گروه اقتصاد کلان: با تشدید تنش‌های سیاسی منطقه‌ای بازار ارز ایران مجددا متلاطم شده و روز گذشته در ادامه روند افزایشی قیمت‌ها، دلار آمریکا در در جریان معاملات غیررسمی و باصطلاح تلگرامی به ۵۸ هزارتومان رسید.
به گزارش تجارت، مسئولان بانک مرکزی تاکید میکنند تمام نیازهای مشروع ارزی پاسخ داده میشود و تنش‌های سیاسی زودگذر عامل افزایش نرخ ارز است و در روزهای آینده قیمت‌ها دوباره به اعداد قبلی بازخواهد گشت.
تسنیم نوشت:حواشی و افزایش تنش‌هایی که این روز‌ها در سطح منطقه نسبت به گذشته شدت قابل توجهی گرفته و به گفته مسئولین اقتصادی منجر به ایجاد التهاباتی در بازار غیر رسمی ارز شده است.
قطعا یکی از موضوعاتی که دست بانک مرکزی را در چنین شرایطی برای کنترل هیجانات کاذب ایجاد شده در بازار غیر رسمی و مدیریت هرچه بهتر بازار باز نگه می‌دارد، اصلاح رویه‌های غلط ارزی - تجاری است که صرفا منجر به هدر رفت منابع ارزی خواهند شد و هرگز این منابع را به سمت بخش حقیقی و مولد اقتصاد سوق نمی‌دهند. به عنوان مثال یکی از این رویه‌ها که طبق نظر کارشناسان، بانک مرکزی باید برای اصلاح آن ورود کند، رویه واردات در برابر صادرات خود است. لازم به ذکر است هم اکنون صد‌ها میلیون دلار از محل صادرات خود صرفاً در سال ۱۴۰۲ برای واردات آیفون‌های ری‌پک و همچنین قاچاق معکوس طلا تخصیص داده شده است. هرچند پیگیری‌ها از وزارت صمت در خصوص میزان دقیق تخصیص ارز در سال جاری برای واردات آیفون ۱۳ (ری‌پک و رفرش) بی‌نتیجه مانده است، اما خبر‌های غیررسمی حاکی از تخصیص رقم بسیار بالا به این حوزه است که قطعاً هیچ توجیهی در این خصوص وجود ندارد.
نکته دوم اینکه در ۹ ماهه ابتدای سال جاری حدود ۱.۲ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات برای واردات شمش‌های طلایی تخصیص داده شده است که حالا به اذعان بانک مرکزی این شمش‌ها از محل قاچاق معکوس وارد کشور می‌شدند و تأثیر کاملاً واقعی در افزایش ذخایر ارزی کشور نداشته است. یکی از دیگر از عواملی که جدا از فضای پر تنش بین المللی عامل دیگری برای ایجاد التهاب در بازار غیر رسمی ارز به شمار می‌رود، تقاضای ارز ایجاد شده توسط برخی از شرکت‌های مونتاژ کار خودرو در هفته‌های اخیر بوده است. گفتنی است بررسی تحولات بازار غیر رسمی ارز حاکی از این موضوع است که در روزهای اخیر، حدود ۷۰ درصد ارز اشخاص، توسط شرکت‌های وارد کننده CKD خودرو (شرکت‌های مونتاژ کار) خریداری شده است. در همین راستا بانک مرکزی از هفته‌ی گذشته به منظور کاهش التهابات ایجاد شده و پاسخ به مازاد تقاضای ارزی این شرکت‌ها اقدام به تخصیص ارز با قیمتی نزدیک به نرخ سامانه مبادله طلا و ارز (نرخ رسمی) بصورت پرتال کرده است تا فشار مضاعفی از جانب این شرکت‌ها به تقاضا و نرخ ارز در بازار غیر رسمی وارد نشود. گفتنی است این شرکت‌ها در روز‌ها اخیر ارز خود را با نرخ نیمای توافقی (همان نرخ ارز تعیین شده توسط اشخاص) خریداری می‌کردند که اساسا این نرخ ارتباطی با نرخ ارز رسمی ندارد.
همچنین در همین رابطه، یک کارشناس اقتصادی، گفت: نمی‌توان عددی برای حال حاضر دلار در نظر گرفت اما صعود دلاردر شرایط و کنش های منطقه ای کاملا منطقی است. آلبرت بغزیان در گفت و گو با «صدای بورس» به تاثیر تنش های سیاسی اخیر بر قیمت دلار اشاره کرد و گفت: دلار قیمت ۶۰ هزار تومان را در اواخر سال گذشته تجربه کرد. به صلاح نیست عددی برای آینده دلار در نظر گرفت. اگر ظرف دو الی سه روز آینده مسایلی که به ایران در بحث تنش های اخیر وارد شده حل نشود دلار سقف قبلی خود را رد می کند. کارشناس اقتصادی افزود: روزی خواهد رسید که دلار رکوردهای جدیدی از لحاظ قیمتی را تجربه کند اما در هر صورت مساله حال حاضر قیمت دلار مرتبط با اتفاقات سیاسی است و مسایل اقتصادی حاکم بر قیمت دلار مربوط به شرایط غیر از بحث جنگ در چند هفته ی اخیر بود. در هر صورت نمی‌توان عددی برای حال حاضر دلار در نظر گرفت. اما صعود دلاردر شرایط فعلی کاملا منطقی است. بغزیان قیمت واقعی دلاردرصورت عدم وجود تنش‌های منطقه ای تصریح کرد: ارز به طور مستقیم تورم زا است . قبل از تنش های اخیر بسیاری براین امر معتقد بودند که نرخ واقعی دلار بالای ۷۰ هزارتومان خواهد رسیدبنابراین باید گفت نرخ واقعی دلار هیچ زمان ثابت نبوده و دولت است که قیمت آن را تغییر می دهد. وی تصریح کرد: دولت و بانک مرکزی نباید قیمت ارز خود یعنی رابطه پول با یک پول دیگر را رها کنند و بازار را به دست افراد سودجو دهند. نقش بانک مرکزی حفظ ارزش خارجی و داخلی پول است. اما در حال حاضر تنش های سیاسی وجود دارد و تا زمانی که این تنش ها خاموش نشود کاهش نرخ صورت نخواهد گرفت.
کارشناس اقتصادی به تاثیر ارز بر واردات و قیمت ها اشاره کردو اظهارداشت: واردات از طریق بانک مرکزی و مرکز مبادله تامین میشود یعنی وارد کننده نباید به این بهانه افزایش قیمت دهد، چرا که ارز را از بانک مرکزی با همان نرخ ثابت دریافت می‌کند. صادر کنندگان برای گران فروشی محصول را عرضه نمی‌کنند. با این حال پیمانه ارزی است که می‌تواند این موارد را در چهارچوب قرار دهد. امیدواریم بانک مرکزی بتواند این اختیار را گرفته واقدامات مربوط به آن را انجام دهد. بغزیان در پاسخ به این سوال که آیا با آتش بس امکان بازگشت دلار به کانال زیر ۵۰ هزار تومان وجود دارد پاسخ داد: این موضوع کاملا بستگی به این دارد که چه مقدار تنش ها در منطقه فروکش کند . با آتش بس احتمال بازگشت وجود دارد اما به سرعت افزایش نیست. اگر این تنش ها حل شود شاید سقوط دلار روند خود را تداوم بخشد.
