برندگان و بازندگان انتخابات عراق
مصدق مصدق پور
کارشناس مسائل منطقه
در انتخابات اخیر پارلــمـانی عراق، ائتلافی که محمد شیاع السودانی، نخست وزیر این کشور تشکیل داده بود، توانست پیروز شود. در مقام دوم، حزب سنی «تقدم»، به رهبری محمد الحلبوسی، قرار گرفت. در جایگاه سوم، ائتلاف «دولت القانون» به رهبری نوری المالکی و در مقام چهارم، «نیروهای دولت ملی» به رهبری عمار حکیم قرار دارند. نتایج این انتخابات نشان داد که پایان فرایند رای گیری آغازگر مذاکرات پیچیده‌ای خواهد بود و مرحله مذاکره و ائتلاف‌سازی پس از انتخابات به مراتب دشوارتر از خود انتخابات است. اکنون عراق وارد مرحله جدیدی شده است و ائتلاف‌ها در حال شکل‌گیری هستند. برخی گروه‌ها، به‌ویژه نیروهای طرفدار مقتدی صدر، دچار چنددستگی شده‌اند که احتمالاً بر روند تشکیل دولت آینده تأثیر خواهد گذاشت.
با وجود دعوت به تحریم انتخابات از سوی مقتدی صدر، میزان مشارکت نسبت به دوره‌های گذشته بیشتر بود و حتی طرفداران وی نیز در انتخابات شرکت کردند. این اولین انتخاباتی بود که بدون مشارکت مقتدی صدر برگزار شد، و برخلاف پیش‌بینی‌ها، عدم حضور وی نتواست تأثیر زیادی بر میزان مشارکت داشته باشد. این نشان می‌دهد که مردم عراق نسبت به روند دموکراتیک و انتخاباتی حساسیت دارند و به رغم برخی مخالفت‌ها، در نهایت در انتخابات شرکت کردند. پس از انتخابات، اولین گام تعیین رئیس‌جمهوری خواهد بود. رئیس‌جمهوری باید نخست‌وزیر را معرفی کند، که در شرایط کنونی، هیچ یک از ائتلاف‌های پیروز نمی‌توانند به‌تنهایی نخست‌وزیر را معرفی کنند. بنابراین، ائتلاف‌سازی و چانه‌زنی‌های متعدد آغاز خواهد شد و البته انتخاب نخست‌وزیر در چنین شرایطی با توجه به پراکندگی سیاسی و ائتلاف‌های مختلف، امری پیچیده و زمان‌بر خواهد بود.
در این بین، ایران و ایالات متحده هرکدام نگاه‌های خاص خود را به نتیجه انتخابات عراق دارند. ایران از نخست‌وزیری حمایت می‌کند که بتواند موازنه‌های قدرت خارجی در عراق را مدیریت کند و در عین حال آرامش سیاسی و اقتصادی در کشور ایجاد کند. ایران نمی‌خواهد که نخست‌وزیری به‌طور کامل وابسته به خود باشد، چراکه این می‌تواند مشکلات بیشتری برای عراق و ایران ایجاد کند. به همین دلیل، ایران خواستار نخست‌وزیری است که بتواند در سیاست داخلی عراق استقلال و آرامش ایجاد کند و در عرصه بین‌المللی نیز روابط خوبی با کشورهای مختلف برقرار کند. از سوی دیگر، ایالات متحده نیز قطعاً به دنبال اثرگذاری بر نتیجه انتخابات و فرایند انتخاب نخست‌وزیر است. آمریکا به دنبال تقویت حضور خود در عراق است و تمایل دارد که نخست‌وزیری نزدیک به منافع خود به قدرت برسد. به‌ویژه با توجه به تحرکات اخیر در سوریه و عراق، آمریکا ممکن است تلاش کند که گروه‌هایی را به قدرت برساند که منافع این کشور را در منطقه تأمین کنند و در عین حال روابط نزدیک‌تری با اسرائیل برقرار کنند.
