آینده روابط اسرائیل و اتحادیه اروپا
مرتضی مکی
کارشناس مسائل اروپا
در پی تشدید جنگ و کشتار در نوار غزه و نقض آتش‌بس از سوی اسرائیل، روابط میان تل‌آویو و دولت‌های اروپایی به مرحله‌ای بی‌سابقه از تنش رسیده است. تجاوزات نظامی اسرائیل به غزه که با حملات هوایی گسترده و محاصره کامل منطقه همراه بوده، باعث افزایش شمار قربانیان شده است. این کشتار سیستماتیک که بسیاری آن را نسل‌کشی می‌دانند، نه تنها افکار عمومی جهان بلکه ساختارهای حقوق بشری اروپا را نیز به واکنش واداشته است. در بسیاری از شهرهای اروپایی، اعتراضات مردمی علیه جنایات اسرائیل شکل گرفته و حضور گسترده مردم در این تجمعات نشان‌دهنده آگاهی و نگرانی عمومی نسبت به فجایع انسانی جاری در غزه است. تظاهرات‌هایی با حضور هزاران نفر در کشورهای مختلف اروپایی نه تنها بازتاب‌دهنده خشم عمومی، بلکه چالشی برای سیاست‌گذاران این کشورها نیز به شمار می‌رود.
افکار عمومی اروپا از دولت‌هایشان انتظار دارند که در برابر آنچه در نوار غزه رخ می‌دهد، موضعی روشن و قاطع اتخاذ کنند؛ مساله‌ای که برخی کشورها را به تجدیدنظر در نوع برخورد با اسرائیل واداشته است. اتحادیه اروپا که همواره خود را مدافع حقوق بشر معرفی کرده، در مواجهه با اقدام‌های اسرائیل به ویژه در ۱۹ ماه اخیر، بارها با بیانیه‌هایی انتقادی واکنش نشان داده است. اما به نظر می‌رسد شدت و گستره جنایات اخیر چنان افزایش یافته که دیگر مواضع دیپلماتیک سنتی و ملایم پاسخگوی نیازهای اخلاقی و فشار افکار عمومی نیست. به همین دلیل، دولت‌های اروپایی در این مرحله از بحران، با لحنی بلندتر و صریح‌تر به محکومیت اقدامات اسرائیل پرداخته‌اند. واکنش تل‌آویو نیز تند بوده است. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی این انتقادات را بی‌پایه دانسته و دولت‌های اروپایی را به چشم‌پوشی از یهودستیزی و تروریسم متهم کرده است. در واکنش به مواضع اسرائیل، تهدید به تحریم‌های اقتصادی و بازنگری در روابط تجاری نیز از سوی اروپا مطرح شده است؛ هرچند تحلیل‌گران معتقدند بعید است که این تهدیدها به طور جدی به مرحله اجرا برسد یا اروپا بخواهد دست به تحریم‌هایی جدی علیه اسرائیل بزند. در این میان، اوضاع انسانی در غزه با ممانعت اسرائیل از ورود دارو و غذا به مرحله‌ای فاجعه‌بار رسیده است.
