بعد از ماشه، چین مشتری نفت ایران باقی می‌ماند؟
محمود خاقانی، کارشناس انرژی و از مدیران سابق وزارت نفت در گفتگو با «اطلاعات آنلاین» درباره بازار نفت ایران و فعال شدن مکانیزم ماشه اظهار داشت: با وجود اینکه ضرورت رهایی از وابستگی جدی به دلارهای نفتی کاملا ملموس است، متاسفانه در سال های گذشته در این راستا حرکتی صورت نگرفته تا امروز با فعال شدن مکانیزم ماشه نگرانی به اوج خود برسد. در واقع با کوتاهی در تولید فراورده های نفتی، فقط به فروش نفت خام بسنده کردیم که خب آثار منفی چنین رویکری نمی تواند موضوعی پنهان و قابل کتمان باشد.
این کارشناس انرژی گفت: بازگشت تحریم های بین‌المللی علیه ایران تردیدهای زیادی درخصوص درآمد کشور را موجب شده چرا که به هرحال وقتی میزان تجارت با کشورهای دیگر روند تنزلی می گیرد، به همین میزان درآمد دلاری کم شده و در نتیجه کاستی ها و البته بی نظمی مالی بیشتر می شود. با این حال وزیر نفت نگرانی ها را منطقی نمی داند و از صادارت نفت کما فی السابق خبر می دهد. اما واقعیت این است، با فعال شدن مکانیزم ماشه از تعداد مشتریان نفت ایران کم خواهد شد که این می تواند، اقتصاد کشور را با مشکلات بیشتری روبرو کند.
او افزود: در سال ۱۳۹۷ و همزمان با امضای ترامپ که خروج کشورش از توافق هسته ای را رسما اعلام کرد، کشورهایی نظیر کره جنوبی و ژاپن که خریدار سنتی نفت ایران بودند، دیگر از بازار ما نفت وارد نکردند که همین موضوع یکی از دلائل شدت گرفتن بی نظمی در حوزه اقتصاد در سال های اخیر بود. به هرحال ایران در دهه های اخیر روی دلارهای نفتی حساب ویژه ای باز کرده است. بنابراین حالا که چین، روسیه و هند مشتریان اصلی نفت ایران هستند بیم آن می‌رود که بازار نفت ایران روز به روز کوچک تر شود و ایران برای حفظ بازار باید امتیاز و تخفیف هایی به خریداران بدهد که این روند نتیجه ای جز کاهش درآمدهای نفتی نخواهد داشت.
وی به طور مشخص درباره رفتار چینی ها بعد از مکانیزم ماشه توضیح داد: امروز بیشترِ نفت ایران توسط پالایشگاه های خصوصی چین خریداری می‌شود. در واقع این پالایشگاه ها به دلیل نداشتن روابط گسترده با آمریکا، تاکنون تحت تاثیر مستقیم تحریم های کاخ سفید قرار نگرفته اند. باید منتظر ماند و دید، حالا که تحریم های سازمان ملل برگشته، بازهم حاضر می شوند از ایران نفت بخرند یا نه؟ واقعیت این است، چین رویکردی را در نظر می گیرد که همیشه از منافع ملی اش دفاع کند. بنابراین اگر واشینگتن به پکن فشار وارد کند یا در قالب معامله ای منافع بزرگ تری در اختیار چینی ها قرار دهد، احتمال دارد چین هم از معامله نفتی با ایران منصرف شود که این رفتار احتمالی چینی ها صادرات ایران را در وضعیت دشوارتری قرار خواهد داد.
خاقانی یادآور شد: نظام حکمرانی باید تجدیدنظر در مدیریت نفتی کشور را جدی بگیرد تا سیاست خارجی و معادلات نظام بین الملل نتواند به راحتی درآمدهای ما را تحت تاثیر قرار دهد.
