کابوس نارنجک های چینی‌ در شب چهارشنبه سوری

رسم چهارشنبه‌سوری عزیز ایرانی ما بااستفاده از فشفشه‌های بی‌خطر، آبشارهای رنگارنگ، محصولات دودزای رنگی، چلچله و کهکشان دارد، از اصل و اصول مهربانانه خودش دور می‌شود و شباهتی غریب و دور به آتش‌بازی آخر سال خارجی‌ها پیدا می‌کند. باز خدا را شکر چون لوازم آتش‌بازی مجاز، فقط نور و آتش و کمی صدا دارند و از دود و انفجار و خطر نارنجک دستی و اکلیل‌سرنج خبری نیست. لوازم آتش‌بازی چند سالی است به مراسم عروسی، جشن‌های تعیین جنسیت جنین و همچنین مراسم و جشن‌های مذهبی و افتتاحیه‌های رسمی راه پیدا کرده‌اند.

هفت صبح نوشت: چند کارخانه و تولیدی با مجوز نسبت به تولید این محصولات اقدام می‌کنند و دوستان چینی از راه  دور دستی بر آتش دارند. خانواده‌ها ترجیح می‌دهند بچه‌ها زیر نظر خودشان از فروشگاه‌های رسمی یا بقالی و سوپرمارکت چنین وسایلی بخرند و چهارشنبه‌سوری را با خطر کمتر پشت‌سر بگذارند. اگر اهل چهارشنبه‌سوری نیستید، این گزارش کمک می‌کند، بفهمید شب چهارشنبه آخر سال در قالب تق‌و‌تق‌های متوالی و ممتد دقیقا چقدر تومان وجه رایج مملکت قرار است به دود و آتش و بوی گوگرد تبدیل شود. برای شروع بهتر است بدانید یک بسته کهکشان رنگی که به آسمان پرتاب می‌شود و دایره‌های آتشین درست می‌کند و بعد از چند ثانیه خاموش می‌شود، به تنهایی 2میلیون و 500هزار تومان قیمت دارد.

این فشفشه‌های نازنین

فشفشه‌ها از ازل جزو بی‌خطرترین و ارازنترین وسایل آتش‌بازی بودند و هنوز هم هستند. این مدل وسیله آتش‌بازی بی‌خطر انواع مختلفی دارد. قدیمی‌ترین نوع فشفشه که همه از آن خاطره دارند، فشفشه‌های سیمی هستند  که یک بسته 10‌عددی آن با قیمت 12‌هزار تومان به‌فروش می‌رسد. این فشفشه‌ها به رنگ نقره‌ای هستند که البته رنگ طلایی آن تولید شده که یک بسته شش عددی آن را باید با قیمت 34‌هزار تومان بخرید.  فشفشفه مدل قلبی مخصوص روی کیک تولید شده که در قنادی‌ها موجود است، یک عدد فشفشه قلبی 13‌هزار تومان قیمت دارد.

بعضی از فشفشه‌های روی کیکی مدل همان انواع قدیمی هستند، اما فقط شکل و قیافه شبیه به هم دارند. هم موادشان رنگی است و هم اینکه سیمی نیستند و روی یک میله پلاستیکی مواد جرقه‌زن چسبانده‌اند. یک بسته فشفشه رنگی روی کیکی نیز با قیمت 60‌هزار تومان به‌فروش می‌رسد. حالا این فشفشه‌های روی کیکی یک مدل دیگر و بزرگتر دارند که جرقه و آتش بیشتری ایجاد می‌کنند و خیلی سریع آتش‌اش خاموش می‌شود. این فشفشه‌ها در یک قالب لوله‌ای پلاستیکی درست شده‌اند و مثل شمع برای گذاشته‌شدن روی کیک پایه دارند.

قیمت یک بسته پنج عددی از این فشفشفه‌ها بسته به سایز و اندازه‌ای که دارند بین 53‌تا 65‌هزار تومان است. فشفشه فرفره‌ای داریم. پوشش پلاستیکی این مدل فشفشه روی زمین قرار می‌گیرد و بعد از روشن‌شدن فیتیله ، تا 35‌ثانیه به دور خود می‌چرخد و نور رنگی پخش می‌کند. این فشفشه با قیمت 35‌هزار تومان فروخته می‌شود. یک مدل فشفشه آتشین فرفره‌ای موجود است که به‌مدت 15ثانیه از خودش جرقه‌های رنگی تولید می‌کند و دور خودش می‌چرخد، یک بسته از این فرفره‌های آتشین حدود 50‌هزار تومان قیمت دارد.

کهکشان راه‌‌شیری و چلچله‌های رنگی

کهکشان‌ها مثل انواع‌شان در آسمان، تنوع زیادی دارند. کهکشان‌ها یکی از وسایل قدیمی آتش‌بازی هستند که روی زمین گذاشته می‌شوند و بعد از آتش گرفتن فیتیله به آسمان پرتاب می‌شوند و در آسمان طرح‌های مختلفی درست می‌کنند. قیمت این کهکشان‌ها بسته به تنوع رنگ و تعدادی که به آسمان پرتاب می‌شوند و البته مسافتی که بالا می‌روند، متفاوت است. مثلا یک کهکشان ساده که فقط یک‌بار به آسمان پرتاب می‌شود و 30 متر بالا می‌رود، با قیمت 50‌هزار تومان فروخته می‌شود.

کهکشان تک‌فلشی که تا 50‌متر بالا می‌رود نیز با قیمت 90‌هزار تومان به فروش می‌رسد. هر چه تعداد شوت کهکشان به آسمان بیشتر باشد، قیمت آن بالاتر است. مثلا یک کهکشانی که شش‌بار به آسمان پرتاب می‌شود و تا ارتفاع 30متری بالا می‌رود، با قیمت 350‌هزار تومان فروخته می‌شود. اگر کهکشانی 9‌بار پشت‌سر هم به آسمان پرتاب شود و در ارتفاع 30‌متری طرح‌های زیبایی درست کند با قیمت 450‌هزار تومان به فروش می‌رسد.

کهکشان 16شوتی داریم که 16بار بعد از روشن‌شدن فتیله به آسمان پرتاب می‌شود، این کهکشان با قیمت 690‌هزار تومان فروخته می‌شود. کهکشان 25شوتی که تا ارتفاع 50متری بالا می‌رود نیز حدود 2میلیون و 500‌هزار تومان قیمت دارد؛ البته کهکشان‌های 100شوتی داریم که قیمت خیلی بالایی دارد، مثلا 6میلیون و 500‌هزار تومان باید بدهید تا 100بار نمایش آتش‌بازی و حلقه آتش رنگی را در سیاهی آسمان تماشا کنید. 

چلچله یک پرنده مهاجر است، ‌ولی اینجا درباره پرنده حرف نمی‌زنیم، چلچله‌های نورافشانی مثل کهکشان‌ها از روی زمین به آسمان پرتاب می‌شوند. فرق چلچله با کهکشان این است  که کهکشان‌‌ها  برای انفجار به ارتفاع بیشتری نیاز دارند و در ارتفاع بیش از 30‌متر، منفجر می‌‌شوند. همچنین کهکشان با استفاده از مواد منفجره به‌صورت انفجاری نور و رنگ‌ را در آسمان پخش می‌‌کند، اما چلچله آتش‌بازی در ارتفاع کمتر از کهکشان و نسبتا پایین‌‌تر، نورافشانی می‌کند. معمولا چلچله آتش بازی بدون انفجار عمل ؛ و از مواد منفجره فقط برای ایجاد نمایش نورانی استفاده می‌ کند

و این انفجار به صورت بیشتری کنترل شده و آرام‌تر انجام می‌‌شود. ترکیب چلچله هوایی یک ساختار استوانه‌‌ای یا مخروطی است که در داخل آن مواد آتش‌زا و رنگ‌‌های مختلف قرار دارند. قیمت چلچله‌ها براساس تعداد دفعاتی که به آسمان پرتاب می‌شوند، متفاوت است. مثلا قیمت یک چلچله هفت ‌شوت حدود 450‌هزار تومان است، هشت شوت آن با قیمت 500‌هزار تومان به فروش می‌رسد. چلچلچه 36‌شوت در بازار موجود است که 36بار به آسمان پرتاب می‌شود، ‌البته این تعداد پرتاب خرج زیادی دارد و حداقل برای خرید یک بسته از آن باید 2میلیون و 300‌هزار تومان بپردازید. 

پروانه آتش‌بازی، محصول دیگری است که به آسمان پرواز می‌کند. این پروانه  از طریق فتیله آتش‌بازی روشن می‌شود و تا ارتفاع 10متر پرواز می‌کند و همچنین 10ثانیه همزمان سوختن‌اش طول می‌کشد. قیمت این پروانه‌ها به تعدادی که در یک بسته موجود است بستگی دارد. مثلا یک بسته دو عددی پروانه آتش‌بازی با قیمت 35‌هزار تومان فروخته می‌شود، اما برای خرید یک بسته شش‌عددی آن باید بین 85 تا 95‌هزار تومان هزینه کنید. 

 آبشاری از جرقه‌های آتش

آبشار آتش‌بازی در دو نوع زمینی و هوایی تولید می‌شود؛ آبشارهای زمینی روی زمین قرار می‌گیرند و نور و جرقه‌های آتش تولید می‌کنند، اما آبشارهای هوایی به آسمان پرتاب می‌شوند و  همانجا در آسمان آتش می‌گیرند و جرقه‌ها به اطراف پخش می‌شود. آبشار زمینی را روی زمین یا یک سطحی می‌گذارند و بعد فتیله آن را روشن می‌کنند و از آن دور می‌شوند.

حالا بسته به نوع و قدرتی که دارد، جرقه‌ها ارتفاع می‌گیرند. مثلا قیمت یک بسته آبشار دوقلو زمینی که ارتفاعش فقط یک‌متر است حدود 20 تا 25‌هزار تومان است. آبشار تکی که تا سه‌متر بالا می‌رود نیز با قیمت 58 تا 60‌هزار تومان فروخته می‌شود. آبشار 150گرمی که جرقه‌های زیادی تولید می‌کند و مدت زمان نوردهی آن حدود یک دقیقه است، و تا پنج‌متر بالا می‌رود، با قیمت 160‌هزار تومان به فروش می‌رسد. اگر می‌خواهید زمان و قدرت پرتاب جرقه‌ها برای آتش‌بازی بیشتر باشد باید یک آبشار 500‌گرمی بخرید که تا شش متر بالا می‌رود و حدود پنج دقیقه می‌سوزد.

قیمت این آبشار زمینی حدود 500‌هزار تومان است. آبشار 300 گرمی با ارتفاع پنج‌متری موجود است که با قیمت 350‌هزار تومان فروخته می‌شود. بعضی آبشارها را باید دست‌تان بگیرید و بعد که فتیله را روشن کردید، خودش به آسمان پرتاب می‌شود. به این آبشارها، آبشار هوایی می‌گویند. آبشار هوایی ساختار خیلی ساده‌ای دارد، در یک لوله کاغذی حدود 40 تا 50‌سانتی مواد آتش‌زا ریخته‌‎اند که بعد از روشن شدن فتیله، به آسمان پرتاب می‌شود و جرقه‌هایش پخش می‌شود. قیمت این آبشارها بسته به سایز و اندازه‌ای که دارند از 50‌هزار تومان تا 80‌هزار تومان است. 

یک‌سری آبشارهای سرد ریموت‌دار داریم که امنیت این مدل خیلی بالاتر است. البته این آبشارهای سرد قیمت بیشتری دارند. آبشارهای سرد با افکت‌های ستاره‌ای قابلیت اتصال به ریموت دارد و تا ارتفاع سه متر و به مدت 30‌ثانیه نورافشانی می‌کند. اگر بخواهید یک بسته آبشار سرد ریموت‌دار بخرید باید برای یک بسته ده عددی بین یک میلیون و 310 تا یک میلیون و 800‌هزار تومان هزینه کنید. 

بمب‌های دودزای رنگی 

بعضی بمب‌ها بدون کمترین تخریبی کارشان را انجام می‌دهند، فقط پشت‌سرشان دودهای رنگی به جا می‌گذارند. بمب‌های دودزا از همین مدل بمبهای مخصوص آتش‌بازی هستند. بمب‌های دودزا یا همان دودهای رنگی در سه مدل دود دستی، دود زمینی و قرص دود در رنگ‌های سفید، سبز، زرد، قرمز، آبی، نارنجی‌، بنفش و صورتی تولید شده‌اند و از طریق سوراخ‌های کوچک، دود و رنگ به‌طور همزمان خارج می‌شوند و یک پراکندگی از ذرات ریز ایجاد می‌کنند. بمب‌‌های دودی، معمولا بین 30 تا 90ثانیه دوام می‌آورند و رنگ‌افشانی می‌کنند.

دودهای رنگی دستی نیز با فیتیله روشن می‌شوند و هیچ ماده قابل اشتعال یا انفجار در آن وجود ندارد، فقط حرارت باعث می‌شود دودهای رنگی از داخل یک استوانه بیرون بیاید. دود دستی را می‌توان در دست گرفت، ‌اما بمب دودزا چون دود خیلی زیادی تولید می‌کند و همچنین تا ارتفاع 10‌متر دود می‌پاشد، باید بعد از روشن‌شدن فتیله در مکانی رها شود.

به همین دلیل قیمت دودهای رنگی دستی از بمب‌های دودزا ارازن‌تر است. مثلا یک دود دستی ساده با رنگ آبی یا صورتی را می‌توانید با قیمت 75‌هزار تومان خریداری کنید. مدت زمان سوخت این دودهای دستی 30تا 35 ثانیه است و پرتاب دود از دهانه کار تا 20سانتی‌متر اتفاق می ‌افتد و در هوا پخش می‌شود. قیمت بمب دود رنگی نیز از 175هزار تومان شروع می‌شود و بسته به مدت زمان پاشش رنگ تا 250‌هزار تومان نیز فروخته می‌شود. 

قرص‌های دودی در سایزهای کوچک تولید می‌شوند، ‌این قرص‌ها بعد از روشن شدن فتیله تولید دود می‌کنند و به مدت 30 ثانیه دود رنگی به اطراف می‌پاشند. قرص‌های دودی یا دودزا در بسته‌های تکی و چندتایی فروخته می‌شوند. اگر کارتان با یک قرص راه بیفتد برای خرید آن باید حدود 55‌هزار تومان هزینه کنید، اما اگر بخواهید یک بسته شش عددی قرص رنگی بخرید، حداقل باید بین 220 تا 250‌هزار تومان بپردازید. 

 ترقه‌های کبریتی و موشک‌های سوت‌زن

ترقه‌های دست‌ساز و غیر مجاز حاوی اکلیل سرنج است و حتی نباید ریسک کرد و یکی از آنها را در دست نگه داشت،‌ چون خودشان بدون هیچ فشاری و تنها به بهانه گرما ممکن است بترکند. ترقه‌های مجاز که در فروشگاه‌های سطح شهر فروخته می‌شوند و کم‌خطر هستند، انواع متفاوتی هستند. معروف‌ترین آنها را به‌عنوان ترقه سیگارتی یا ترقه کبریتی می‌شناسیم. این ترقه‌ها صدای کمی دارند و کم‌خطر (کم‌خطر با بی‌خطر متفاوت است) هستند.

ارزانترین ترقه‌ای که بی‌خطر است و صدای زیادی ندارد، ترقه شکلاتی است که یک پوسته پلاستیکی با یک فیتیله کوچک دارد که بعد از آتش گرفتن، می‌ترکد. قیمت این ترقه‌ها از 30‌هزار تومان است تا 50‌هزار تومان. ترقه‌ پوست‌پیازی که از اسمش پیداست، خیلی نازک‌نارنجی و بی‌خطر است و با قیمت بسته‌ای 35 تا 60‌هزار   تومان به‌فروش می‌رسد، در هر بسته 25عدد ترقه وجود دارد. موشک‌های سوت‌زن در گروه ترقه‌های بی‌خطر جا می‌گیرند. این موشک‌ها نوعی ترقه هستند که با روشن‌شدن فتیله‌ای که به یک ساقه چوبی نازک متصل هستند به آسمان پرتاب می‌شوند و در مسیر صعود کوتاه و به‌شدت بی‌دوامشان سوت می‌کشند. قیمت یک بسته موشک سوت‌زن 12عددی بین 80 تا 100‌هزار تومان است. 

ترقه بازها، هفت ترقه را خوب می‌شناسند. این مدل ترقه پس از آتش‌زدن فتیله، هفت‌بار می‌ترکد و صدایی مثل چرق چرق تولید می‌کند. یک بسته 25 عددی از این مدل ترقه با قیمت 80 تا 90‌هزار تومان به فروش می‌رسد. شاید شکل کلیشه‌های عصا قورت‌داده باشد اما برای اینکه گزارش به مشکل برخورد نکند، دچار حذفیات نشود و کسی نتواند به آن انگ تبلیغ و تشویق مشارکت در تولید سروصدا و مزاحمت بچسباند، باید از شما بپرسیم، یک شب‌نشینی کوتاه با آتش و صدا در معیت آدرنالین ارزش پرداخت این همه پول را دارد؟ حتی شایدسس لازم باشد با صدای مجریان تلویزیون توصیه کنیم: بهتر نیست در جمع گرم و صمیمی خانواده دور هم آجیل و پرتقال و شیرینی بخورید؟

 سلطه چینی ها  بر بازار 

رئیس اتحادیه خرازی‌فروشان تهران با بیان اینکه مواد محترقه عمدتا به صورت قاچاق و عموما از کشور چین وارد کشور می‌شود، گفت: افزایش قیمت مواد محترقه به دلیل افزایش نرخ ارز باعث شده بازار این کالاها نسبت به سال‌های قبل رونق زیادی نداشته باشد.