در سال‌های اخیر، سازمان غذا و دارو تغییراتی در قوانین تاسیس داروخانه ایجاد کرده است که به‌موجب آن، امکان تاسیس داروخانه برای افراد غیر داروساز نیز فراهم شده است. این تصمیم جدید که با هدف افزایش رقابت و دسترسی آسان‌تر مردم به دارو گرفته شده، واکنش‌های متفاوتی را بین جامعه پزشکی و مردم به‌همراه داشته است. در ادامه قصد داریم به بررسی جزئیات این تغییرات، شرایط لازم برای تاسیس داروخانه توسط غیر داروساز و همچنین، چالش‌ها و فرصت‌های پیش رو بپردازیم.
آیا امکان تاسیس داروخانه توسط غیر داروساز وجود دارد؟
طبق قوانین و مقررات جدید، امکان دریافت مجوز تاسیس داروخانه برای همه افراد، اعم از داروساز و غیرداروساز، فراهم شده است. این مجوز براساس یک سیستم امتیازبندی اعطا می‌شود و هر فردی که بتواند امتیازات لازم را به دست آورد، می‌تواند برای دریافت آن اقدام کند و از درآمد داروخانه بهره‌مند شود. این تغییر در قوانین، فرصت راه‌اندازی داروخانه را برای طیف وسیع‌تری از افراد فراهم می‌کند؛ اگرچه شرایط و مراحل خاصی برای تاسیس داروخانه توسط غیر داروساز وجود دارد که باید طی شود.
تاسیس داروخانه توسط غیر داروساز چه شرایطی دارد؟
افراد غیر داروساز که قصد تاسیس داروخانه را دارند، باید یکسری شرایط را برآورده کنند تا بتوانند امتیازات لازم را برای دریافت مجوز داروخانه به دست آورند. در ادامه این شرایط را با هم بررسی می‌کنیم.
شرایط مربوط به شهرها
شهری که قرار است داروخانه در آنجا تاسیس شود، امتیاز متفاوتی دارد. در جدول زیر امتیازدهی مربوط به شهرها را مشاهده می‌کنید.در این جدول، شهرها براساس جمعیت و امتیازدهی طبقه‌بندی شده‌اند. شهر تهران با امتیاز ۲۸۵۰ در صدر قرار دارد.سایر شهرها به این ترتیب دسته‌بندی شده‌اند:
شهرهایی با جمعیت یک میلیون نفر و بیشتر، امتیاز ۲۸۰۰ دارند.
شهرهایی با جمعیت بین ۵۰۰ هزار تا یک میلیون نفر، امتیاز ۲۷۰۰ کسب کرده‌اند.
شهرهایی با جمعیت بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار نفر، دارای امتیاز ۲۶۰۰ هستند.
شهرهایی با جمعیت بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ هزار نفر، امتیاز ۲۴۰۰ دریافت کرده‌اند.
شهرهایی با جمعیت بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار نفر، امتیاز ۲۲۰۰ دارند.
در نهایت، شهرهایی با جمعیت کمتر از ۵۰ هزار نفر، امتیاز ۲۰۰۰ دریافت کرده‌اند.
این امتیازدهی نشان‌دهنده تفاوت شهرها از نظر جمعیت است.
شرایط مربوط به مدرک تحصیلی
در تاسیس داروخانه توسط غیر داروساز، مدرک تحصیلی موثر است. هرچه مدرک تحصیلی فرد متقاضی بالاتر باشد، امتیاز بیشتری به او تعلق می‌گیرد. در ادامه، جدول مربوط به امتیازدهی مدرک تحصیلی برای تاسیس داروخانه را مشاهده خواهید کرد.
امتیازبندی مدارک تحصیلی به شرح زیر است:
- دیپلم دارای امتیاز ۵۰۰ می‌باشد.
- مدرک دانشگاهی برای رشته‌های غیر علوم پزشکی امتیازی معادل ۶۰۰ دارد.
- مدارک کاردانی و کارشناسی در رشته‌های علوم پزشکی دارای امتیاز ۸۰۰ هستند.
- مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر در رشته‌های علوم پزشکی با امتیاز ۱۰۰۰ ارزیابی می‌شود.
- مدرک کارشناسی داروسازی دارای امتیاز ۱۶۰۰ است.
- مدرک کارشناسی ارشد داروسازی امتیاز ۱۷۵۰ دارد.
- مدرک دکترای عمومی داروسازی امتیاز ۲۰۰۰ را به خود اختصاص می‌دهد.
- مدرک دکترای تخصصی داروسازی با پایه داروسازی دارای بالاترین امتیاز، یعنی ۲۲۰۰ است.
شرایط مربوط به ایثارگری
افرادی که مدرک داروسازی ندارند و جزو خانواده ایثارگران هستند، برای تاسیس داروخانه از امتیاز ویژه ایثارگری بهره‌مند می‌شوند. در جدول زیر، نحوه امتیازدهی ایثارگری برای تاسیس داروخانه توسط غیر داروساز مشخص شده است.
به افراد مختلف با توجه به سوابق و شرایط‌شان امتیازاتی اختصاص داده می‌شود. این امتیازات به شرح زیر هستند:
- به رزمندگان دوران دفاع مقدس، برای هر ماه حضور در جبهه، ۱۰ امتیاز تعلق می‌گیرد.
- جانبازانی که ۲۵ درصد جانبازی دارند، ۵۰ امتیاز دریافت می‌کنند.
- برای هر ۵ درصد جانبازی، ۳۰ امتیاز اضافه می‌شود.
- جانبازان با درصد جانبازی بالای ۷۰ درصد، ۳۰۰ امتیاز دریافت می‌کنند.
- فرزند شهیدان از ۳۰۰ امتیاز برخوردار می‌شوند.
- همسر، پدر و مادر شهیدان، ۲۰۰ امتیاز به دست می‌آورند.
- برای برادر و خواهر شهید، ۵۰ امتیاز در نظر گرفته شده است، و اگر تنها برادر یا تنها خواهر باشند، این امتیاز به ۱۰۰ امتیاز افزایش می‌یابد.
افرادی که می‌خواهند از امتیاز ایثارگری بهره‌مند شوند، باید بدانند که تاریخ حضور رزمندگان در جبهه جنگ باید بین ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ تا ۳۱ شهریور ۱۳۶۷ باشد.
شرایط بومی بودن
اگر غیر داروساز و بومی شهرستان یا استان خود هستید، از امتیاز بومی بودن برای تاسیس داروخانه در شهر خود بهره‌مند خواهید شد. در جدول زیر امتیاز بومی بودن مشخص شده است.
متقاضیانی که در استان محل استخدام بومی هستند، از ۵۰ امتیاز برخوردار می‌شوند. همچنین، متقاضیانی که در شهرستان محل استخدام بومی باشند، ۱۰۰ امتیاز دریافت می‌کنند.
اگر فرد غیرداروساز بتواند به حدنصاب امتیاز مشخص‌شده برای شهری که می‌خواهد داروخانه خود را در آن تاسیس کند برسد، می‌تواند برای دریافت مجوز داروخانه درخواست دهد. در صورتی‌که درخواست او مورد موافقت قرار گیرد، باید مکانی را برای داروخانه معرفی کند که یکسری شرایط استاندارد را داشته باشد. یکی از این شرایط، دکوراسیون داروخانه است که باید مطابق با مقررات و دستورالعمل‌های مشخص‌شده از سوی وزارت بهداشت طراحی و اجرا شود.
گامی رو به جلو یا عقب؟ جنجال تاسیس داروخانه توسط غیر داروساز!
تغییر قوانین و اجازه تاسیس داروخانه به افراد غیر داروساز، یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات حوزه سلامت در سال‌های اخیر بوده است. این تصمیم که با هدف افزایش رقابت و دسترسی آسان‌تر مردم به دارو گرفته شده است، موافقان و مخالفان بسیاری دارد.
موافقان طرح تاسیس داروخانه توسط غیر داروساز بر این باورند که ورود افراد غیر داروساز به این حوزه، می‌تواند به افزایش تعداد داروخانه‌ها، به‌ویژه در مناطق محروم و دورافتاده کمک کند و از این طریق، دسترسی عموم مردم به دارو و خدمات دارویی بهبود یابد. به عقیده آن‌ها، با افزایش رقابت در بازار داروخانه‌ها، قیمت‌ها کاهش می‌یابد و کیفیت خدمات ارتقا پیدا می‌کند، زیرا داروخانه‌ها برای جذب مشتری مجبور به ارائه خدمات متنوع‌تر و مناسب‌تر می‌شوند.آن‌ها معتقدند برخی قوانین و مقررات سختگیرانه در زمینه تاسیس داروخانه با ورود غیر داروسازان قابل بازنگری است و با کاهش بوروکراسی‌های موجود، روند دریافت مجوز و راه‌اندازی داروخانه سریع‌تر و آسان‌تر خواهد شد.مخالفان این طرح اعتقاد دارند که این امر می‌تواند کیفیت خدمات دارویی را کاهش دهد و سلامت بیماران را به خطر بیندازد، زیرا افراد غیر متخصص فاقد دانش کافی در زمینه داروها هستند و ممکن است اشتباهات دارویی بیشتری رخ دهد.
از سوی دیگر، ورود افراد غیر داروساز به این حوزه، می‌تواند به تجاری‌سازی داروخانه‌ها منجر شود و اهداف سودجویانه را بر خدمت‌رسانی به بیماران ترجیح دهد. مخالفان نگرانند که این مسئله باعث افزایش عرضه داروهای تقلبی و قاچاق شود، زیرا افراد غیر متخصص توانایی لازم برای تشخیص دقیق داروهای قانونی را ندارند.
جامعه پزشکی و داروسازی چه می‌گوید؟
جامعه پزشکی و داروسازی، به‌طور کلی مخالف تاسیس داروخانه توسط افراد غیر داروساز است. این نگرانی از آنجا ناشی می‌شود که داروخانه‌ها نقش مهمی در تأمین و توزیع ایمن داروها دارند و به تخصص داروسازان نیازمندند. از دیدگاه جامعه داروسازی، تنها افرادی که آموزش‌های تخصصی دارویی دیده‌اند، می‌توانند توصیه‌های لازم را در اختیار بیماران قرار دهند، تداخلات دارویی را شناسایی و ایمنی استفاده از داروها را تضمین کنند.
همچنین، آن‌ها معتقدند که صدور مجوز داروخانه برای افراد غیر داروساز، ممکن است منجر به اولویت یافتن اهداف تجاری بر سلامت عمومی شود و کیفیت خدمات دارویی به خطر بیفتد. این گروه تاکید دارند که تخصص و تجربه داروسازان برای حفظ سلامت جامعه حیاتی است و تاسیس داروخانه توسط افراد غیر متخصص به استانداردهای لازم صدمه وارد می‌کند.
سخن پایانی
موفقیت طرح تاسیس داروخانه توسط غیر داروساز، به عوامل مختلفی از جمله نظارت دقیق سازمان غذا و دارو، آموزش کافی افراد غیر داروساز، و همچنین همکاری داروسازان بستگی دارد. اگر بتوان با تدوین قوانین و مقررات دقیق و نظارت مستمر بر عملکرد داروخانه‌ها، از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کرد، این تصمیم می‌تواند گامی رو به جلو در جهت بهبود دسترسی مردم به خدمات دارویی باشد. در غیر این صورت، ممکن است عواقب ناخوشایندی برای سلامت مردم به‌همراه داشته باشد.
