امروز شنبه، ۲۴ شهریور ماهواره تحقیقاتی «چمران۱» توسط ماهواره بر «قائم ۱۰۰» پرتاب شد. این ماهواره توسط گروه فضایی صنایع الکترونیک ایران (صاایران) و با همکاری و مشارکت پژوهشگاه هوافضا و شرکت‌های خصوصی دانش بنیان طراحی و ساخته شده است. این ماهواره حدود ۶۰ کیلوگرم وزن دارد و ماموریت اصلی آن تست سیستم‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برای اثبات فناوری مانور مداری در ارتفاع و فاز است.
ارزیابی زیرسامانه پیشرانش گاز سرد در سامانه‌های فضایی و عملکرد زیرسامانه‌های ناوبری و کنترل وضعیت از ماموریت فرعی ماهواره «چمران۱» به شمار می‌رود.
ماهواره‌برهای قائم، گروهی از موشک‌های ماهواره‌بر ساخت سپاه پاسداران ایران هستند و قرار است دسترسی سازمان فضایی ایران به مدار ۳۶ هزار کیلومتری را میسر کنند. ماهواره‌بر سوخت جامد قائم ۱۰۰، قادر به پرتاب ماهواره‌های با وزن ۱۰۰ کیلوگرم است. ماهواره ثریا صبح روز شنبه، ۳۰ دی سال ۱۴۰۲ در مدار ۷۵۰ کیلومتری تزریق شد.
ماهواره ثریا که ۵۰ کیلوگرم وزن دارد، در این پرتاب طی ۱۱ دقیقه با سرعت ۷۴۷۸ متر بر ثانیه به این مدار رسید.
مهمترین ماموریت در نظر گرفته شده برای «ثریا» به عنوان ماهواره تحقیقاتی، صحت‌سنجی عملکرد ماهواره‌بر است. ماهواره «ثریا» محصول تحقیقاتی پژوهشگاه فضایی ایران از سری ماهواره‌های SRI است که طراحی، ساخت و آزمون آن در سال‌های گذشته انجام شده بود.
با توجه به ضرورت تست و عملکرد صحیح پرتابگر و ضرورت تست برخی تجهیزات و زیر سیستم‌های ساخته شده در پژوهشگاه فضایی، در بازه زمانی آبان ۱۴۰۱ تا آبان ۱۴۰۲، بازطراحی، راه‌اندازی و تست‌های آن مجددا تکرار شد تا به عنوان یک محموله تحقیقاتی برای صحت‌سنجی عملکرد پرتابگر قائم و برخی فناوری‌های ماهواره مورد استفاده قرار گیرد.
از دیگر مأموریت‌های این ماهواره آزمون عملکرد تعیین موقعیت ماهواره در مدار با تکیه بر گیرنده جی پی اس فضایی بومی، آزمون عملکرد مکانیزم فضایی و رهایش آرایه‌های خورشیدی در مدار و محاسبه سرعت آن و تکرار کل فرایند با بهره‌گیری از تجهیزات فضایی بومی اعلام شده است.
آزمون عملکرد مجموعه تولید، تبدیل و توزیع توان در مدار با صفحات خورشیدی و بردهای بومی، آزمون عملکرد ماهواره در مدار به هنگام جدایش با بهره‌گیری از حسگرهای بومی و آزمون عملکرد تجهیزات مخابراتی در ارسال داده‌های وضعیت ماهواره و دریافت دستورات از زمین از دیگر ماموریت‌های «ثریا» است.
در ۳ بهمن ماه سال گذشته سازمان فضایی اعلام کرد که نخستین سیگنال ماهواره «ثریا» با موفقیت به زمین مخابره شده و زارع پور، وزیر وقت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز حال «ثریا» را چنین تشریح کرد: سیگنال‌های ماهواره «ثریا» دریافت شد و حال ماهواره خوب است.
ایستگاه‌های زمینی سیگنال‌های ماهواره «ثریا» و داده‌های تله متری مربوط به سلامت زیر سامانه‌های تامین انرژی، تعیین موقعیت خودکار، ارتباطی و کنترلی و پردازشگرها و ... را دریافت کردند که نشان‌دهنده حال خوب ماهواره است.
ساخت ماهواره‌های سنجشی راداری
حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران ماهواره‌های سنجشی، اپتیکی و سنجشی راداری را انواع مختلف ماهواره‌ها می‌داند و می گوید: ماهواره‌های ارتباطی بر اساس نقل و انتقال داده تقسیم‌بندی می‌شوند و هر کدام از آنها به لحاظ تکنولوژی مزایایی دارند. منظومه شهید سلیمانی یک مجموعه باند باریک است و پلتفرم آن به لحاظ سوخت و انرژی سبک‌تر است و کاربری آن نیز در حوزه IOT است.
وی ادامه داد: ما ماهواره «پارس-۱» را که یک ماهواره سنجشی است، با پرتابگر خارجی پرتاب کردیم و ماهواره «پارس ۲» را که نمونه پیشرفته‌تر «پارس-۱» است، در دستور کار داریم. «پارس-۱» از نوع ماهواره‌های سنجشی اپتیکی است.
سالاریه از آغاز طراحی و ساخت ماهواره‌های سنجشی راداری «راد-۱» و «راد-۲» خبر داد به گفت: ماهواره‌های سری «راد» ماهواره‌های سنجشی راداری هستند که بر اساس امواج الکترومغناطیسی کار می‌کنند؛ از این رو حتی با ابرناکی آسمان و وجود گرد و غبار نیز می‌توانند داده‌برداری کنند. دقت ماهواره «راد ۱» ۵۰ متر و «راد ۲» ۲۰ متر است.
سری ماهواره‌های پژوهش
همکاری با بخش خصوصی و اجرای پروژه‌های فضایی در بخش خصوصی، از دیگر اقدامات سازمان فضایی است که در این راستا سری ماهواره‌های «پژوهش» در پژوهشگاه فضایی تعریف شد که فرایند مناقصه تعدادی از آنها در سال ۱۴۰۲ و تعدادی در ۱۴۰۳ انجام شده و مناقصه سری ماهواره‌های پژوهش ۱ تا ۴ به نتیجه رسیده است. بنا بر اعلام رئیس سازمان فضایی ایران، منظومه‌های دیگر سری «پژوهش» تا پایان سال ۱۴۰۳ مشخص خواهد شد.
پرتاب ظفر با پرتابگر خارجی
رئیس سازمان فضایی با اشاره به تکمیل پروژه‌های سال‌های گذشته، گفت: نمونه کیفی و نمونه پروازی ماهواره‌های «ناهید-۲» و «طلوع-۳» که در سال گذشته رونمایی شد، بلوک انتقال مداری «سامان-۱» و ماهواره ظفر از جمله پروژه‌هایی هستند که تکمیل شده‌اند.
وی از پرتاب ماهواره «ظفر-۲» و «طلوع» خبر داد و گفت: این دو ماهواره در آذر و دی ماه سال جاری با پرتابگر خارجی پرتاب خواهند شد.
سالاریه با اشاره به تعریف پروژه‌های جدید گفت: از بین دو ماهواره سنجشی پارس ۲ و ۳ که کارهای آن در حال انجام است، ماهواره پارس ۲ با دقت تصویربرداری ۸ متر سیاه و سفید و ۴ متر رنگی خواهد بود و دقت تصویربرداری آن دو برابر بهتر از نمونه قبلی است.
وی ادامه داد: «پارس ۲» در مرحله ساخت است و امسال از آن رونمایی می‌کنیم.
ایران در انتظار ۸ پرتاب فضایی
رئیس سازمان فضایی با تاکید بر اینکه ۶ تا ۸ پرتاب داخلی و خارجی در سال جاری داریم، گفت: دو پرتاب مهم داخلی پیش رو داریم که یکی از آنها بلوک انتقال مداری «سامان-۱» و دیگری یک ماهواره تحقیقاتی است که در سال جاری پرتاب خواهد شد.
وی با بیان اینکه ماهواره تحقیقاتی که به زودی پرتاب می‌شود، مربوط به بخش دولتی و سازمان فضایی می‌شود، ادامه داد: علاوه بر آن ماهواره‌های «طلوع ۳» و «ظفر ۲» با پرتابگر خارجی در آذر و دی ماه ۱۴۰۳ پرتاب می‌شوند.
سالاریه ادامه داد: همچنین ۲ و ۳ پرتاب داخلی دیگر نیز در پاییز و زمستان انجام می‌شود که محموله و جزئیات آن در زمان مقتضی اعلام خواهد شد.
رئیس سازمان فضایی با بیان اینکه ماهواره «پارس ۲» به زودی پرتاب می‌شود، گفت: این ماهواره نسخه ارتقاء یافته ماهواره «پارس-۱» است و در الگوریتم‌های مدیریت داده تغییراتی در آن انجام شده است.
توسعه کپسول زیستی
رئیس سازمان فضایی ایران توسعه کپسول‌های زیستی را از دیگر اقدامات انجام شده در این سازمان در دولت سیزدهم ذکر کرد و گفت: حوزه فضایی به غیر از توسعه علوم و اکتشافات فضایی، شاخه‌های متعدد دیگری دارد که یکی از آنها توسعه کپسول‌های زیستی است.
وی با بیان اینکه نمونه ارتقاءیافته کپسول زیستی که در سال گذشته پرتاب شد، در دستور کار است، اظهار کرد: ساخت کپسول ۱۵۰۰ کیلوگرمی در پژوهشگاه هوافضا وابسته به وزارت علوم در فاز طراحی قرار دارد.
