
شورای همکاری خلیج فارس بار دیگر در بیانیه پایانی نشست اخیر خود، ادعاهای نخنما و بیاساس درباره جزایر سهگانه ایرانی و میدان گازی آرش را تکرار کرد؛ ادعاهایی که نه پشتوانه حقوقی دارند، نه با واقعیات تاریخی و جغرافیایی سازگارند، و صرفاً بازتابی از مواضع سیاسی و غیرسازنده برخی اعضای این شورا هستند. تکرار چنین مواضع کهنه و بیاعتبار، بیش از آنکه جایگاه حقوقی برای مدعیان ایجاد کند، نشاندهنده ضعف استدلال و بیتوجهی آنان به اصول مسلم حقوق بینالملل و اصل احترام به تمامیت سرزمینی کشورهاست. به گزارش «تجارت»، این ادعاها که سالهاست در بیانیههای مشابه شورای همکاری خلیج فارس تکرار میشوند، هیچ ارزش حقوقی و سیاسی ندارند و آشکارا در تضاد با واقعیتهای تاریخی و حاکمیت مستمر و بلامنازع ایران بر جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و بوموسی قرار دارند. چنین مواضعی نه تنها کمکی به امنیت و ثبات منطقه نمیکند، بلکه با تحریک افکار عمومی و ایجاد تنشهای بیپایه، نقش شورا را از یک نهاد همگرایی منطقهای به ابزاری برای طرح ادعاهای بیاساس و غیرمستند تنزل داده است.
ادعای بیاساس شواری همکاری خلیج فارس درباره جزایر سهگانه و میدان گازی آرش
شورای همکاری خلیج فارس بار دیگر با صدور بیانیهای، ادعاهای نخنمای خود علیه جزایر سه گانه ایرانی و نیز میدان گازی آرش را تکرار کرد. سران این شورا با پایان جلسه چهل و ششمین نشست خود که شامگاه چهارشنبه به میزبانی بحرین برگزار شد، بیانیهای صادر کرد که در چند بند از آن ادعاهای تکراری درباره جزایر سه گانه ایرانی و میدان نفتی آرش بار دیگر مطرح شده است. براساس این بیانیه، شورای همکاری خلیج فارس بار دیگر در حالی که جزایر سهگانه تنب بزرگ، تنب کوچک و بوموسی بخش جدایی ناپذیر از خاک ایران است، در ادعایی بی اساس و تکراری، آن را متعلق به امارات خواند. این شورا در بیانیه پایانی خود در ادامه ادعاهای همیشگی و تکراریاش مدعی شده که این شورا بر موضع ثابت و مصوبات سابق خود مبنی بر محکومیت تداوم اشغال سه جزیره اماراتی تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی توسط ایران تأکید دارد. درحالی که جزایر سه گانه بخش جدایی ناپذیر از خاک ایران است، شورای همکاری خلیج فارس در ادامه این بیانیه نخ نما از ایران درخواست کرده که به تلاشهای امارات برای آنچه حل و فصل موضوع اعلام شده، از طریق مذاکره مستقیم یا ارجاع پرونده به دیوان بینالمللی دادگستری اقدام کند. همچنین شورای همکاری خلیج فارس در بخشی از این بیانیه درج روز ملی جزایر سه گانه خلیج فارس در تقویم رسمی کشورمان که ۹ آذرماه مصادف با ۳۰ نوامبر تصویب شد را محکوم کرد و این اقدام به حق ایران خشم این شورا برانگیخت. شورای همکاری خلیج فارس در ادامه، اظهارات مقامهای ایرانی درباره جزایر سه گانه خود را «اظهاراتی خصمانه و تنشآفرین از سوی مقامهای تهران علیه ابوظبی» در موضوع جزایر دانسته و ضمن محکومیت این اظهارات مدعی شده است: این گونه اظهارنظرها «ناقض حاکمیت امارات» بر اراضی خود است. این شورا از ایران خواسته از اقدامات «تحریکآمیز» ادعایی خودداری کرده و مواضعی سازنده اتخاذ کند که به ادعای این نهاد «اعتماد برای رسیدن به راهحل عادلانه در مورد جزایر سه گانه را تقویت کند.» شورای همکاری خلیج فارس همچنین از موضع غیر سازنده اتحادیه اروپا در خصوص «ادعای نادرست امارات درباره جزیره سه گانه» که در بیانیه مشترک اجلاس شورای همکاری و اتحادیه اروپا در ۱۶ اکتبر ۲۰۲۴ در بروکسل مطرح و در نشست مشترک وزیران امور خارجه دو طرف در ۶ اکتبر ۲۰۲۵ دوباره مورد تأکید قرار گرفت، قدردانی کرده است. در بخش دیگری از این بیانیه، این شورا مدعی شد میدان گازی آرش (الدره) به صورت کامل در محدوده آبی کویت قرار دارد و مالکیت منابع طبیعی در منطقه مشترک بی طرف از جمله میدان الدره (آرش) از آن عربستان سعودی و کویت است و دو کشور تنها طرفهای ذیحق در بهرهبرداری از منابع این منطقه هستند. شورای همکاری خلیج فارس ادعای هر طرف دیگری درباره هرگونه حقی در این میدان یا منطقه بیطرف مشترک همجوار با محدوده تعیینشده بین عربستان و کویت را رد کرده است.
واکنش تهران به ادعاهای بیاساس درباره جزایر ایرانی
سخنگوی وزارت خارجه کشورمان، ادعاهای بیاساس مطرح شده در بیانیه سران شورای همکاری خلیج فارس درباره جزایر ایرانی را رد کرد. اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در یک موضع گیری رسانهای، با اظهار تأسف از اصرار شورای همکاری خلیج فارس در تکرار ادعای بیاساس و نادرست امارات عربی متحده در مورد جزایر ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، ادعاهای مندرج در بیانیه پایانی چهل و ششمین نشست سران آن شورا راجع به این جزایر ایرانی را محکوم و تاکید کرد جزایر ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک بخشهای جداییناپذیر از قلمرو سرزمینی ایران است و هرگونه ادعای ارضی نسبت به آنها از اساس بیمبنا و بیاعتبار بوده و آشکارا با اصل احترام به تمامیت سرزمینی کشورها و حسن همجواری نیز مغایر است.سخنگوی وزارت امور خارجه با یادآوری حاکمیت مؤثر، مستمر و بلامنازع ایران بر این سه جزیره در طی قرون متمادی تصریح کرد: تکرار یک ادعای بیاساس نسبت به بخشی از سرزمین یک کشور تغییری در واقعیتهای جغرافیایی و تاریخی نمیدهد و از حیث حقوقی نیز هیچ حقی برای ادعاکننده ایجاد نمیکند. این دیپلمات ارشد ایرانی با تاکید بر سیاست جمهوری اسلامی ایران در حسن همجواری و همکاری با کشورهای همسایه جهت تقویت مناسبات و صیانت از امنیت و ثبات منطقه، امارات عربی متحده و شورای همکاری خلیج فارس را به پرهیز از اتخاذ مواضع تحریکآمیز و مغایر با حسن همجواری در مورد ایران فرا خواند. سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین با تاکید بر پیگیری حقوق جمهوری اسلامی ایران در میدان نفتی آرش، ادعاهای یکجانبه در مورد این میدان را بیاعتبار دانسته و تصریح کرد که صدور بیانیههای تکراری و طرح ادعای یکجانبه، از منظر حقوقی هیچ حقی برای دولت کویت ایجاد نمیکند و رسیدن به توافق منصفانه و پایدار در خصوص این میدان مستلزم گفتگوی دوجانبه، تلاش مشترک و ایجاد فضایی مثبت و سازنده برای تامین منافع متقابل میباشد. در سطحی دیگر، نماینده رهبری در شورای دفاع، تکرار ادای شورای همکاری خلیجفارس درباره جزایر سهگانه ایرانی و میدان نفتی آرش را غیرسازنده دانست و گفت: نقش همسایگان امنیتآفرینی است نه بازی با خطوط قرمز ملت ایران. علی شمخانی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ادعاهای شورای همکاری درباره جزایر ایرانی و میدان آرش در میانه شرارت آمریکا و رژیم صهیونیستی غیرسازنده است. ایران در جنگ ۱۲ روزه با وجود برخی حمایتها از تجاوز، خویشتنداری کرد. اقتدار ایران در خلیج فارس نباید بدخوانی شود؛ نقش همسایگان امنیتآفرینی است نه بازی با خطوط قرمز ملت ایران.» شورای همکاری خلیج فارس در بیانیه اخیر، باردیگر ادعای خود درباره جزایر سهگانه ایرانی تنب بزرگ، تنب کوچک و بوموسی و ادعای مالکیت عربستان و کویت بر میدان گازی آرش را تکرار کرد.
جزایر سهگانه؛ واقعیت تاریخی، حقوقی و ژئوپلیتیک ایران
ادعاهای شورای همکاری خلیج فارس درباره جزایر سهگانه ایرانی از اساس بیپایه و فاقد اعتبار است و در سطح تاریخی میتوان به وضوح نشان داد که این جزایر همواره بخشی جداییناپذیر از خاک ایران بودهاند. اسناد و منابع متعدد از قرون گذشته، از نقشههای رسمی اروپایی و عثمانی گرفته تا گزارشهای سفرنامهای و اسناد دولتی، مالکیت ایران بر جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و بوموسی را تأیید کردهاند. حضور مستمر جمعیت ایرانی، اعمال حاکمیت اداری و نظامی ایران و ثبت این جزایر در تقسیمات کشوری، واقعیت تاریخی مالکیت ایران را تثبیت کرده است. تکرار ادعاهای بیاساس در بیانیههای سیاسی هیچ تغییری در این واقعیتهای تاریخی ایجاد نمیکند و صرفاً نشاندهنده ضعف استدلال طرف مدعی است. در سطح حقوقی نیز جایگاه ایران بر این جزایر کاملاً روشن است. اصل تمامیت ارضی کشورها در حقوق بینالملل، هرگونه ادعای خارجی نسبت به سرزمین تحت حاکمیت یک کشور را بیاعتبار میسازد. ایران به صورت مؤثر، مستمر و بلامنازع بر این جزایر اعمال حاکمیت کرده و این معیار در حقوق بینالملل مهمترین شاخص مالکیت سرزمینی است. هیچ دادگاه یا مرجع بینالمللی تاکنون ادعای امارات یا شورای همکاری را به رسمیت نشناخته و تکرار این ادعاها در بیانیههای سیاسی هیچ ارزش حقوقی ندارد. در واقع، از منظر حقوقی، چنین ادعاهایی نه تنها حقی برای مدعیان ایجاد نمیکند، بلکه آشکارا با اصول حسن همجواری و احترام به تمامیت سرزمینی کشورها مغایر است. در سطح ژئوپلیتیک و امنیتی نیز اهمیت این جزایر برای ایران غیرقابل انکار است. موقعیت راهبردی جزایر سهگانه در دهانه خلیج فارس، نقش حیاتی در امنیت ملی ایران و کنترل مسیرهای کشتیرانی دارد. حضور ایران در این جزایر بخشی از دفاع سرزمینی کشور است و به ثبات و امنیت کل منطقه کمک میکند. هرگونه تلاش برای تضعیف حاکمیت ایران بر این جزایر، در عمل به معنای ایجاد بیثباتی در خلیج فارس و بازی با خطوط قرمز ملت ایران است. بنابراین، ادعاهای شورای همکاری خلیج فارس نه با تاریخ سازگار است، نه با حقوق بینالملل و نه با واقعیتهای ژئوپلیتیک منطقه؛ این جزایر همواره و برای همیشه متعلق به ایران بوده و خواهند بود.