ابتکار: آقای رئیس‌جمهور از بعضی دستگاه‌های اجرایی ناراضی است/ فیلترینگ برای مسائل اجتماعی، اقتصادی و حتی امنیتی آسیب‌زا بوده است
نیلوفر مولایی: مسعود پزشکیان و دولتمردانش در یک ساله گذشته چه کردند؟ آیا رئیس دولت چهاردهم توانست به وعده های خود عمل کنند؟ این محور سوالاتی است که این روزها در اذهان و میان اهالی سیاست تکرار می شود.
در همین راستا، معصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور در دولت روحانی و از حامیان پزشکیان در ایام رقابت های انتخاباتی در گفت و گو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره عملکرد دولت بیان کرد: «تلاش دولت چهاردهم برای مدیریت اتباع خارجی که متأسفانه در سال‌های قبل به شکل اساسی کشور را در معرض تهدیدات جدی امنیتی قرار داده بود، محسوس است و در میان مردم رضایت‌مندی ایجاد کرده است. بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از اتباع با رعایت شئونات خارج شده اند و مردم انتظار ادامه این روند را داشته اند.»
وی درباره وعده های پزشکیان گفت: «مشاهدات نشان داده که فیلترها نه تنها در هدف‌گذاری‌هایی که طرفداران فیلتر داشتند کارآمد نبوده بلکه برای مسائل اجتماعی، اقتصادی و حتی امنیتی آسیب‌زا بوده است.»
مشروح گفت و گوی معصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور در دولت روحانی را در ادامه می خوانید؛
**************************
*از نظر شما در یک سال گذشته عملکرد آقای پزشکیان چگونه بود؟ مشخصاً ایشان در بخش مربوط به زنان چقدر در عمل به وعده‌ها موفق بودند؟
ارزیابی عملکرد دولت چهاردهم در سال گذشته باید در چارچوب شرایط دشواری که دولت در آن قرار داشت و کار کرد؛ چه وضعیت داخلی و چه بین‌المللی و تحولات موجود بررسی شود. مسائلی که تأثیر زیادی بر شرایط امنیتی، سیاسی و اجتماعی کشور داشته‌اند. به نظرم عملکرد شخص رئیس جمهور و اهداف ایشان، با توجه به این که آقای پزشکیان وعده زیادی ندادند، اما میزان پایبندی به آنچه گفته بودند، مشهود است. از سوی دیگر، عملکرد دستگاه‌ها باید جداگانه ارزیابی شود؛ اینکه هر دستگاه چگونه اقدام کرده و براساس شاخص هایی سنجیده شود. برخی دستگاه‌ها عملکرد قابل قبولی داشتند و برخی این‌گونه نبوده است.
در وهله اول، رای اعتماد یکپارچه مجلس به کابینه، وزیر زن و حضور ۴ زن در دولت و بعد استانداران اهل سنت و تلاشی که برای ایجاد وفاق و شکل‌گیری دولت، اتفاق مهم و کمک‌کننده‌ای بود. اگرچه بعداً خدشه‌هایی به این وفاق وارد و سوالاتی مطرح شد که این وفاق به چه معنی و در چه سطح و وسعتی قرار است شکل بگیرد.
تصمیم آقای دکتر پزشکیان در مورد طرح قانون حجاب از اقدامات موثر ایشان بوده
از طرف دیگر، آقای دکتر پزشکیان به وعده خود درباره مذاکره و گفت‌وگو با دنیا، حل و فصل مناسبات به خصوص با کشورهای همسایه و دیپلماسی بین‌المللی عمل کرد که واقعاً ارزشمند است. این مهم بود که ما در حال مذاکره با آمریکا از طرف اسرائیل مورد حمله قرار گرفتیم. چرا؟ چون برای مردم مشخص شد که دولت اهل دیپلماسی و تلاش برای حل و فصل مسائل بوده و این، طرف مقابل است که از هیچ چارچوبی پیروی نمی‌کند.
همچنین تصمیم آقای دکتر پزشکیان در مورد طرح قانون حجاب که اجرای آن می‌توانست تبعات اجتماعی گسترده‌ای به وجود بیاورد و به نارضایتی ها دامن بزند، از دیگر اقدامات موثر ایشان بود؛ اینکه بارها گفتند «من در مقابل مردم نمی‌ایستم» بسیار درست بود و خیلی موثر واقع شد.
تلاش دولت چهاردهم برای مدیریت اتباع خارجی که متأسفانه در سال‌های قبل به شکل اساسی کشور را در معرض تهدیدات جدی امنیتی قرار داده بود، محسوس است و در میان مردم رضایت‌مندی ایجاد کرده است. بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از اتباع با رعایت شئونات خارج شده اند و مردم انتظار ادامه این روند را داشته اند.
اقداماتی که در ارتباط با توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و تأکید بر انرژی خورشیدی در این مدت با وجود همه مشکلات و ناترازی‌های انجام شده، رویکرد درست و موثری بوده، همچنین تأثیرگذاری در دعوت مردم به صرفه‌جویی در مصرف آب و مصارف عمومی نیز مشهود است. دیدیم که در دوره‌های دیگر هم این تلاش‌ها صورت می‌گرفت، ولی به دلیل نبود اعتماد و همگرایی، موثر واقع نمی‌شد.
دولت نمی‌توانست در وضعیتی که در این یک سال از جهات مختلف پیش آمد دوام بیاورد اگر...
* شما به بحران‌هایی که در دولت آقای پزشکیان هم رخ داد اشاره کردید. برخی آقای پزشکیان را رئیس‌جمهور بدشانسی می‌دانند. آیا شما هم موافقید؟
بله. همان‌طور که گفتم، شرایطی که ایشان دولت را تحویل گرفتند و شرایطی که در این یک سال داشتیم، واقعاً ویژه بود. شاید اگر شخصیت آقای دکتر پزشکیان و وفاق سیاسی که موقع انتخابات وجود داشت نبود، که باعث شد بیش از ۵۰ درصد مردم به ایشان رأی دهند، دولت نمی‌توانست در وضعیتی که در این یک سال از جهات مختلف پیش آمد دوام بیاورد.
* شما اشاره کردید که وفاق ملی خدشه‌دار شد. بعد از گذشت یک سال، حتی برخی اصولگراها هم معتقدند که سیاست وفاق ملی شکست خورده است. نظر شما چیست؟
من نمی‌توانم قطعی بگویم که شکست خورده، ولی می‌توانم بگویم که با چالش‌های زیادی مواجه است. این طور نیست که ما بتوانیم بگوییم وفاق موفق و برقرار است و نتیجه داده است؛ دلیلش هم این است که انتظاراتی برآورده شده و انتظاراتی هم برآورده نشده‌اند. همین باعث می‌شود که مردم کماکان نگرانی‌های زیادی نسبت به آینده و معیشت خود داشته باشند.
آقای رئیس‌جمهور از بعضی دستگاه‌های اجرایی ناراضی است
* اگر بخواهید یک نقطه ضعف و یک نقطه قوت دولت را در یک سال گذشته بگویید، به نظرتان چه بوده است؟
نقطه قوت، تلاش برای یکپارچگی، پیش‌برد امور، مردمی بودن آقای دکتر پزشکیان، همراهی با نخبگان و دعوت از طیف‌های مختلف گرایش‌های سیاسی و اجتماعی و شنیدن صدای منتقدین است. همه این‌ها با ارزش است و در این شرایط می‌تواند کمک کند.
نقطه ضعف هم همان‌طور که گفتم، در وزارتخانه‌ها و دستگاه‌هایی کارآمدی یکدست وجود ندارد؛ یعنی آقای رئیس‌جمهور از بعضی دستگاه‌های اجرایی ناراضی است که این به خیلی از مشکلات مانند ناکارآمدی مرتبط است و می تواند سبب فساد در لایه‌های مختلف شود و کار دولت را سخت کند.
دولت در ۱۲ روز جنگ و دوران بعد از آن عملکرد خوبی داشت
* اگر شما می‌خواستید دو نفر از وزرای دولت را به دلیل ناکارآمدی برکنار کنید، کدام یک از وزرا را انتخاب می‌کردید؟
سؤال بسیار سختی است. مصداقی واقعاً سخت است و من وارد مصداق نمی‌شوم. نیاز به ارزیابی کامل دارد.
* اگر کلی بخواهید بگویید، چطور؟
واقعیت این است که اگر دستگاه‌ها در این شرایط که کشور واقعاً وضعیت دشواری دارد، عملکرد مورد انتظار و کارآمدی لازم را داشته باشند که به اندازه شاخص‌ها و انتظارات باشد، بسیاری از مشکلات رفع خواهد شد. به‌هرحال دولت در ۱۲ روز جنگ و دوران بعد از آن عملکرد خوبی داشت و همه حتی منتقدین اذعان دارند که در آن ۱۲ روز، دولت برای تأمین مایحتاج عمومی و کالاهای اساسی خیلی خوب عمل کرد. اختیاراتی که به استانداران داده شد، در آن وقت خیلی خوب بود، ولی حالا مطرح می‌شود که شاید آن اختیارات در حال حاضر کارآمدی نداشته باشد و ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. مثلا خدشه به وحدت رویه بین دستگاه‌های مختلف و اینکه نگاه کلان ملی را آسیب بزند. این‌ها مسائلی است که حداقل من نمی‌توانم در آن‌ها وارد مصداق شوم. شاید برای خودم قضاوتی داشته باشم ولی فکر نمی‌کنم درست باشد که قضاوتم را مطرح کنم.
فیلترها نه تنها در هدف‌گذاری‌هایی که طرفداران فیلتر داشتند کارآمد نبوده بلکه برای مسائل اجتماعی، اقتصادی و حتی امنیتی آسیب‌زا بوده
* مورد دیگری که شما به آن اشاره کردید این بود که آقای پزشکیان وعده خاصی ندادند؛ می‌توان این مورد را در مباحث اقتصادی عنوان کرد، کمااین‌که خودشان هم گفتند که وعده نمی‌دهند، اما در برخی مسائل اجتماعی خصوصاً فیلترینگ و گشت ارشاد، ایشان وعده‌های صریحی دادند و حتی گفتند که گردن می‌گذارند، ولی مثلاً درباره فیلترینگ در یک سال گذشته دو پلتفرمی که غیرضروری بود رفع فیلتر شد و از بقیه سرنوشت فیلترینگ خبری نیست. در این خصوص نظرتان چیست؟
نظرم این است که تلاششان را ادامه دهند و خیلی جدی بگیرند. ببینند مطالبات مردم خصوصاً بعد از نمایش عظیم انسجام ملی و از خودگذشتگی که مردم در شرایط جنگ از خود نشان دادند، چیست. انتظار می‌رود که دولت هم گشایش‌هایی داشته باشد، مخصوصاً در مواردی مثل اینترنت که اشاره کردید. مشاهدات نشان داده که فیلترها نه تنها در هدف‌گذاری‌هایی که طرفداران فیلتر داشتند کارآمد نبوده بلکه برای مسائل اجتماعی، اقتصادی و حتی امنیتی آسیب‌زا بوده است. فکر می‌کنم بحث فیلترینگ و بازنگری جدی در آن و ادامه همان روندی که باعث آزاد شدن واتس‌اپ شد و کمک زیادی در کاهش استفاده از فیلترشکن‌ها و آسیب های مرتبط کرد، کمک‌کننده خواهد بود. در این روندها به نظرم باید دولت جدیت بیشتری را در این شرایط که بحث همبستگی ملی کماکان اهمیت زیادی دارد، نشان دهد. انتظار می‌رود دولت تلاش کند دست کم کف انتظارات و مطالبات و مخصوصاً بحث‌های معیشتی و مشکلات اقتصادی و این تنگناهایی که مردم در آن زندگی می‌کنند را برطرف کند.
