گروه انرژی: در حالی شرکت ملی گاز اعلام کرده که صادرات گاز به عراق در حال انجام است که طبق تحلیل کارشناسان صادرات گاز در رتبه های بسیار پایین قرار دارد و از طرفی ناترازی فزاینده تولید و مصرف گاز، دست ایران را از بازار پرسود صادرات گاز کوتاه کرده است. ناترازی گاز روز به روز بیشتر شده و روز گذشته شرکت ملی گاز هشدار داد که مصرف به اوج خود رسیده است. حجم مصرف، بیش از ۷۰ درصد از کل گاز تولیدی کشور را شامل می‌شود و از طرفی مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی عنوان کرده که ایران در سال 1401 روزانه 123 میلیون متر مکعب کمبود گاز داشته و ناترازی گاز از حالت فصلی به کل سال تعمیم یافته است. این در حالی است که به گفته رئیس انجمن سی ان جی کشور، ایران، دومین دارنده منابع گاز طبیعی در جهان است اما نه فقط دومین صادرکننده گاز نیست بلکه در فهرست ۱۰ صادرکننده برتر گاز در دنیا هم قرار ندارد.
صادرات گاز ایران به عراق از سر گرفته شد
به گزارش تجارت، روز گذشته خبر اجرایی شدن صادرات گاز ایران به عراق منتشر شد و سعید عقلی مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران درباره آخرین وضعیت صادرات گاز ایران به عراق اعلام کرد: تعهد صادرات گاز ایران به عراق مطابق برنامه در حال اجراست. به گفته عقلی صادرات گاز ایران به کشور عراق از ۲ نقطه تبادلاتی انجام می‌شود که طبق توافق ۲ ماه پیش با طرف عراقی، یکی از نقاط تبادلاتی، در ابتدای سال جاری میلادی (۲۰۲۴) به‌منظور اجرای فرآیند سنجش اندازه‌گیری دوره‌ای از مدار خارج و اکنون تعهدات توافق‌شده از مسیر نقطه دوم در حال اجراست. وی تاکید کرد: اجرای کالیبراسیون (سنجش اندازه گیری) در فرآیند اجرای تعهدات صادراتی امری معمول است که پیش از این هم انجام شده و محدود به قرارداد صادرات گاز به عراق نیست. با توجه به مبنا قراردادن سال میلادی در قراردادهای صادراتی، در این دوره از سال کالیبراسیون دوره‌ای انجام می‌شود تا طرفین قابلیت نظارت بر حسن انجام تعهدها را پیدا کنند.
بر اساس این گزارش دو روز پیش وزارت برق عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد، به‌دنبال کاهش تکیه بر گاز وارداتی از طریق ساخت سیکل‌های ترکیبی و فعال‌سازی نیروگاه‌های حرارتی و نیز پروژه‌های انرژی خورشیدی است. در این بیانیه آمده بود: کمبود گاز وارداتی تاثیر خود را بر نیروگاه‌های برق گذاشته و موجب نقص بیش از 4 هزار مگاواتی در شبکه تامین برق در بغداد و مناطق مرکزی و کاهش ارسال برق به مناطق جنوبی شده است. وزارت برق عراق طبق دستورات دولت و با هماهنگی وزارت نفت به دنبال جایگزین کردن کمبود گاز برای فعال‌سازی نیروگاه‌ها با سوخت‌های جایگزین است تا زمانی که گاز وارداتی که به علت انجام تعمیرات در داخل ایران متوقف شده است، از سر گرفته شود. حال شرکت ملی گاز می گوید صادرات گاز ایران به کشور عراق از ۲ نقطه تبادلاتی انجام می‌شود که طبق توافق ۲ ماه پیش با طرف عراقی، یکی از نقاط تبادلاتی، در ابتدای سال جاری میلادی (۲۰۲۴) به منظور اجرای فرآیند سنجش اندازه‌گیری دوره‌ای از مدار خارج شد و اکنون تعهدات توافق‌شده از مسیر نقطه دوم در حال اجراست.
عدم تناسب شاخص های تولید و مصرف گاز
بر اساس این گزارش با توجه به اینکه به گفته کارشناسان اقتصاد ایران وابسته به نفت و گاز است اما در اثر بی توجهی به ناترازی بحرانی رسیده ایم. در این خصوص رئیس انجمن سی ان جی کشور با ارائه گزارشی از وابستگی حوزه های اقتصادی به گاز می گوید: ۳۰ هزار واحد صنعتی بزرگ و مهم که ۹۰ درصد محصولات کشور را تولید می کنند، مصرف کننده گاز هستند و عدم تامین به موقع گاز در این صنایع، اثر مستقیمی بر کاهش تولید، افزایش تورم، گسترش فقر و بیکاری و افت GDP کشور دارد.
اردشیر دادرس با اشاره به عدم تناسب شاخص های تولید و مصرف گاز در کشور و غفلت زیان بار از سرمایه گذاری برای حفظ و ارتقای ظرفیت تولید گاز می افزاید: جایگاه ایران و روسیه به لحاظ برخورداری از منابع خدادادی گاز، تقریبا یکسان و حدود هجده درصد منابع شناخته شده دنیاست اما تولید روزانه گاز در روسیه سه برابر ایران است. وی اقتصاد ایران را اقتصاد انرژی و کاملا وابسته به گاز دانست و گفت: ۷۵ درصد سبد انرژی کشور را گاز، ۲۰ درصد فرآورده های نفتی و پنج درصد مابقی را انرژی های آبی و تجدیدپذیر تشکیل می دهد.
به گفته اردشیر دادرس، گاز در ایران یک کالای امنیتی-اقتصادی-رفاهی و اجتماعی است و در اثر بی توجهی به ناترازی گاز ، وقوع بحران های امنیتی-اجتماعی دور از انتظار نخواهد بود.
