عبدالرضا فرجیراد
کارشناس مسائل بینالملل
در رابطه با اعلام آمادگی وزیر امور خارجه کشورمان برای مذاکره با غرب به ویژه با آمریکا و امکان رسیدن به توافقی جامع باید توجه داشت، ما در حال حاضر تحت تحریم هستیم، یکی از شعارهای آقای پزشکیان در کارزار انتخاباتی خود، لغو تحریمها و در واقع ایجاد یک نوع تعادل در روابط با شرق و غرب بود. بنابراین، برای اینکه تحریمها برداشته شوند، گفتوگو با غرب در دستور کار قرار خواهد گرفت. در حال حاضر گفتوگو با اروپا انجام شده و دور دوم آن امروز برگزار خواهد شد. در رابطه با ایالات متحده هم همینطور است، دولت به این نتیجه رسیده که اگر آمریکاییها تمایل به مذاکره داشته باشند، ایرادی ندارد گفتوگوها آغاز شود. موضع آنها این است که ایران نباید به سلاح هستهای دست یابد. ایران هم اعلام میکند که ما به دنبال سلاح هستهای نیستیم. بنابراین، موضع دولت ما با افکار غربیها نزدیک است یعنی ما سلاح هستهای نمیخواهیم و آنها نیز نمیخواهند ما سلاح هستهای داشته باشیم، لذا امکان گفتوگو وجود دارد. ترامپ به دنبال گفتوگوی مستقیم با ایران در کوتاهترین زمان ممکن است
مسئولان کشورمان منتظر هستند که از سوی طرف آمریکایی، حالا که رئیسجمهور جدید سر کار آمده، مانند اروپا چراغ سبزی داده شود تا وقتی که وارد ترامپ کاخ سفید شد، گفتوگوها آغاز شود. ایران که تمایل نشان داده، یعنی گفتوگو با ایالات متحده از نظر ایران قطعی است و میتواند انجام شود. حالا باید ببینیم در این گفتوگوهایی که ایران اعلام میکند آمادگی دارد، آیا بهصورت مستقیم است یا غیرمستقیم خواهد بود؛ هنوز روشن نشده است. طبیعتاً وقتی ترامپ سر کار است، تمایل دارد، گفتوگوها مستقیم باشد و طولانی نباشد. روحیه ترامپ این را نشان میدهد. لذا این احتمال وجود دارد که در ایران این پذیرفته شود و آمریکاییها هم اصرار داشته باشند که گفتوگوی مستقیم انجام شود. سخت است که در این شرایط با اروپا گفتوگوی مستقیم انجام شود ولی به آمریکاییها بگوییم که با شما با واسطه گفتوگو خواهیم کرد. شکی نیست که زمینهی گفتوگو با غرب وجود دارد، همچنین فکر میکنم در یکی دو هفته آینده وضعیت گفتوگوی ایران و ایالات متحده مشخص خواهد شد. اروپاییها میخواهند ببینند که ایران با ایالات متحده چه کار خواهد کرد. ایالات متحده میخواهد با ایران چه کند؟ چگونه گفتوگو کند؟ اروپا این را به خوبی میداند که حتی اگر بخواهد با ایران به نتیجه برسد، اگر ایالات متحده با ایران به نتیجه نرسد، کار پیش نمیرود. قبلاً هم ما این را دیدهایم که ترامپ از برجام خارج شده است. اروپا مخالف خروج ایالات متحده از برجام بود و تلاش کرد که رابطه اقتصادی با ایران قطع نشود، اما زورش نرسید. اینستکس هم ایجاد کردند، اما باز نتوانستند رابطه برقرار کنند. لذا طبیعتاً گفتوگوی ایران با اروپا نمیتواند بیارتباط با گفتوگوی ایران و ایالات متحده باشد، لذا لازم است که این مسئله مشخص شود.