کد خبر: ۲۴۶۵۰
تاریخ انتشار: ۲۸ آذر ۱۳۹۴ - ۲۱:۳۵
یکی از بخش‌هایی که همواره از نظام بانکی گلایه دارد حوزه تولید است. تولیدکنندگان معتقدند که نظام بانکی نمی‌تواند مشکلات بخش صنعت را حل کند. جدول ارائه تسهیلات بانکی طی یکسال هم نشان می‌دهد که صنعت با توجه به گستردگی فعالیت‌های خود سهم قابل توجهی ندارد. آمارهای بانک مرکزی گویایی آن است که در سال 93 شبکه بانکی کشور بالاترین میزان تسهیلات مالی را در اختیار بخش خدمات قرار داده است. بر این اساس سهم خدمات از تسهیلات پرداختی 124 هزار میلیارد تومان معادل 6/36 درصد بوده است. صنعت نیز تا پایان سال 93 حدود 105 هزار میلیارد تومان تسهیلات دریافت کرده است که به اعتقاد بنگاه‌های صنعتی درست است که نسبت به سال 92 این سهم 5/44 درصد افزایش یافته است اما در مجموع نمی‌تواند چالش‌های بخش صنعت را برطرف کند. این حوزه بشدت نیازمند نقدینگی است. اما به غیر از سهم ناکافی از تسهیلات بانکی و نبود نقدینگی مناسب معضل دیگری که این روزها دامنگیر واحدهای صنعتی شده رکود است. حال برخی از کارشناسان می‌گویند برای برون رفت از وضعیت پیش آمده کاهش نرخ سود بانکی می‌تواند درمانی برای حال آنها باشد. هر چند که گروهی کاهش نرخ سود بانکی را با رونق تولید بی‌معنا تفسیر می‌کنند اما گروهی دیگر می‌گویند با کاهش هزینه‌های تولید می‌توان قیمت نهایی را کاهش داد و در گردونه رقابت با رقبای خارجی حرفی برای گفتن داشت. بر اساس اعلام بانک جهانی، ایران بالاترین نرخ سود به سپرده‌ها را در بین کشورهای دنیا می‌پردازد، به طوری که ایران در سال ۲۰۱۲ میلادی در بین ۱۳۸ کشور جهان رتبه پنجم را دارد متوسط نرخ سود سپرده در ایران در همین سال 8/14 درصد اعلام شده است. اما طبق قانون، شورای پول و اعتبار موظف است نرخ سود علی‌الحساب سپرده‌های یکساله را حداقل به میزان میانگین نرخ تورم سال قبل و پیش‌بینی سال مورد عمل تعیین کند. بنابراین نرخ سود تسهیلات متناسب با نرخ سود سپرده‌ها و سود مورد انتظار بانک‌ها توسط شورای پول و اعتبار تعیین می‌شود. با این تفاسیر تولیدکنندگان می‌گویند اگر نرخ سود بانکی تغییر نمی‌کند حداقل برای بخش تولید نرخ سود تک رقمی تعیین شود. در این خصوص با چند تن از تولیدکنندگان گفت‌و‌گویی انجام دادیم که در ادامه می‌آید.



سید عبدالوهاب سهل آبادی رئیس خانه صنعت و معدن ایران درباره وضعیت صنعت کشور و اینکه تولیدکنندگان منتظر کاهش نرخ سود بانکی هستند به خبرنگار ما گفت:تولیدکنندگان بشدت در انتظار تصمیم دولت در کاهش نرخ سود بانکی هستند؛ به علت وجود تحریم و سایر شرایط خاص تولیدکنندگان با شرایط دشواری روبه‌رو بودند و حال برای آنکه بتوانند به فعالیت مناسب بپردازند نیازمند حمایت مالی هستند. وی تصریح کرد: فشاری که در دوران رکود اقتصادی به تولیدکنندگان وارد شده بسیار زیاد بوده و برای حل این مشکل‌‌ بانک‌ها باید با کاهش سود سپرده‌ها و دادن تسهیلات به حمایت از صنعتگران بشتابند. تولیدکنندگان فشار زیادی با دریافت تسهیلات به دلیل بالا بودن نرخ بالای سود بانکی تحمل می‌کنند و این امر رونقی به بخش تولید نمی‌دهد. سهل‌آبادی افزود: بیشتر بانک‌های ‌کشور بنگاه‌داری می‌کنند و برای حمایت از صنعت و تولید به درستی وارد عمل نمی‌شوند.
 یارانه تولید به بانک‌ها می‌رود
همچنین سید علی صدری رئیس خانه صنعت، معدن جوانان درخصوص کاهش نرخ سود بانکی به خبرنگار ما گفت: همان‌گونه که دولت در کاهش نرخ تورم موفق عمل کرد می‌تواند نرخ سود بانکی را با توجه به نرخ تورم 14 درصد تنظیم کند.یکی از دلایلی که اقتصاد کشور وارد رکود شده نبود پول در چرخه اقتصادی است.اگر بانک‌ها نقدینگی مورد نیاز واحدهای تولیدی را تأمین کنند این چرخه وارد مدار درستی خواهد شد و به طور قطع از رکود خارج می‌شویم. وی افزود: در دولت گذشته زمانی که بخش تولید با رکود مواجه می‌شد تنها راهکار چاپ پول بود و ادامه آن تورم بیش از 40 درصد را رقم زد. ولی دولت یازدهم با منطق اقتصادی جلو می‌رود و ضمن کنترل تورم می‌خواهد رونق اقتصادی را  برگرداند.از این‌رو مهم ترین کاری که دولت باید انجام دهد حرکت سیستم بانکی و تولید به سمت استانداردهای جهانی است. وی تأکید کرد:استاندارد جهانی می‌گوید تسهیلات بانکی با نرخ سود تک رقمی باید به دست تولیدکنندگان برسد، لذا از دولت می‌خواهیم به جای آنکه به تولیدکنندگان یارانه مستقیم بدهد آن را در اختیار بانک‌ها بگذارد و بانک‌ها با نرخ سود پایین به تولیدکنندگان تسهیلات پرداخت کند.در چنین شرایطی شاهد تولید رقابت‌پذیر، توسعه سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی و افزایش کیفیت محصولات داخلی خواهیم بود. چالش اصلی تولید دسترسی نداشتن به منابع مالی ارزان قیمت است حال با چنین راهکاری که در دولت مطرح شده است می‌توان به آینده صنعت خوشبین بود. رئیس خانه صنعت، معدن و جوانان اظهار داشت: اگر نرخ سود بانکی با نرخ فعلی تورم هم برابر شود این امر می‌تواند مقدمات خروج از رکود را فراهم کند.
 کاهش نرخ سود بانکی منجر به خروج از رکود نمی‌شود
حسین ساسانی تحلیلگر توسعه پایدار و عضو اتاق بازرگانی نیز درباره مرتبط بودن نرخ سود بانکی با رکود صنعت به خبرنگار ما گفت:کاهش نرخ سود بانکی به عنوان یک مؤلفه اقتصادی است. حال اگر این مؤلفه اقتصادی دستکاری شود سایر بخش‌های اقتصاد هم از آن اثر می‌گیرند.با توجه به چنین شرایطی سیاستگذاران باید به صورت دقیق بررسی کنند که کاهش و افزایش نرخ سود بانکی چه تأثیری در کل اقتصاد و بخصوص حوزه صنعت دارد. وی تصریح کرد:نکته مهم در نرخ سود بانکی دستوری نبودن آن است.عرضه و تقاضا بهترین تعیین کننده نرخ واقعی سود بانکی است.وقتی نرخ سود بانکی در مسیر کاهش قرار گیرد،هزینه تمام شده تولید تنزل پیدا می‌کند و در نهایت مصرف کننده با قیمت مناسب تر می‌تواند محصول مورد نیاز خود را خریداری کند.وی اظهار داشت:کاهش نرخ سود بانکی باعث خروج از رکود و رونق اقتصادی نمی‌شود.چرا که رکود به عوامل مختلفی بستگی دارد که باید برای حل آن راهکارهای خوبی استخراج شود.از این‌رو دستکاری نرخ سود بانکی که برخی‌ها آن را به دولت توصیه می‌کنند تأثیر جزئی در رونق اقتصاد دارد.متأسفانه در دوره‌های گذشته برای برونرفت از شرایط بد اقتصادی راهکارهای موقتی تجویز می‌شد و هیچ زمان مشکلات صنعت ریشه‌ای حل نشد. حتی در دولت گذشته زمانی که نرخ سود بانکی دستوری کاهش یافت دیدیم که بانک‌ها آن را اجرا نکردند. آن تصمیم بر فعالیت هیچ بنگاهی اثرگذار نبود. از این‌رو دولت یازدهم باید از آزمون و خطا بپرهیزد و مسیر درستی را انتخاب کند.وی تأکید کرد:وقتی نرخ سود بانکی کاهش پیدا کند،مردم سپرده گذاری خود را کاهش می‌دهند و در نهایت دسترسی تولید کنندگان به تسهیلات قطع می‌شود.بدین جهت دولت نباید این چرخه معیوب را فعال کند.اما اگر دولت از طریق سیستم بانکی، تسهیلات یارانه‌ای به بخش تولید بدهد تا حدی مشکلات حل خواهد شد.البته  در مقطع فعلی که قیمت نفت کاهش یافته و درآمدهای دولت رو به تنزل است دولت با هر اقدام حمایتی بیش از گذشته بدهکار خواهد شد.این عضو اتاق بازرگانی تأکید کرد:به دولت یازدهم توصیه می‌کنم از راهکارهای مقطعی فاصله بگیرد هیچکدام از مسکن‌ها نمی‌تواند خروج از رکود را رقم بزند.طی 50 سال گذشته هیچ زمان معضلات صنعت ریشه‌ای حل نشد اما دولت یازدهم قادر است از چنین بحرانی مدبرانه عبور کند.اگر راهکاری منجر به از بین رفتن برخی از صنایع شود هم در مجموع قابل قبول است.
 صف طولانی وام فساد ایجاد می‌کند
آرمان خالقی عضو خانه صنعت و معدن نیز درخصوص کاهش نرخ سود بانکی و تأثیری که این بخش بر حوزه تولید خواهد گذاشت به خبرنگار ما گفت:کاهش نرخ سود بانکی در شرایطی که بانک‌ها در پرداخت تسهیلات اقدامی انجام ندهند کارساز نیست، لذا دولت، قبل از آنکه در مورد کاهش نرخ سود بانکی به نتیجه برسد ابتدا باید مشحص کند که  تولیدکنندگان چه میزان سهم از تسهیلات بانکی داشته باشند.وی افزود: نرخ تسهیلات بانکی باید از سود منطقی برخوردار باشد و در اختیار همه تولیدکنندگان قرار گیرد.وقتی تولیدکنندگان به منابع مالی دسترسی داشته باشند قیمت نهایی تولید کاهش پیدا خواهد کرد و از طرفی کیفیت و توان رقابتی  تولیدکنندگان داخلی افزایش خواهد یافت.رقبای خارجی از تسهیلات بانکی تا 5درصد بهره‌مند هستند و این در حالی است که نرخ سود بانکی برای ما بیش از 20 درصد است.وی با بیان اینکه کاهش نرخ سود بانکی به نفع تولید خواهد بود و می‌تواند تا حدی رکود حاصله را از بین ببرد اظهار داشت: مشکلات تولیدکنندگان با بانک‌ها تنها نرخ سود بانکی بالا نیست بلکه تضمین‌هایی که بانک‌ها می‌گیرند که سبب افزایش هزینه‌های تولید می‌شود؛ تأمین وثیقه‌های سنگین، هزینه‌های اضافی و... از جمله چالش‌ها است. خالقی تأکید کرد:یکی از مواردی که باعث رانت در فضای اقتصادی شده صف طولانی برای دریافت وام است. زمانی که بانک‌ها برای دریافت تسهیلات موانع مختلف تعریف می‌کنند برخی‌ها برای دور زدن آن به سراغ کارهای خلاف قانون می‌روند و این امر در نهایت منجر به فساد اداری می‌شود.بدین جهت ضروری است که روند پرداخت تسهیلات به تولیدکنندگان واقعی تسهیل شود.
 دولت نرخ سود بانکی را طبقه‌بندی کند
همچنین یونس ژائله عضو اتاق بازرگانی ایران درباره کاهش نرخ سود بانکی و تأثیر آن بر بخش تولید به خبرنگار ما گفت: کاهش نرخ سود بانکی می‌تواند به صنعت کشور کمک کند اما به طور قطع راه خروج از رکود با چنین کاهشی اتفاق نخواهد افتاد. لذا برخلاف کسانی که معتقدند رونق صنعت با افت نرخ سود بانکی است باید بگویم که تأثیر آن در تمام بنگاه‌ها جزئی است.از طرفی باید به این امر توجه کرد که هرگونه کاهش نرخ سود بانکی منجر به خروج پول‌های مردم از بانک‌ها می‌شود. وی با بیان اینکه دولت در کاهش نرخ سود بانکی باید با وسواس تصمیم‌گیری کند اذعان داشت:تصمیم‌های عجولانه و کارشناسی نشده احتمال دارد که به تشدید رکود صنعت منجر شود.ابتدا باید بررسی شود که در صورت کاهش نرخ سود بانکی چند درصد از مردم دیگر سپرده گذاری نمی‌کنند و به سمت بازارهای کاذب چون طلا و ارز می‌روند. این تولیدکننده خاطرنشان کرد: وضعیت منابع بانکی مناسب نیست بدین جهت اگر نرخ سود بانکی در مسیر نزولی قرار گیرد معلوم نخواهد بود که روند وام دهی به تولیدکنندگان چگونه دنبال خواهد شد. از این‌رو توصیه می‌شود که دولت نرخ سود بانکی را طبقه‌بندی کند. نرخ سود بانکی نباید برای تولیدکنندگان، کشاورزان، سایر بنگاه‌ها و مردم یکسان باشد.وی توضیح داد: در تمام کشورها نرخ سود بانکی برای مشاغل مختلف متفاوت است. به عنوان مثال بخش کشاورزی با نرخ سود بانکی 22 درصد نمی‌تواند فعالیت‌های خود را توسعه دهد.بر این اساس دولت وظیفه دارد با پرداخت سوبسید این بخش‌ها را حمایت کند و به آنها انگیزه دهد که فعالیت‌های خود را گسترش دهند.ژائله پیشنهاد کرد:دولت با تضمین سود بخش تولید و بخصوص حوزه کشاورزی می‌تواند به رونق تولید کمک کند. البته راهکارهای حمایتی متعددی وجود دارد که دولت با شرایط فعلی خود توان انجام آن را دارد.
 نرخ سود براساس عرضه و تقاضا
علی اکبر زارع کارشناس اقتصادی نیز با بیان اینکه نرخ سود بانکی در کشور تابع عرضه و تقاضا نیست به نوعی دولت با توجه به متغیرهایی چون تورم، نرخ سود بانکی را مشخص می‌کند گفت: در صورتی که عرضه و تقاضا تعیین‌کننده نرخ سود بانکی باشد این اتفاق می‌تواند به نفع بخش تولید کشور باشد. تصمیم گیران اقتصادی باید برای اصلاح نظام بانکی و توسعه بازار سرمایه و نیز انضباط مالی دولت برنامه‌ریزی کنند تا در نتیجه آن، بورس و بانک در خدمت بنگاه‌های تولید قرار بگیرند. این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه مسئولان باید برای پیگیری و اجرای برنامه‌های اقتصادی قاطعیت داشته باشند افزود: یکی از اساسی‌ترین مشکلات زیرساختی در اقتصاد کشور موضوع‌های مربوط به نظام بانکی است که بر تولید بنگاه‌ها و نیز بازار سرمایه اثرگذار است.رشد منفی اقتصاد و نیز رکود حاکم بر آن، بر کاهش سودآوری و ارزش سهام شرکت‌ها و نیز افت شاخص بورس تأثیر گذاشته است.این کارشناس ادامه داد: در حوزه بازار پول یکی از مشکلات اساسی، کاهش قدرت بانک‌ها در پرداخت تسهیلات به بنگاههای تولیدی است که نتیجه آن رکود حاکم بر اقتصاد کشور است؛ چرا که وقتی رشد اقتصاد منفی و رکود اقتصادی حاکم می‌شود کاملاً طبیعی است که توانایی مالی مردم برای سپرده‌گذاری در بانک‌ها کاهش پیدا کند  و در نتیجه نیز بانک‌ها، پرداخت تسهیلات را محدود می‌کنند.

  منبع: ایران

نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار