پسابرجام فضای آمادگی جهانی برای کار با ایران است

به گزارش تجارت آنلاین ، محمدجواد ظریف در نشست فرصت های ایران پس از برجام که با حضور احزاب، تشکل های سیاسی، صنفی، اقلیت های دینی، سازمان های مردم نهاد و اصحاب رسانه برگزار شد، افزود: اگر بخواهیم در مورد شرایط حال کشور و آنچه به نام شرایط پسابرجام و شرایط پساتحریم برای کشور حاصل شده صحبت کنیم، از چند منظر می توانیم در این زمینه گفت و گو کنیم.
وی افزود: یک منظر این است که از طریق برجام و مذاکرات هسته ای از چه وضعیتی جلوگیری شد؛ چهره ای از ایران در جهان به غلط و دروغ به عنوان تهدید علیه صلح و امنیت بین المللی ترسیم شده بود که در قالب این تصویرسازی ناهنجار هر گونه اقدام علیه جمهوری اسلامی ایران را می توانستند توجیه کنند.
وی ادامه داد: هر سال نخست وزیر منفور رژیم صهیونیستی به آمریکا و سازمان ملل سفر می کرد و با دست پری از تحریم های جدید علیه جمهوری اسلامی ایران بازمی گشت.
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: تحریم ها که در زمان شروع مذاکرات هسته ای در مردادماه سال 1392 به حدی رسیده بود که براساس مصوبه جدید مجلس نمایندگان آمریکا که هیچ گاه اجرایی نشد فروش نفت ایران را در فاصله کوتاهی به صفر می رساند و اختیارات رئیس جمهور برای لغو تحریم ها را نیز از او می گرفت. همین اختیاراتی که برای برجام استفاده شد؛ یعنی به واقع دست رئیس جمهور آمریکا را نیز برای توافق با ایران می بست.
ظریف افزود: اگر مذاکرات نمی شد و اگر به برجام نمی رسیدیم این شرایط برای ایران پیش بینی و طراحی شده بود.
وی خاطرنشان کرد: به نظر من آنچه رژیم صهیونیستی و متاسفانه برخی از کشورهای منطقه از آن نگرانند این است که این وضعیت به وجود آمد.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان ادامه داد: اینکه نتانیاهو این میزان فشار به کشورهای غربی و اروپایی به وجود آورد و تلاش کرد و این میزان در کنگره آمریکا هزینه کند و از او بدون اطلاع کاخ سفید برای حضور در کنگره دعوت کردند و اینکه می بینیم حکام رژیم سعودی تا این میزان فشار آوردند و سفر کردند و رشوه دادند برای اینکه مانع برجام شوند به خاطر این بود که می خواستند مانع از دست رفتن یک سرمایه گذاری طولانی مدت برای بر هم زدن وضعیت ایران در میان مدت و ایجاد یک تصویر خشن و وحشتناک از ایران شوند که هر اقدامی علیه ایران را مقبولیت بین المللی می بخشید.
وزیر امور خارجه گفت: یکی از دستاوردهای مذاکرات هسته ای این بود که این روند را متوقف کرد و توانستیم یک مرحله جدیدی را شروع کنیم که در ابتدا به کاهش تحریم ها و در نهایت به از بین رفتن تحریم ها منجر شد.
** زمان آن نیست که بر سر میزان پیروزی در برجام بحث کنیم
وزیر امور خارجه گفت: الان زمان آن نیست که با هم بر سر میزان پیروزی در برجام بحث کنیم. حتما مذاکرات هسته ای یک روند توافق بود .
هر روند توافق ، متضمن بده و بستان است ، مگر اینکه یک طرف تسلیم شود که تسلیم نیز در تاریخ هیچ گاه پایدار نخواهد بود .
ظریف افزود: ما معتقدیم با مجموعه شرایط در این بده و بستان سیاسی، کشور ما ضرر نکرد اما امروز این بده و بستان تمام شده و وقت استفاده از ستاده های ما است نه وقت تکرار داده.
وی ادامه داد: امروز شرایطی فراهم شده که باید آنچه را که توانسته ایم به دست آوریم و نقد کنیم یعنی از آن استفاده کنیم.
وزیر امور خارجه خطاب به منتقدان دولت گفت: شما معتقدید ما در برجام از 100، 10 گرفته ایم. ممکن است بنده معتقد باشم که از 100، 80 گرفته ایم و یکی دیگر ممکن است معتقد باشد که از 100، 95 گرفته ایم که هیچ اشکالی ندارد؛ اگر از 95 استفاده نکنیم و به جای اینکه بخواهیم استفاده کنیم وارد دعوا شویم نتیجه این خواهد شد که ما از برجام هیچ منفعتی نخواهیم برد.
وی ادامه داد: یعنی در واقع وقت ما به دعوای داخلی خواهد گذشت و به تخطئه یکدیگر می پردازیم.
وزیر امور خارجه گفت: من خجالت می کشم که برای یک سفر رسمی که رئیس جمهور ما در فرانسه انجام داد بالاترین تشریفات را دولت فرانسه برگزار کرد اما برخی دوستان برای تخطئه و به خاطر اینکه اهداف دیگری را دنبال می کنند می گویند رئیس جمهور را وزیر خارجه تحویل گرفت.
ظریف خطاب به این تخطئه کنندگان افزود: شما نگاه بکنید و سابقه را نگاه کنید و نگویید یک حرکت غیرعادی بوده است. ببینید وقتی نخست وزیر هند و آقای پوتین به فرانسه رفت چطور آنها را تحویل گرفته اند.
وی ادامه داد: مگر ما خودمان در مراسم استقبال رسمی قبل از مراسم استقبال در کاخ ، رئیس جمهور به پیشواز کسی می رود؟ کشورها پروتکل مشخص دارند و در فرانسه ما چندین نوع سفر داریم . سفر رئیس جمهور سفر رسمی بود و در سفر رسمی بالاترین تشریفات برای رئیس جمهور ما انجام شد. چرا بی جهت عزت مردم ما را به حقارت تبدیل می کنید.
وی ادامه داد: مردم ما عزیزند و دنیا مردم ما را پذیرفته است. بالاترین فردی که در سفر رسمی از یک مقام خارجی استقبال کرده ، وزیر امور خارجه فرانسه بوده و در مورد ما نیز چنین انجام شده که این فقط برای قدرت های برتر دنیا انجام می شود؛ چرا بی جهت این را به کام مردم تلخ می کنید.
وزیر امور خارجه گفت: امروز زمان بهره برداری از شرایط جدید جهانی است و زمان آن است که ما به دنیا اعلام کنیم این مردم عزتمند و قدرتمند هستند و با عزت و قدرت خودشان توانسته اند شرایط ویژه ای را ایجاد کنند و به یمن رهبری و مقاومت مردم، از این شرایط بهترین استفاده را خواهند کرد.
ظریف ادامه داد: اما از یک نگاه دیگر هم می توانیم به برجام نگاه کنیم و آن نگاه فرصت هایی است که برای ما ایجاد کرده و ارتباط مستقیمی با همان نگاه قبلی دارد که اگر مذاکرات هسته ای نمی شد و برجام به نتیجه نمی رسید چه اتفاقی می افتاد.
وی افزود: اگر مقداری به آن نگاه قبلی تاکید کنیم، آنچه تلاش های بدخواهان جمهوری اسلامی رقم زده بود ایجاد یک فضای روانی بین المللی بود حتی بیش از این که مقررات مصوب شورای امنیت یا مقرراتی که توسط حتی آمریکا به عنوان محدودیت علیه ایران تصویب شده و بر ایران موثر باشد.
ظریف گفت: فضایی که این شرایط ایجاد کرده بود، موثر بود که ما می توانیم از آن به عنوان فضای ایران هراسی یا فضای هزینه مند کردن ارتباط با ایران نام بریم.
وی افزود: یعنی اگر به بانکی مراجعه می کردید و می خواستید با آن بانک ارتباط برقرار کنید، ممکن بود خرید دارو هیچ منع قانونی نداشته باشد حتی مقامات آمریکا رسما اعلام کرده بودند که بانک ها هیچ محدودیتی ندارند برای ایران حساب ال سی یا تعهدات تجاری برای خرید دارو و غذا باز کنند اما این کار صورت نمی گرفت؛ به این دلیل که فضای ایجاد شده فضای نگرانی از کار کردن با ایران و فضای هزینه مند بودن ارتباط با ایران بود.
وزیر امور خارجه ادامه داد: نمی خواهم وارد جزئیات برجام شوم که چه امکاناتی را برای کشور فراهم کرده است. برجام برنامه هسته ای ایران را که می گفتند غیر قانونی است نه تنها قانونی کرد که کشورها را موظف کرد با ایران در حوزه هسته ای همکاری کنند. برجام این امکان را فراهم کرد آنچه را که به عنوان اتهامات برنامه نظامی هسته ای علیه ایران مطرح بود ، یک گزارش آژانس آن را رد کند که حتی اگر گزارش را هم قبول نداشته باشیم اما این موضوع را ثابت می کند که ایران هیچ گاه حتی یک گرم مواد هسته ای را به سمت فعالیت های غیر صلح آمیز منحرف نکرده است.
ظریف گفت: چنین نتیجه گیری توسط آژانس در بستر سیاسی قبل از برجام ناممکن بود؛ گرچه واقعیت را گفته است. نتیجه گیری در آن قسمت که هیچ چیزی را منحرف نکرده است. این، در بستر سیاسی قبل از برجام ناممکن بود.
** فضای هزینه مند بودن ارتباط با ایران ، با برجام شکسته شد
وی افزود: برجام این امکان را برای ما فراهم کرد که از همکاری بین المللی در حوزه هسته ای بهره مند شویم و تمام تحریم ها برداشته شود و همه اینها دستاوردهای بزرگی بود اما دستاورد بزرگ آن این بود که فضا را شکست و فضای هزینه مند بودن ارتباط با ایران، با برجام شکسته شد.
ظریف ادامه داد: یک بار دیگر به دنیا ثابت کردیم که روی حرفمان می ایستیم و اگر تعهدی کردیم آن را انجام می دهیم. هیچ کس در دنیا پیش بینی نمی کرد که اجرای برجام تا دی ماه به نتیجه برسد همه فکر می کردند لااقل تا فروردین و اردیبشهت سال آینده اجرایی نخواهد شد.
وی گفت: در داخل هم خیلی ها نگران بودند اگر ما همه تعهدات خود را در تمام مراحل انجام و به آژانس اجازه دهیم اقداماتش را انجام دهد آیا واقعا پرونده پی ام دی بسته می شود که بسته شد،. نگران بودند اگر اقداماتمان را انجام دهیم آمریکا واقعا تحریم ها را برمی دارد که عملا و علنا برداشته شد و اتحادیه اروپا تحریم ها را برداشت.
ظریف افزود: آن طرف هم نگران بود که آیا واقعا ایران به تعهدات خود عمل می کند، یعنی فضای عدم اعتماد متقابل بین ما و طرف متقابل حتی اجرای برجام را هم نامحتمل می دید اما فضایی که ایجاد شد فضای پسابرجام و پسا تحریم، نگرانی از کار با ایران را تا حد قابل توجهی پایان داد.
وی اظهار داشت: این را می گویم که وظیفه خودمان را بفهمیم که از این پس، چه کار باید انجام دهیم، چون مقداری دست آنهاست و مقدار بیشتر دست خود ماست و آنچه تا حالا انجام شد به دلیل همین مردم است که انجام شد؛ اگر مردم ثابت نکرده بودند تحریم نمی تواند به نتایج مورد نظر آنها برسد حتما مذاکرات هسته ای نه شکل می گرفت و نه به نتیجه می رسید.
ظریف گفت: اگر در انتخابات خرداد 92، 73 درصد مردم پای صندوق های رای نرفته و نشان نداده بودند که تعیین تکلیف سیاسی مردم نه در خیابان که در پای صندوق های رای شکل می گیرد، اهداف تحریم گزاران که ایجاد فضای بین حاکمیت و مردم؛ دولت و مردم و کشاندن مسایل ملی و سیاسی به ناآرامی های اجتماعی بود حاصل شده بود؛ لذا فکر می کردند که تحریم ها موثر است و آن را ادامه می دادند.
وزیر امور خارجه اظهار داشت: درست است که امکان دارد عده ای با مردم ما سر ناسازگاری داشته باشند و تحریم را برای فشار اقتصادی دنبال کنند اما واقعیت این است که هدف تحریم ایجاد فشار برای فاصله انداختن بین مردم و حاکمیت و ایجاد نارضایتی میان مردم است تا به اهداف خود برسند.
وی افزود: در مرحله قبل، مردم، تشکل ها، احزاب و جامعه مدنی ما بود که توانست تحریم ها را شکست دهد و چون شکست داد مذاکره ممکن شد، امروز شرایطی داریم که دوباره کار به دست همین مردم، تشکل ها و بنگاه های اقتصادی ماست که بتوانند حالا که آن فضا را شکست دادند از فضای جدیدی که ایجاد شده برای پیشبرد اهداف ملی استفاده کنند و حاصل و میوه برجام و شکستن فضای تحریم و فضای ایران هراسی را به نفع مصالح ملی، اقتصاد ملی و اقتصاد مقاومتی، توسعه و پیشرفت کشور بچینیم.
ظریف گفت: این نیازمند فهم این واقعیت است که تحریم یک فضا بود، یک فضای روانی بین المللی بی اعتمادی نسبت به کار با ایران و هزینه مند بودن فعالیت با ایران بود و پسا برجام و پسا تحریم هم بیش از هر چیزی یک فضای آمادگی جهانی برای کار با ایران است، یک فضای شکست خوردن پروژه ایران هراسی وعادی شدن ارتباط با ایران است.
وزیر امور خارجه افزود: از این به بعد ما هستیم که تعیین می کنیم؛ این در حد یک فضا باقی می ماند که همواره شکننده است، با یک حرکت و اتفاق ناگوار فضا می شکند، با یک ضد حمله از طرف مخالفان اگر برجام و فضا را نهادینه نکرده باشید می تواند موانع و مشکلاتی ایجاد کند که خدای ناکرده مجددا شرایط قبلی را بازسازی یا تلاش کنند شرایط قبلی را لااقل تا حدی برگردانند.
ظریف اظهار داشت: برای این که بشود از این فضا استفاده کرد نیاز به چند اقدام هماهنگ ملی داریم؛ اول از همه باید بفهمیم که مخالفان ما به دنبال چه هستند که ما نه تنها آن را تقویت نکنیم بلکه با آن مخالفت کنیم.
وی ادامه داد: اگر بپذیریم که قبل از برجام آنچه مانع همکاری با ایران می شد یک فضای نگرانی از همکاری بود باید بدانیم که بیشترین کاری که مخالفان ما می خواهند آن را انجام دهند این است که آن فضا را حفظ کنند و به دنیا بگویند که کار با ایران کماکان هزینه دارد و قابل اعتماد نیست، تمام حرکاتی که در کنگره آمریکا انجام می شود برای این است که به بنگاه های اقتصادی و فعالان اقتصادی دنیا بگویند که شما باید نگران باشید.
وزیر امور خارجه به نامه 'کاتن' سناتور آمریکایی اشاره کرد و افزود: کاتن دلش نسوخته به همراه 47 سناتور دیگر نامه بنویسد که به ما اعلام کند به دولت ما اعتماد نکنید؛ این کار را کرد برای این که به دیگر کشورها پیغام دهد کار با ایران قابل اعتماد نیست برای این که ما برخواهیم گشت و روابط را به هم خواهیم زد.

**قطع روابط سعودی با ایران با هدف رساندن این پیام بود که شرایط ایران عادی نیست
وی ادامه داد: رژیم صهیونیستی همین اقدام را انجام می دهد تا در فضای بین المللی این تصور را ایجاد کند که وضعیت کنونی ایران بی دوام است. تنش آفرینان منطقه ای بی جهت و بی دلیل به تنش دامن می زنند؛ اقدام دولت سعودی در قطع روابط با ایران اقدامی بود برای رساندن یک پیام ؛ پیام عادی نشدن شرایط در ایران، برای این که فعالان اقتصادی را از همکاری با ایران منصرف کند.
ظریف افزود: شما واقعیت سفر رییس جمهور چین به ایران و سفر رئیس جمهور ما به ایتالیا و فرانسه را می بینید که در بهترین شرایط و دستاوردها انجام شد و هم سفرهایی که در آینده نزدیک شاهد آن خواهیم بود؛ اینها واقعیت بیرونی است اما تلاش می شود که نشان بدهند شرایط ایران همان شرایط نامطمئن قبلی است، لذا باید آن را درک کنیم.
وی ادامه داد: ما که این سرمایه گذاری را کرده ایم، در تولید این شرایط جدید باید این واقعیت را درک کنیم که دشمنان و بدخواهان این مردم به دنبال این هستند که به دنیا بگویند وضعیت تغییر نکرده است؛ ما به عنوان مدافعان مردم چه در جامعه مدنی، چه در احزاب و گروه ها چه پیامی را باید به دنبا بدهیم؛ پیام این است که شرایط ایران شرایط پذیرای همکاری و سرمایه گذاری و حضور در فضای فعال در صحنه بین المللی است.
ظریف گفت: اگر ما هم بیاییم پیام تنش، تشنج و ناسازگاری را مطرح کنیم، در واقع آب به آسیاب دشمنان ریخته ایم و این یک واقعیت غیر قابل انکار در شرایط کنونی است.
وی افزود: کسانی که به دنبال ایجاد وحشت از ایران هستند، به دنبال این هستند که بگویند سرمایه گذاری در این کشور آینده ندارد؛ اگر بخواهیم به شرایط رشد هشت درصدی در برنامه ششم که دستور مقام معظم رهبری است برسیم نیاز به سرمایه گذاری خارجی است و این امر تنها در محیط آرام و نه در محیطی که دشمنان می خواهند به عنوان محیط پرتنش یاد کنند، شکل می گیرد.
ظریف گفت: لذا ضرورت اول این است که بفهمیم چه فضایی را طرف مقابل می خواسته ایجاد کند که تاحدودی هم توفیق پیدا کرده و تلاش دارد به هر قیمتی آن را بازسازی کند، در برابر بازسازی آن فضا ما نه تنها ایستادگی کنیم که اقدام متقابل انجام دهیم.
وی اظهار داشت: فضای ایران به لطف خدا و به برکت حضور مردم در صحنه و رهبر معظم انقلاب فضای آرام ، قابل اعتماد، مطمئن و امن برای سرمایه گذاری است و خلاف آن را به دنیا القاء نکنیم و نگوییم کدام آدم عاقلی در ایران سرمایه گذاری می کند؛ اتفاقا هر کسی کمترین عقلی در سر دارد در ایران سرمایه گذاری می کند.
ظریف گفت: پریروز آقای ترامپ نامزد حزب جمهوری خواه اعلام می کند چرا تمام قراردادها را ایرباس باید با ایران ببندد و بویینگ کجاست؛ این کشور ماست، کسی که به شدت با برجام مخالف است اینقدر می فهمد که ایران امن ترین محیط برای سرمایه گذاری است و نگران عقب افتادن سرمایه گذران آمریکایی است. اگر دشمنان ما این واقعیت را فهمیده اند چرا خودمان خلافش را انجام دهیم؟
وی افزود: اگر می خواهیم از فضای ایجاد شده پسابرجام و از زحمتی که کشیده شده، که این ملت کشیده اند، با تحمل و مقاومت، شهدای هسته ای و همه ایستادگی در برابر فشارهای خارجی، زحمت ایستادگی، بزرگمردی و رادمردی مردم را پاسخ دهیم باید این فضا را تقویت کنیم و اگر می خواهیم از این شرایط استفاده کنیم باید به آن چه رهبر معظم انقلاب به عنوان شعار سال که همدلی و همزبانی دولت و ملت نامگذاری کردند به این شعار وفادار باشیم.
وی در ادامه گفت: این شرایط را امروز می توانیم از 10 به 100 تبدیل کنیم و یا 100 به صفر و منهای صفر تبدیل کنیم. بنابراین اگر ما با ابتکار عمل کنیم و با استفاده از فرصت های خودمان کار را بدست بگیریم ما هستیم که نفوذ می کنیم و اگر ما استفاده نکردیم یقینا طرف مقابل استفاده می کند؛ در آن زمان است که نفوذ شکل می گیرد.
ظریف گفت: به عبارت دیگر می خواهم باز هم روی این موضوع تاکید کنم که تحریم و پساتحریم یک فضا است و زمان آن است که از این فضا بهترین بهره برداری را داشته باشیم و دنیا هم آمادگی دارد.
وزیر امورخارجه با بیان این که در هر توافق و تبادل اقتصادی منافع دو طرف مطرح خواهد بود، افزود: نباید از این که طرف مقابل هم از این تبادل استفاده کند ناراحت شویم چرا که معلوم است که باید استفاده کند. کدام آدم عاقلی می آید در کشوری سرمایه گذاری کند که برایش منفعت نداشته باشد.
رییس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: منفعت طرف مقابل از سرمایه گذاری در ایران عامل پایداری این رابطه است نه عامل خطر. اگر طرف مقابل از سرمایه گذاری در ایران منفعتی نداشته باشد این دوام و استمراری نخواهد داشت. حتما ما باید نشان دهیم که سرمایه گذاری در ایران منفعت دارد.
وی گفت: اگر می خواهیم برای جوانان عزیز کشورمان اشتغال با جهت سرمایه ایجاد کنیم حتما باید طرف مقابل احساس کند که سرمایه اش در ایران امن است و بازده دارد و این محیط یک محیط همدل و همصدا و یکسو در جهت اجرای سیاست هایی است که رهبر معظم انقلاب ابلاغ فرمودند واین هدفی است که ما باید در دوران پسابرجام انجام دهیم.
ظریف افزود: من اعتقاد دارم امروز ما در یک شرایط آماده در سطح جهان برای استقبال از یک ایران منسجم ، متحد و قدرتمند هستیم؛ شرایطی که حتما بد خواهان ما حداکثر تلاششان را خواهند کرد که در آن خدشه وارد کنند.
رییس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: این وظیفه و نقش ما و به ویژه آنهایی است که می توانند در جامعه هدایت و جهت دهی کنند و پیشرو باشند؛ این است که باید از این شرایط به بهترین وجه برای آینده و ثبات کشور و توسعه اقتصادی و کمک به معیشت مردم استفاده کنیم. امیدوارم که در این هدف همه ما همدل و همزبان پیش برویم و موفق باشیم.