این رابطه یکی از فعالان نمایشگاهی در گفت‌وگو با این خبرگزاری معتقد است که سیاست‌گذاری‌هایی همچون واردات خودروهای دست دوم، اقدامی مناسب برای تنظیم بازار خودرو و حمایت از دهک‌های پایین جامعه است. بازار خودرو زمانی سالم است که کسی برای سود بیشتر، اقدام به دپوی خودرو نکند تا بتواند در زمان مناسب با سود بیشتر، خودروی در اختیار را بفروشد و مصرف‌کننده واقعی هم به ناچار، خودروی مورد نیاز خود را با قیمتی بسیار بالاتر از نرخ کارخانه خریداری کند.
به اعتقاد فعالان خودرویی بایستی مسیری در این حوزه طی شود که سیاست به روز شدن قیمت خودرو را مدنظر داشته و با حمایت از سیاست‌هایی که عرضه و تقاضا را متعادل می‌کنند، بازار را به نفع جامعه آرام کرد.
نوسان قیمت خودرو، دلیل اعلام نشدن آن در سایت
در رابطه با موضوع عدم درج قیمت‌های رسمی در سایت اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو، سعید موتمنی- رئیس اتحادیه مذکور- در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن تاکید بر اینکه نوسان بسیار قیمت خودروها در یک روز، مانع از این بود که بتوان یک قیمت واحد را برای یک روز اعلام کرد، گفت: مطابق ماده ۱۷ قانون نظام صنفی، تبصره ۳، سایت‌هایی که اقدام به درج قیمت می‌کنند، بایستی دارای پروانه کسب باشند.
وی تصریح کرد: زمانی‌که این موضوع مطرح شد ( تغییر روش درج قیمت در آگهی‌های فروش و اعلام قیمت رسمی توسط اتحادیه) قیمت خودروها، نوسان بسیاری داشت. زمانی هست که نیاز بازار تامین است، بنابراین نوسان قیمتی نداریم و می‌توانیم هر روز قیمت‌ها را اعلام کنیم اما زمانی‌که به طور مثال، ساعت ۱۱ صبح با ساعت ۱۴ بعداز ظهر آن روز، قیمت‌ها متفاوت است، نمی‌توان قیمت واحد اعلام کرد.
رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران خاطرنشان کرد: بر کسی پوشیده نیست که خودرو دیگر چند سالی است که کالای مصرفی نیست و تبدیل به کالایی سرمایه‌ای شده؛ بنابراین ممکن است در اصطلاح، لحظه‌ای قیمت آن نوسان داشته و ظرف چند ساعت تغییر قیمت (کاهش یا افزایش) را شاهد باشیم.
موتمنی ادامه داد: اما اگر نوسان قیمتی وجود نداشت و به طور مثال یک کالای مصرفی را با یک قیمت از کارخانه خریداری و در بازار عرضه می‌شد، سودی که سازمان حمایت مصوب می‌کرد، یک قیمت واحد و مشخص بود.
خودروی بازار را دلالان تامین می‌کنند؛ نمایشگاه‌داران تنها یک واسطه‌اند
وی تصریح کرد: نکته مهم این است که نیاز بازار را نمایشگاه‌داران خودرو تامین نمی‌کنند؛ در حقیقت خودروی بازار را افرادی تامین می‌کنند که بر سر خرید خودرو از کارخانه سرمایه‌گذاری کرده و پس از تحویل خودروی خود آن را متناسب با شرایط روز بازار ناشی از ارز و... تعیین قیمت و به بازار عرضه می‌کنند یا به نمایشگاه‌داران می‌فروشند یا برای فروش امانت می‌گذارند؛ بنابراین نمایشگاه‌داران در هر صورت واسطه کار هستند.
رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران افزود: نمایشگاه‌داران سهیمه‌ای به صورت مستقیم از کارخانه ندارند یا خودرو وارد نمی‌کنند، بنابراین تعیین کننده قیمت نیستند؛ قیمت تمام شده را نمایشگاه‌داران تعیین نمی‌کنند، بلکه قیمت تمام شده را دارنده کالا تعیین می‌کند.
