عبدالرضا فرجیراد
کارشناس مسائل بینالملل
بعد از اینکه بایدن اصرار داشت که عقبنشینی نمیکند، بر اثر فشارهایی که برخی رهبران حزب دموکرات آوردند، با توجه به ترور ناموفق ترامپ که تقریبا آن اتفاق انتخاب او بهعنوان رئیس جمهور بعدی آمریکا را تضمین میکرد، اکنون با کنارهگیری بایدن و مطرح شدن کامالا هریس برای انتخابات ریاست جمهوری وحشتی در میان جمهوریخواهان شکل گرفته است. در حال حاضر جمهوریخواهان نگران هستند نکند فردی از حزب دموکرات نامزد شود که بتواند ترامپ را شکست دهد؛ لذا براساس ارزیابیهای اولیه و نظرسنجی انجام شده ترامپ نسبت به کامالا هریس پیشتاز است اما باید دید هریس چه ویژگیهایی را ارائه خواهد کرد تا در صورتی که بهعنوان کاندیدای حزب دموکرات معرفی شود بتواند پیروز گردد. اگرچه معتقدم باز هم شانس ترامپ بیشتر است.
قرار است نظرسنجی به صورت تلفنی انجام شود، اگر هریس رأی آورد، میتواند با ترامپ رقابت کند اما اگر براساس نظرسنجی احتمال دهند او نمیتواند جبران کند ممکن است افراد دیگری در چارچوب حزب دموکرات معرفی شود. جریان دموکرات در آمریکا امیدوار هستند تا در این مدت باقیمانده بتوانند رأی لازم را بیاورند. آنچه اکنون مشخص شده زنان سیاهپوست آمریکا از کاندیداتوری هریس استقبال کردهاند و این مساله نشان میدهد در صورتی که زنان سیاهپوست استقبال کنند، میتوانند در خانواده و جامعه خود تاثیرگذار باشند. اگر دموکراتها در انتخابات پیروز شوند تغییرات خیلی زیادی اتفاق نمیافتد، فشار به روسیه از ناحیه اروپا افزایش پیدا میکند، شرایط خاورمیانه مانند گذشته باقی میماند، فشارهایی که دموکراتها به چین میآورند، در همین حدی خواهد بود که شاهد هستیم. در مقابل اگر ترامپ پیروز شود، قطعا روسیه در جنگ با اوکراین دست بالاتر را خواهد داشت و خواه ناخواه مناطقی که تصرف کرده در اختیار مسکو میماند، ضمن اینکه ترامپ زلنسکی را مجبور خواهد کرد تا به آتشبس تن دهد و در نتیجه نوعی پیروزی برای روسیه رقم میخورد.
از سوی دیگر ناتو در زمان ترامپ تضعیف میشود و عضویت اوکراین در ناتو نمیتواند حساسیت قبلی را داشته باشد، همچنین در خاورمیانه وضعیت نتانیاهو تقویت خواهد شد و او هم تلاش میکند تا در مدت سه ماه و نیم باقی مانده در قدرت بماند. از طرفی چین شدیدا تحت فشار قرار میگیرد و تعرفهها را افزایش میدهد. آنچه مسلم است، تغییرات ژئوپلیتیکی متفاوتی را در جهان با آمدن ترامپ خواهیم دید، ضمن این که هریس در صورت پیروزی سیاست بایدن را به شکل بازتری دنبال میکند. اگر هریس و یا هر کسی از دموکراتها به قدرت برسد - میشل اوباما نیز یکی از گزینههای دموکراتهاست اما تاکنون نپذیرفته - وضعیت تعلیق شدهای که در مذاکرات میان آمریکا و ایران به وجود آمده سرعت میگیرد، زیرا در ایران نیز رئیس جمهور جدیدی روی کار آمده که به دنبال رفع تحریمها و مشکلات است اما اگر ترامپ به قدرت برسد، او هم علاقه شدیدی برای مذاکره مستقیم با ایران دارد و اگر از طرف ایران تمایل نشان دهند، شاید سرعت توافق با آمریکا بیش از توافق با جریان دموکرات باشد. در واقع ترامپ میخواهد دستاورد بزرگی برای خودش به وجود آورد. از سوی دیگر در مساله تحریمهای ایران به چینیها فشار میآورد. این در حالی است که ترامپ اصرار دارد آمریکا به صادرکننده اصلی نفت با استخراج بیشتر در داخل آمریکا تبدیل شود.