عارف: راهی جز دستیابی به علوم فضایی نداریم
محمدرضا عارف در بازدید از پژوهشگاه فضایی ایران با اشاره به اینکه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و اوایل دهه ۸۰ شمسی راهبرد توجه به فناوری‌های نوظهور در دستور کار کشور قرار گرفت، افزود: در آن دوره دانشگاه‌ها از تکالیف آموزشی رها شده بودند، پژوهش جایگاه مناسبی پیدا کرده بود و دوره‌های تحصیلات تکمیلی روند قابل قبولی داشت که پس از توسعه آموزش عالی برای کشور جایگاه ویژه‌ای در علم و فناوری‌ها قائل بودیم.
وی با اعلام آمادگی و حمایت کامل دولت چهاردهم از فعالیت‌های پژوهشگاه فضایی ایران به ویژه در طراحی و ساخت «ماهواره زهره» و با تاکید بر اینکه باید زنجیره علم و فناوری به رفاه، آرامش و امنیت مردم ختم شود، تصریح کرد: با توجه به نیازهای کشور راهی جز حضور در فضا و دستیابی به علوم فضایی نداریم.
معاون اول رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: جمع‌بندی کشور بر این مبنا بود که در فناوری‌های کلاسیک از دنیا عقب هستیم اما با توجه به نیروی انسانی و جوانان دانشمند و با انگیزه می‌توانیم در فناوری‌های پیشرفته و هایتک به دستاوردهای بزرگی برسیم که این نگاه خود را در قانون تاسیس چند وزارتخانه در اوایل دهه ۸۰ نشان داد.
عارف با اشاره به تغییر نام وزارتخانه‌های پست و تلگراف با کارکرد خدماتی موثر به ارتباطات و فناوری اطلاعات با جایگاهی راهبردی، تاسیس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اطلاعات برای بازنگری در رسیدن به فناوری‌های نوین و همچنین تشکیل معاونت علمی و فناوری، گفت: بخش فناوری‌های فضایی به دلیل وابستگی شدید یکی از بخش‌هایی بود که جنبه حیثیتی برای کشور پیدا کرده بود که در زمان تمرکز بر این حوزه تعداد افراد برجسته اندک بود.
معاون اول رئیس‌جمهور با بیان اینکه سند چشم انداز ۲۰ ساله به عنوان راهنمای ۴ برنامه پیشرفت و همچنین اتکاء بر دانش محوری به دلیل دستاوردهای دو دهه قبل از آن در علم و فناوری تدوین شد، ادامه داد: بنا بود طبق سند چشم‌انداز در فناوری‌های برتر به جایگاه اول منطقه برسیم و در مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز به این جمع‌بندی رسیدیم که اگر در یک حوزه پیشرفت‌های حاصل شود، به سایر حوزه‌ها نیز تصری خواهد یافت.
عارف با اشاره به طرح بزرگ وزارت پست و تلگراف در رساندن شبکه مخابراتی به روستاهای کشور تاکید کرد: در آن زمان و رساندن شبکه مخابراتی به روستاها تصمیم‌گیری شد که اگر به روستایی مخابرات برسانیم در نتیجه نمی‌تواند برق و آب بهداشتی نداشته باشد که پیشرفت‌های توسعه شبکه مخابرات به توسعه روستاها منجر شد.
معاون اول رئیس‌جمهور با تاکید براینکه اگر در فناوری‌های پیشرفته به جایگاه برتر برسیم به سایر بخش‌ها نیز کشیده می‌شود، تصریح کرد: در طول دهه‌های گذشته در حوزه های فناوری‌های پیشرفته به دستاوردهای ارزشمندی رسیده‌ایم اما بخشی از فعالیت‌های علمی با تعارف و تنها محدود به ارائه مقالات در کنفرانس علمی بود و توجهی به کاربردی کردن نداشتیم. اگرچه تاسیس مرکزی همانند سازمان سنجش از دور تنها محدود به نگاه ارائه خدمات به مردم بود.
عارف ادامه داد: در فناوری‌های فضایی کشور به این نتیجه رسید که باید در این حوزه متمرکز شویم و برای تولید ماهواره مصباح در آن زمان نیز در کشور دستگاه‌های مختلفی مدعی شده بودند که در نهایت وزارت پست و تلگراف توانست این پروژه را نهایی کند و پس از آن عامل حرکت برای آغاز سایر پروژه‌ها در حوزه فضایی شد، البته فعالیت‌های این حوزه هدف‌های خدمت رسانی به مردم و جنبه راهبردی داشت.
وی با اشاره به اینکه در دهه های قبل نظرات مختلفی در کشور در خصوص قرارگیری جایگاه پژوهشگاه فضایی ایران در یک وزارتخانه یا نهاد ریاست جمهوری مطرح می شد، گفت: در آن دوران من و سایر متخصصین تلاش کردیم تا پژوهشگاه فضایی به دلیل ماهیت آن از زیر مجموعه نهاد ریاست جمهوری به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بازگردد که این مهم محقق شد.
عارف با اشاره به جمله‌ای مبنی بر اینکه «یک جرقه کافی است تا مسیری روشن شود» تاکید کرد: در جنگ ۱۲ روزه این جرقه اتفاق افتاد و ۴ دهه با دشمنی روبرو بودیم که فکر نمی‌کردیم اگر رودررویی با رژیم صهیونیستی رخ دهد تمام دنیای به اصطلاح متمدن که پشت آمریکا مخفی شده‌اند به کمک این رژیم جعلی بیاید که البته در ۸ سال دفاع مقدس نیز چنین تجربه‌ای داشتیم اما در آن زمان جنگ کلاسیک و گلوله بود و در اواسط این جنگ نیز اقدامات ارزشمندی برای مقابله با دشمنان صورت گرفت، اما در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه اولین رودررویی با رژیم صهیونیستی بود که نه جنگ کلاسیک بلکه جنگ علم و فناوری بود که ارزیابی نیز از عملکرد دو دهه کشور در ارتباط با فناوری‌ها صورت گرفت.
معاون اول رئیس‌جمهور ادامه داد: بخش دانشگاهی خود را به تعداد مقالات راضی کرده بود و اثر این مقالات در زندگی مردم را مورد توجه قرار ندادیم اما امروز باید توسعه فناوری‌ها به ویژه فناوری‌های نوظهور و پیشرفته را دنبال کنیم که نتیجه آن آرامش زندگی و اقتصاد مردم باشد.
عارف با تاکید بر اینکه باید زنجیره علم و فناوری به رفاه، آرامش و امنیت مردم ختم شود، تصریح کرد: در جنگ ۱۲ روزه برای ما روشن شد که در بخش‌های دست برتر را داشتیم که به علم و فناوری توجه کردیم و پس از یک آسیب‌شناسی کلی از این جنگ تحمیلی مشخص شد که در چه بخش‌هایی باید بیشتر کار کنیم.
معاون اول رئیس‌جمهور با تاکید بر ضرورت توجه به هوش مصنوعی در کنار توجه به توسعه سایر فناوری‌های نوظهور و هایتک، بیان کرد: از دانشگاه و مرکز پژوهشی انتظار داریم که در مسیر رفع نیازهای کشور به فعالیت‌های علمی بپردازند.
عارف گفت: در زمان تدوین سند چشم‌انداز ۲۰ ساله در بسیاری از حوزه‌های علم و فناوری جایگاه دوم و سوم را در بین کشورهای منطقه داشتیم که امروز باید به جایگاه اول در منطقه و تاثیرگذار در دنیا برسیم که مرجعیت علمی مد نظر مقام معظم رهبری نیز در همین راستا است.
معاون اول رئیس‌جمهور از پیشرفت‌های علوم فضایی به عنوان یکی از حوزه‌های مهم در رسیدن به اهداف سند چشم‌انداز ۲۰ ساله یاد کرد و با اشاره به تدوین یک برنامه سه ساله در دولت چهاردهم برای جبران عقب‌ماندگی‌ها در حوزه علم و فناوری‌ها ادامه داد: با توجه به نیازهای کشور راهی جز حضور در فضا و دستیابی به علوم فضایی نداریم که در سالیان گذشته با این بخش برخوردهای منطقی و پایه‌ای داشتیم اما با جایگاه اصلی کشور فاصله داریم.
عارف با تاکید بر اینکه باید شاخص و هدف گذاری پژوهشگاه فضایی ایران و همچنین محققان و پژوهشگران علوم فضایی طراحی و ساخت «ماهواره زهره» باشد، گفت: زمانی در کشور بدنبال دستیابی به مدار ۳۶ هزار کیلومتری زمین بودیم و حتی نمی‌توانستیم از فضای مداری پایین‌تر استفاده کنیم و از سایر کشورها کمک می‌گرفتیم اما امروز با تکیه بر توان علمی دانشمندان داخلی به هدف رسیدن به مدارهای های بالاتر رسیده‌ایم.
معاون اول رئیس‌جمهور با اعلام آمادگی و حمایت کامل دولت چهاردهم از فعالیت‌های پژوهشگاه فضایی ایران به ویژه در طراحی و ساخت ماهواره زهره تاکید کرد: امروز تمام بودجه سنواتی و منابع دولتی به اولویت فناوری‌های پیشرفته برای جبران عقب ماندگی‌های کشور اختصاص یافته است تا بتوانیم دست برتر و جایگاه واقعی خود را در منطقه و فناوری‌های پیشرفته پیدا کنیم.
عارف خاطرنشان کرد: در زمان تشکیل ستاد فناوری نانو تنها چند متخصص حضور داشتند اما امروز به دستاوردهای چشمگیری در دنیا در این حوزه رسیده‌ایم که باید در سایر بخش‌ها نیز به پیشرفت‌های قابل توجه برسیم.
همچنین معاون اول رئیس‌جمهور از نمایشگاه دائمی دستاوردهای فضایی و مرکز یکپارچه سازی آزمون سامانه‌های فضایی پژوهشگاه فضایی ایران بازدید و از چند تن از نخبگان پژوهشگاه فضایی ایران تقدیر کرد.
