پوستر از قدیمیترین ابزارهای ارتباط تصویری است که هنوز هم برای تاثیرگذاری روی مخاطب از طراحی پوستر حرفهای استفاده میکنند. زمانی انسان پیامهای مهم را روی دیوارها حک میکرد، امروز هم پوسترها در خیابانها، سایتها و شبکههای اجتماعی دیده میشوند. هدف هر دوی این روشها یکی است؛ جذب توجه مخاطب و رساندن سریع یک پیام کلیدی.
وجه تمایز پوستر با دیگر محتواها، توانایی آن در اثرگذاری فوری است. مخاطب تنها چند ثانیه برای مشاهده پوستر وقت دارد؛ اگر پیام را در همان لحظه منتقل نکنید، تلاش برای جلب توجه بیشتر بیثمر خواهد بود. در طراحی پوستر تبلیغاتی، تمام جزئیات اهمیت دارند: رنگ، تصویر، متن و حتی فضای خالی. تمام اینها باید هدفمند باشند.
پوسترها را اغلب برای اطلاعرسانی، تبلیغ، فرهنگسازی یا معرفی یک رویداد میسازند. با این حال هر پوستر باید هویتی مختص به خود داشته باشد؛ به این معنا که وقتی مخاطب آن را میبیند، پیام و شخصیت برند را به شکلی روشن و قابل درک منتقل کند. در غیر این صورت، پوستر تنها به یک تصویر زیبا اما بیاثر تبدیل خواهد شد. اگر میخواهید اصول طراحی پوستر حرفهای را بیاموزید تا توجه مخاطب را برای چند دقیقه جلب کنید، با ما همراه باشید.

پیش از آنکه شروع به طراحی پوستر حرفهای کنید، به عنوان طراح حرفهای باید از خود چند سؤال بپرسید؛ اینکه مخاطب من کیست؟ چه نیازی دارد؟ چه چیزی توجهش را جلب میکند؟ و مهمتر از همه، پیام اصلی که باید دریافت کند چیست؟ برای مثال، پوستر یک رویداد علمی برای دانشجویان، از نظر سبک و محتوا به صورت کاملی متفاوت با پوستر تبلیغاتی یک کنسرت موسیقی است.
مخاطبان با سلیقه، سن، سطح آگاهی و حتی فرهنگ متفاوت، واکنشهای متفاوتی نسبت به رنگها، فونتها و تصاویر نشان میدهند. به همین دلیل اگر طراح بدون شناخت مخاطب شروع به کار کند، به احتمال زیاد پوستر نهایی تنها برای خودش قابلدرک است و نتیجه یک طراحی پوستر حرفهای نیست.
هدفگذاری درست نیز بخش حیاتی دیگر در طراحی پوستر است. هدف ممکن است آگاهیرسانی باشد، یا فروش بیشتر، یا دعوت به شرکت در یک کمپین اجتماعی. در هر صورت هدف باید به طور کامل دقیق، کوتاه و قابل اندازهگیری باشد.
طراحان حرفهای حتی محل نمایش را پیش از شروع طراحی پوستر حرفهای در نظر میگیرند؛ اینکه آیا در سطح شهر نصب میشود؟ در اینستاگرام منتشر میشود؟ یا روی دیوار یک نمایشگاه هنری قرار میگیرد؟ هر محیط، محدودیتها و استانداردهای خودش را دارد و اینها به صورت مستقیم بر نحوهی طراحی اثر میگذارند. در نهایت باید توجه داشت که پوستری که مخاطب و هدف خود را نشناسد، هرگز نمیتواند تاثیرگذاری را چند برابر کند.
در طراحی پوستر، نگاه مخاطب باید در یک مسیر مشخص حرکت کند؛ از مهمترین پیام شروع شود و به سایر اطلاعات برسد. این مسیر را ترکیببندی تعیین میکند. یک طراح حرفهای به طور دقیق میداند چشم انسان در اولین لحظه به کجا خیره میشود و چطور میتواند آن را به بخشهای دیگر پوستر هدایت کرد. اصول ترکیببندی در طراحی پوستر حرفهای موارد زیر را در بر میگیرد:
اولین اصل ترکیببندی، تعیین نقطه کانونی است؛ نقطهای که توجه مخاطب را در سه ثانیه اول جذب میکند. اگر این نقطه گنگ باشد، مخاطب بدون درک پیام از کنار پوستر عبور میکند.
در ترکیببندی فضای خالی هم نقش مهمی دارد. برخلاف تصور بعضیها، فضای خالی نشانه ضعف نیست؛ این فضا کمک میکند پیام اصلی واضحتر دیده شود و عناصر مختلف با هم درگیر نشوند.
از تکنیکهای رایج برای ایجاد نظم بصری در طراحی پوستر حرفهای، میتوان به قانون یکسوم، تقارن، خطوط هدایتگر و سلسلهمراتب بصری اشاره کرد. به عنوان مثال تیتر اصلی باید بزرگترین و برجستهترین عنصر باشد و اطلاعات جانبی در لایههای پایینتر قرار بگیرند. اگر مخاطب برای پیدا کردن مهمترین پیام مجبور به جستجو باشد، طراحی وظیفهاش را درست انجام نداده است.
تعادل بصری هم از اصول حیاتی است. طراح باید مراقب باشد که وزن عناصر را در پوستر حفظ کند. در این حالت، نگاه مخاطب فقط به یک نقطه محدود نمیشود و باور میکند بخشهای دیگر هم اهمیت دارند.
کلمات در طراحی پوستر حرفهای پیام را بیان میکنند، تصاویر هم انتقال احساس را بر عهده دارند. به همین دلیل، استفاده از تصاویر بیکیفیت یا غیرمرتبط پوستر را بیتاثیر میکند؛ دیگر طراحی بسیار زیبا و حرفهای هم وجود ندارد. تصاویری که در طراحی پوستر از آنها استفاده میکنید باید چند ویژگی کلیدی داشته باشند:
ارتباط مستقیم با موضوع و پیام
کیفیت و وضوح بالا به خصوص در چاپ
هماهنگی با سبک و هویت برند
توانایی جلب توجه و ایجاد حس کنجکاوی
گاهی یک عکس خوب میتواند کاری کند که مخاطب بدون خواندن یک کلمه، مفهوم پوستر را دریافت کند. برخی از طراحان در پوستر، از تصاویر بیش از حد پیچیده یا شلوغ استفاده میکنند. این امر تمرکز مخاطب را از پیام اصلی میگیرد. طراح در طراحی پوستر حرفهای باید تعادل را حفظ کند. در کنار تصاویر واقعی آیکونها، اشکال هندسی، خطوط، بافتها و المانهای گرافیکی هم در ساختن مفهوم نقش مهمی دارند. بهویژه در پوسترهای مینیمال، یک عنصر گرافیکی ساده میتواند تبدیل به نقطه کانونی اصلی شود.

یکی از عوامل مهم در طراحی پوستر حرفهای، شناخت ویژگیهای بستری است که پوستر در آن قرار میگیرد. محیط نمایش، قوانین طراحی را تغییر میدهد؛ حتی تاثیرگذاری هم وابسته به محیط نمایش است. اگر پوستر را برای چاپ طراحی میکنید باید نکات زیر را مورد توجه قرار دهید:
وضوح بالا برای جلوگیری از افت کیفیت
استفاده از رنگهای CMYK بهجای RGB
نوع کاغذ، پوشش و ابعاد چاپی
فاصله دید مخاطب؛ به طور مثال پوستری که از دور دیده میشود باید سادهتر باشد.
مخاطب پوسترهای شهری فقط چند ثانیه میبیند. به همین دلیل پیام این مدل پوستر باید بسیار سریع منتقل شود. در مقابل، پوسترهایی که در فضاهای بسته مثل گالری یا سالن قرار میگیرند، میتوانند کمی جزئیات بیشتر داشته باشند چون مخاطب زمان بیشتری برای نگاه کردن دارد. در دنیای امروز هم پوسترهای دیجیتال سهم بزرگی را به خود اختصاص دادهاند. در این محیطها قواعد متفاوتی برای طراحی پوستر حرفهای حکمفرما است:
فایل باید حجم تناسب داشته باشد.
متن باید خوانایی بالایی حتی روی صفحه موبایل داشته باشد.
نسبت تصویر باید با پلتفرم سازگار باشد.
پوستر دیجیتال میتواند متحرک هم باشد یا شامل عناصر تعاملی (CTA، لینک و QR Code) باشد که تاثیری چند برابر داشته باشد.
به این ترتیب یک طراح حرفهای نهتنها ترکیببندی و محتوا را طراحی میکند، بلکه محیط نمایش را مدنظر قرار داده و تجربه مخاطب را مدیریت میکند. این همان جایی است که طراحی از زیبایی صرف فراتر میرود و تبدیل به یک ابزار ارتباطی میشود.
طراحی یک پوستر نیاز به بازبینی و اصلاح نهایی هم دارد. طراحان ماهر میدانند که اولین نسخه طراحی پوستر حرفهای، بهترین نسخه آن نیست. مغز ما هنگام طراحی درگیر اجرای ایدهها است و ممکن است بعضی جزئیات مهم را نادیده بگیرد. به همین دلیل است که مرحله آزمایش و بازبینی، بخش جداییناپذیر یک طراحی حرفهای است. در این مرحله، طراح باید خود را جای مخاطب گذاشته و سوالاتی از خود بپرسد:
آیا پیام را در چند ثانیه منتقل میکند؟
آیا نقطه کانونی واضح و قدرتمند است؟
خوانایی متن در فاصلههای مختلف مناسب است؟
رنگها و تصاویر حس مورد نظر را ایجاد میکنند؟
حتی کوچکترین تغییرات گاهی معجزه میکنند. طراحان حرفهای چند نسخه از پوستر را با تغییرات مختلف آماده میکنند و بازخورد واقعی میگیرند. چون نگاه بیرونی، اشتباهاتی را که طراح نمیبیند آشکار میکند. اگر پوستر را برای شبکههای اجتماعی طراحی کنید، دادههای عملکردی مثل تعداد کلیک، میزان ذخیرهسازی یا مدت مکث مخاطب روی پست میتواند معیار خوبی برای سنجش تاثیرگذاری باشد.
پوستر تنها یک تصویر نیست. بلکه رسانهای موثر برای انتقال یک پیام مهم در کمترین زمان است. یک طراح حرفهای باید پیش از شروع کار طراحی پوستر حرفهای، هدف طراحی پوستر و مخاطب را بادقت بررسی کند و سپس با ترکیببندی مناسب، تصاویر موثر پیام را به سادهترین و در عین حال جذابترین شکل ممکن ارائه دهد. امروزه که مخاطب روزانه بینهایت پوستر و تبلیغ میبیند، تنها پوسترهایی موفق هستند که بتوانند توقف ایجاد کنند، پیام را سریع منتقل کنند و ذهن را تحت تاثیر قرار دهند. و رعایت اصول حرفهای طراحی دقیقا همین تفاوت را رقم میزند؛ تفاوت بین یک تصویر معمولی و یک پوستر تاثیرگذار و ماندگار.