گروه سیاسی: روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی که دیروز جمعه (25 آبان) منتشر شد، مدعی دیدار ایلان ماسک، مشاور ارشد دونالد ترامپ و وزیر احتمالی دولت جدید آمریکا با امیرسعید ایراوانی، نماینده ایران در سازمان ملل شد. این ادعا در سطحی گسترده کانون توجهات رسانه‌ای و سیاسی را به سوی خود جلب کرد. گزارش این روزنامه آمریکایی در شرایطی منتشر شد که طی روزهای اخیر انتخاب افراد تندرو توسط رئیس‌جمهور منتخب این کشور برای مناصب کلیدی امنیتی و نظامی، فرضیه افزایش تنش میان تهران و واشنگتن را افزایش داده بود.
به گزارش «تجارت»، روزنامه «نیویورک تایمز» پیرامون ادعای خود درباره دیدار «ایلان ماسک» میلیاردر حوزه تکنولوژی و مشاور ارشد «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا با «امیرسعید ایروانی» نماینده ایران در سازمان ملل نوشت: « این دیدار دوشنبه گذشته در مکانی نامعلوم انجام شده و بیش از یک ساعت به طول انجامیده است. این روزنامه آمریکایی مدعی شد: دو مقام ایرانی گفتند که این میلیاردر فناوری، که یکی از مشاوران نزدیک دونالد ترامپ است، و سفیر ایران در این دیدار درباره راه‌هایی برای کاهش تنش‌ها بین ایران و ایالات متحده صحبت کرده اند. مقامات ایرانی این دیدار را مثبت و خبر خوش توصیف کردند. در ارتباط با این دیدار، مدیر ارتباطات ترامپ در پاسخ به نیویورک تایمز گفت: ما در مورد گزارش‌های جلسات خصوصی که برگزار شده یا نشده‌اند، اظهار نظر نمی‌کنیم.ماسک نیز به درخواست برای اظهار نظر پاسخ نداد. در گزارش نیویورک‌تایمز تصریح شده، دو مقام ایرانی گفتند که دیدار با ماسک این امکان را برای آن ها فراهم کرده است که از نشست مستقیم با مقامات آمریکایی خودداری کند. ماسک اما به زودی پست رسمی خواهد داشت. یکی از مقامات وزارت خارجه ایران گفت که سفیر ایران به ماسک در این دیدار گفت که باید معافیت‌هایی از تحریم‌ها از وزارت خزانه‌داری دریافت کرده و برخی از کسب‌وکارهای خود را به تهران بیاورد.
این گزارش نیویورک‌تایمز در سطحی گسترده مورد توجه قرار گرفت اما نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در پاسخ به پرسش خبرگزاری تاس درباره ادعای رسانه آمریکایی گفت: «در این باره نظری نداریم.» به روایتی نمایندگی ایران در این زمینه حاضر نشد اظهارنظر کند. حمید ابوطالبی، مشاور حسن روحانی در زمان ریاست جمهوری نیز در ارتباط با این دیدار در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «تواترِ خبر، وثاقتِ نیویورک‌تایمز و سوابقِ تعاملات دو کشور نشان می‌دهد که این خبرْ قریب به یقین صحیح است؛ و این یعنی آغاز «دیپلماسی پنهان» با دولت جدید آمریکا.» با این مقدمات «تجارت» برای بررسی دقیق‌تر ابعاد اهمیت گزارش روزنامه نیویورک‌تایمز پیرامون دیدار اسلان ماسک با امیرسعید ایروانی با مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین‌الملل و رئیس اندیشکده آینده اندیشی سیمرغ و قاسم محبعلی، کارشناس مسائل سیاست خارجی و مدیرکل سابق خاورمیانه وزرت امور خارجه گفت‌وگو داشته است.
مطهرنیا: ترامپ قصد دارد ایران را با مواضع موردنظر خود همراه سازد
مهدی مطهرنیا در ارتباط با اهمیت دیدار ایلان ماسک و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در مقطع زمانی کنونی اظهار داشت: «در ابتدا باید بپذیریم که ترامپ رد دور اول ریاست جمهوری خود فرامحافظه‌کار بود. او در پی آن است فضایی را ایجاد کند که رویکردهای نئومحافظه‌کار موجود در سیاست خارجی و داخلی آمریکا را مورد بازبینی قرار بدهد. بر این اساس دیدار ایلان ماسک به امیر سعید ایروانی را نمی‌توان به معنای پایان مخاصمه یا ایجاد فضای مثبت در مسیر تحرکات آمریکای 4 سال آینده در قبال ایران باشد. چنین نگاهی بسیار تقلبل‌گرایانه است.»
وی افزود: «واقعیت سیاست و دیدگاههای موجود در ادبیات سیاسی به ما می‌گوید که هیچ‌گاه درهای مذاکره بسته نشود؛ بلکه باید راه مذاکره با دشمن را بازگذاشت و روی ریل حرکت کرد. این دیدار نمایان‌گر ایجاد فضایی است که آمریکای ترامپ می‌خواهد از منطق رودرو شدن با ایران گریز کند. این‌که دو منبع ایرانی نیز به نیویورک‌تایمز گفته‌اند مذاکرات مثبت بوده، به هیچ عنوان امر جدیدی نیست. در دوران دولت سابق نیز بارها مذاکرات غیرمستقیم و مستقیم نمایندگان دو کشور مثبت ارزیابی شده بود. لذا باید منتظر ماند و دید که طرف آمریکایی از طریق ماسک چه پیامی را به تهران منتقل کرده است. محتوای پیام بسیار اهمیت دارد و می‌تواند معادلات آتی را رقم بزند.» این استاد دانشگاه در بخشی دیگر از اظهارات خود با اشاره به این‌که ترکیب دولت پیشنهادی ترامپ به شدت ضد ایرانی و حامی اسرائیل است، تاکید کرد: «یک سرمایه‌گذار بزرگ هیچ‌گاه اعتبار خود را به خاطر یک بازار کوچک خدشه‌دار نمی‌کند. این‌که گفته شده در مذاکره ماسک و ایروانی بحث صادرات کالاهای شرکت او پیشنهاد شده، اساسا نقلیل‌گرایی است. بر این باور هستم که دولت دونالد ترامپ تنها بازار اقتصادی ایران را نمی‌خواهد. بر اساس نظریه هارتلند –ریملند بزرگ، بارها گفته‌ام، آمریکا در پی ایجاد فضایی است که بار دیگر ایران را در جرگه بازیگران نزدیک به خود داشته باشد. از نظر آمریکا، ایران باید در چارچوب ریمللند بزرگ در کنار کشورهای کانادا، کره‌جنوبی، ژاپن و استرالیا در کنار آمریکا قرار داشته باشد. این‌که گفته شود هدف مذاکرات ترامپ گشوده شدن بازار ایران به سوی کالاهای آمریکایی است، اساسا فاقد اعتبار است.» رئیس اندیشکده آینده اندیشی سیمرغ در بخش پایانی اظهارات خود در ارتباط با تاثیر دیدار ماسک با نماینده ایران در سازمان ملل بر صلح در غزه و لبنان تاکید کرد: «صلحی که اکنون آمریکایی‌ها در پی آن هستند، از اساس در تخالف با خواست و اراده جمهوری اسلامی ایران است. آن‌ها می‌خواهند نظمی نوین را برقرار کنند که در آن محور مقاومت اساسا جایگاهی نداشته باشد. بدون شک چنین رویکردی هیچ‌گاه از سوی دونالد ترامپ پذیرفتنی نیست؛ لذا باید گفت ترامپ در پی آن است توپ را در زمین ایران بیاندازد.»
محبعلی: ترامپ و ماسک در پی کلید زدن تغییر بزرگ در روابط ایران و آمریکا هستند
قاسم محبعلی در ارزیابی خود از دیدار ایلان ماسک و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در مقطع زمانی کنونی تاکید کرد: «اگر چنین دیداری صحت داشته باشد، می‌توان آن را از جمله اقدامات ترامپ برای ادعای خود برای خاتمه دادن به جنگ‌ها ارزیابی کرد. احتمالا این دیدار به منظور بسترسازی برای پایان جنگ در لبنان و غزه صورت گرفته است. به طور حتم ما نمی‌دانیم ماسک در این سفر چه گفته اما طبیعتا سیاست ترامپ مذاکره مستقیم و بیان خواسته‌ها به صورت روشن است. اکنون ترامپ و ماسک به عنوان دو شخصی که از اقتصاد به سیاست رسیده‌اند، به دنبال یک تغییر و شاید توافق بزرگ هستند. آن‌ها به عنوان دو تاجر اهل معامله‌های بزرگ هستند.» مدیر سابق خاورمیانه وزارت امور خارجه در بخشی دیگر از اظهارات خود با اشاره به این‌که دیدار ماسک با ایروانی می‌تواند زمینه را برای آغاز مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا باز کند، تاکید کرد: «باید توجه داشت در حال حاضر بیشتر تیم سیاست خارجی ترامپ در حال ارزیابی وضعیت هستند. دو طرف می‌توانند مواضع را به صورت ضمنی با یکدیگر در میان بگذارند تا در ادامه تصمیمات جدی‌تر را اتخاذ کنند. با این وجود به نظر می‌رسد دو مساله تنش ایران و اسرائیل و بحران اوکراین برای دولت جدید ترامپ اولویت بیشتری دارد.» این کارشناس مسائل خاورمیانه در بخش پایانی اظهارات خود به «تجارت» گفت: «ترامپ و ماسک قصد دارند سیاست را در خدمت منافع اقتصادی خود قرار دهند. به طور حتم آن‌ها در هر گونه مذاکره با ایران تنها به مساله هسته‌ای اکتفا نخواهند کرد و احتمالا منافع اقتصادی را نیز دنبال می‌کنند. اما این که زمینه حضور آمریکا در بازار اقتصاد ایران فراهم شود، نیازمند الزمات پیچیده قضایی و سیاسی است.»
