طبق برخي گزارش‌ها اين روزها كشورمان بزرگترين توليدكننده سيمان منطقه بوده و سهم زيادي از بازارهاي كشورهاي همسايه دارد. اين اما تنها يك روز قضيه صنعت سيمان كشور است. روي ديگر سكه صنعت سيمان زماني خود را نشان مي‌دهد كه پاي صحبت‌هاي فعالان، توليدكنندگان و صادركنندگان اين محصول بنشينيم. ركود روزهاي سختي را پيش روي اين صنعت قرار داده و هر روز بر مشكلات آنها افزوده مي‌شود. ركود مسكن و كاهش بودجه پروژه‌هاي عمراني در عامل نتيجه‌اي جز برهم مازاد توليد سيمان در كشور نداشته است. طي ماه‌هاي گذشته صادرات مهمترين منبع درآمد واحدهاي توليدكننده سيمان كشور بود كه آن‌هم اين روزها با مشكلاتي مواجه شده است. چندين سال است كه عراق بزرگترين مقصد سيمان‌هاي ايراني است، با اين حال، چند ماهي مي‌شود كه صادرات به اين كشور هم دچار مشكلاتي شده است. مدتي قبل بود كه منابع خبري از افزايش چند برابري تعرفه صادرات سيمان خبر دادند. در اين ميان، مذاكرات ميان مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت با مسئولان عراق همچنان ادامه دارد. بررسي شرايط امروز صنعت سيمان كشور به خوبي نشان مي‌دهد كه ركود تا اندازه زيادي اين صنعت را از روزهاي خوب خودش دور كرده است. در چنين شرايطي است كه برخي خبرها از كاهش 12 درصدي توليد سيمان در كشور خبر مي‌دهند و خبرهاي ديگر به توقف توليد در برخي كارخانه‌ها اشاره مي‌كنند.
كاهش 12 درصدي توليد سيمان
هرچند وزارت صنعت سال گذشته جایگاه چهارمی دنیا در تولید سیمان را برای ایران پیش‌بینی کرده بود اما رئیس شرکت سیمان تهران وضعیت این صنعت را بحرانی و با افت ۱۲ درصدی تولید توصیف می‌کند. سید محمد اتابک در گفتگو با ایسنا، با بیان اینکه سیمان چه در دوران رونق و چه در رکود دچار زیان شد، گفت: در دوره رونق وزیر صنعت، کارخانه‌های سیمان را به تعزیرات فرستاد و جلوی افزایش قیمت‌ها را گرفت. از طرف دیگر در دوره رکود هم گفته شد سیمان از سبد خارج است و دولت با آن کاری ندارد. وی با اشاره به اینکه در وزارت صنعت بر خلاف سیاست‌های دولت، با انجمن‌ها برخورد می‌شود، افزود: در گذشته از طرف دولت اختیار تنظیم بازار صادراتی و داخلی به انجمن‌ها واگذار شده بود که این اختیار در این دوره توسط وزیر فعلی تمدید نشد و همین امر و انحصار تصمیم‌گیری به صورت دولتی باعث وضعیت بحرانی موجود شد. به نظر می‌رسد نگاه مبتنی بر اعتماد به تشکل‌ها علیرغم این که اعتماد در دولت یازدهم به عنوان یک اصل است، در وزارت صنعت، معدن و تجارت به کلی برعکس بود. اتابک ادامه داد: قصد داشتیم رینگ صادراتی درست کنیم؛ به طوری که سیمان به قیمت ثمن بخس از کشور خارج نشود. اما جلوی اختیارات انجمن در این باره گرفته شد و امروز هم نتیجه این تصدی گری دولتی در وضعیت پیش آمده را می‌توان دید.
صنعت سيمان نيازمند سرمايه خارجي
در همين حال يك عضو انجمن سیمان با بیان اینکه کارخانه‌های سیمان تولید خود را بین یک تا سه ماه متوقف کرده‌اند، گفت: وضعیت تولید آنقدر اسفناک است که کاهش نرخ سود سپرده عاملی برای هدایت سرمایه‌ها به این بخش نخواهد بود. علیرضا میرسپاسی در گفتگو با فارس با تأکید بر لزوم ورود سرمایه‌های خارجی و یا تسهیلات بلندمدت بانکی به صنعت سیمان، گفت: با توجه به وضعیت فعلی کارخانه‌ها، اوضاع نامناسب بورس و وضعیت نامطلوب عرضه و صادرات سیمان، انگیزه‌ای برای ورود سرمایه‌ها به بخش تولید وجود ندارد. وي با بیان اینکه در حال حاضر صادرات سیمان به عراق متوقف است، گفت: مشکلات زیادی در صادرات سیمان ایران به عراق، افغانستان و همچنین کشورهای عربی وجود دارد و در حال حاضر کارخانه‌ها با وجود رکود بازار داخلی و توقف صادرات با مشکل انباشت کلینکر و سیمان روبه‌رو هستند. وی ادامه داد: با وجود سفر معاون معدنی وزیر صنعت به عراق و رایزنی برای رفع ممنوعیت صادرات سیمان ایران به این کشور، واردات سیمان ایران به عراق همچنان متوقف است. وی با اشاره به کاهش درآمدهای نفتی عراق و نبود امنیت کافی در این کشور، این مسائل را عاملی برای کاهش صادرات سیمان از ایران به عراق عنوان کرد و گفت: در چنین شرایطی دولت عراق تعرفه‌های بالایی را برای واردات سیمان ایران به این کشور وضع کرده که تأثیر منفی بر صادرات داشته و در حال حاضر صادرات سیمان ایران به عراق متوقف است.
ميرسپاسي با اشاره به انباشت د‌ه‌ها میلیون تن کلینکر در کارخانه‌ها، گفت: اگر این محصول بیش از حد دپو شود، کیفیتش پایین می‌آید و به ضرر کارخانه‌ها خواهد بود. وی ادامه داد: هم‌اکنون برخی کارخانه‌ها برای تأمین هزینه‌های تولید خود، محصولشان را به پایین‌ترین قیمت عرضه می‌کنند و در چنین شرایطی تأمین نقدینگی و سرمایه در گردش از سود و زیان کارخانه مهمتر است و سودهای کاغذی و حاصل از تجدید ارزیابی به عنوان عملکرد کارخانه‌ها ارائه می‌شود. عضو انجمن سیمان از تعطیلی چند ماهه کوره کارخانه‌های سیمان خبر داد و گفت: به منظور جلوگیری از انباشت کلینکر، انجمن سیمان از تولیدکنندگان خواسته تا حداکثر با 70 درصد ظرفیت خود فعال باشند ولی در حال حاضر بسیاری از کارخانه‌ها با ظرفیت‌های پایین‌تر از این رقم کار می‌کنند. وی افزود: تولیدکنندگان سیمان از دولت خواسته بودند تا بازپرداخت تسهیلات این کارخانه‌ها را مقداری عقب بیندازد و یا هزینه مصرف سوخت و برق کارخانه‌ها چند ماه یکبار دریافت شود که تا کنون موافقتی در این مورد صورت نگرفته است.
