احتمال پیوستن ایران به FATF بسیار پایین است
مرکز اطلاعات مالی روز جمعه 17 مردادماه اعلام کرد که گروه ویژه اقدام مالی یا FATF در مسیر عادی‌سازی پرونده ایران، هادی خانی، دبیر شورای عالی پیشگیری و مقابله با جرایم پولشویی و تامین مالی تروریسم را به طور رسمی به گفت‌وگو دعوت کرده است.
به نظر می‌رسد دعوت FATF از ایران که پس از حدود هفت سال برای اولین بار رخ داد، در پی آن بوده که طی دو سال اخیر، فعالیت‌های مثبتی در مسیر مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم در ایران انجام شد که از مهم‌ترین آنها، می‌توان به تصویب کنوانسیون پالرمو در مجمع تشخیص مصلحت نظام و آغاز فرآیند تصویب کنوانسیون CFT اشاره کرد.
FATF چیست و ایران چه جایگاهی در آن دارد؟
گروه ویژه اقدام مالی یا FATF سازمانی فرادولتی است که در سال 1989 و به دستور گروه هفت، در پاریس تاسیس شد. این گروه، سیاست‌ها و استانداردهایی را طراحی و اجرا می‌کند که هدف آنها، مبارزه با جرایم مالی از جمله پولشویی، تامین مالی تروریسم و سایر تهدیدهای مربوط به سیستم مالی بین‌المللی است.
گروه ویژه اقدام مالی مستقر در پاریس، برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ نام ایران را در فهرست سیاه خود قرار داد. از آن زمان تاکنون، ایران همواره در فهرست سیاه FATF حضور داشته و تنها در یک بازه زمانی کوتاه، حضور ایران در این فهرست به وضعیت تعلیق درآمد.
در حال حاضر، تنها سه کشور ایران، میانمار و کره شمالی در لیست سیاه FATF حضور دارند. حالا اما سوال اینجاست که با تشکیل جلسه بین نمایندگان ایران و FATF، خروج ایران از لیست سیاه این کنوانسیون تا چه حد امکان‌پذیر است و آثار آن بر اقتصاد کشور چه خواهد بود؟
وحید شقاقی شهری، کارشناس اقتصادی، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز به این سوالات پاسخ داد.
آمریکا و اسرائیل مانع خروج ایران از لیست سیاه FATF خواهند شد
شقاقی شهری با اشاره به اینکه احتمال پیوستن ایران به FATF بسیار پایین است، توضیح داد: «پیوستن ایران به FATF صرفا یک موضوع فنی و حقوقی نیست؛ بلکه جنبه سیاسی آن بسیار پررنگ‌تر و تاثیرگذارتر است.»
او افزود: «با وجود آنکه کنوانسیون پالرمو در مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شد، کنوانسیون CFT هنوز به نتیجه نرسیده است. حتی در صورت تصویب CFT نیز، این موضوع الزاما به معنای آغاز روند مثبت برای خروج ایران از لیست سیاه نخواهد بود. چراکه آمریکا و اسرائیل، به‌عنوان دو عضو از ۳۹ کشور تصمیم‌گیرنده در FATF، عملا مانع اصلی این روند هستند و بعید است به خروج ایران از لیست سیاه رای مثبت دهند.»
حل مساله FATF نمی‌تواند به تنهایی مشکلات ایران را برطرف کند
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر لزوم نگاه جامع به موضوع اظهار کرد: «حل مساله FATF بدون رفع سایر چالش‌ها از جمله تحریم‌ها و اختلافات سیاسی با جهان، نمی‌تواند به تنهایی مشکلات ایران را برطرف کند. در بسیاری از موارد، حتی کشورهایی که تنشی با آمریکا نداشتند، برای خروج از لیست سیاه یا خاکستری FATF ناچار به مذاکرات سیاسی طولانی شدند.»
دعوت FATF از ایران می‌تواند اقدامی صرفا نمایشی باشد
وی با اشاره به نشست اخیر ایران و FATF تصریح کرد: «دعوت به این نشست لزوما به معنای سیگنال مثبت از سوی FATF نیست و در عمل می‌تواند اقدامی صرفا نمایشی باشد. در سازوکار FATF، همه ۳۹ کشور عضو باید به خروج یک کشور از لیست سیاه رای مثبت دهند. این در حالی است که آمریکا و اسرائیل نقش تعیین‌کننده‌ای در تصمیم‌گیری‌ها دارند و با توجه به شرایط فعلی روابط ایران با این کشورها، امید چندانی به رای مثبت برای خروج ایران از لیست سیاه وجود ندارد.»
