سعيد قليچي
روزنامه نگار
اینکه نرخ رشد اقتصادی به صورت 3 ماه یک بار اعلام شود خیلی معیار قابل قبولی براي نشان دادن ميزان رشد اقتصاد كشور نیست. باید توجه داشت به واسطه رفع تحریم‌ها میزان فروش نفت افزایش یافته و این فروش نسبت به سال گذشته با قیمت بالاتری انجام می‌شود که این موضوعات در رشد نرخ اقتصادی تأثیر مثبت دارد. به اين ترتيب نمي‌توان تمام اعداد ارقام اعلام شده براي نرخ رشد اقتصادي كشور را مربوط به واحدهاي توليدي و صنعتي دانست. از طرف ديگر بايد در خاطر داشته باشيم كه افزایش رشد اقتصادي زماني كه ناشی از فروش نفت باشد، تنها برای یک بار اتفاق می‌افتد. به عبارت ديگر این میزان تاثیر افزايش توليدي و فروش نفت در نرخ رشد اقتصادي كشور، ناشی از مقایسه نرخ رشد اقتصادی نسبت به سال گذشته است. بنابراین می‌توان گفت كه نرخ رشد افزایشی، موقتی و تنها مختص به یک بازه زمانی خاص است. به اين ترتيب در 3 ماه آینده این میزان رشد براي اقتصاد كشور ممکن نخواهد بود.
نرخ رشد اقتصادی اعلام شده از سوي دولت اگر براساس شيوه‌اي باشد كه در بالا ذكر شد، تنها یک اثر کوتاه‌مدت بر اقتصاد خواهد داشت. البته باید دقت کرد که منابع حاصل از چه طریقی می‌خواهد مورد استفاده قرار بگیرد. اگر این منابع بابت تعهدات دولت صرف هزینه‌های جاری کشور شود تأثیر خاصی در آينده نخواهد داشت ولي اگر در امور زیربنایی سرمایه‌گذاری شود، در آينده می‌تواند تأثیرات مثبتی به همراه داشته باشد. با اين حال به نظر مي‌رسد كه نرخ رشد اقتصادی 4.4 درصدی که حسن روحاني، رئیس‌جمهوري در آخرين سفر استاني خود آن را اعلام كرده بيش از هر عامل ديگري ناشی از افزایش فروش نفت و رشد درآمدهاي نفتي كشور در ماه‌هاي گذشته از برجام است نه ايجاد رونق در ميان واحدهاي توليدي و صنعتي.
از طرف ديگر اعلام نرخ رشد اقتصادی 4.4 درصدی از نظر کمی نيز قابل تأمل است و باید محاسبه شود و این نرخ از لحاظ کیفی رشد موقتی بوده که در بازه زمانی خاصی صورت گرفته است. این در حالی است که نرخ رشد اقتصادی باید در شاخص‌های واقعی اقتصاد کشور مانند بهبود فضای کسب و کار و رونق بنگاه‌های تولیدی تأثیر مثبت داشته باشد. به عبارت ديگر اگر رشد اقتصادی در بخش واقعی اقتصاد قابل احصاء نباشد، مبنای بهبود روند اقتصاد کشور نخواهد بود. با اين نگاه دولت در حالی از رشد اقتصادی 4.4 درصد حرف می‌زند که وزیر صنعت و معدن اعلام می‌کند 50 درصد واحدهای تولیدی تعطیل شده‌اند یا با کمتر از 30 درصد توان خود کار می‌کنند بنابراین عدد اعلامی در خصوص نرخ رشد اقتصادی قابل تأمل است. خلاصه اينكه مردم زمانی رشد شاخص‌های اقتصادی را می‌پذیرند که تأثیرات ملموسی بر بحث معیشت و اشتغال جامعه داشته باشد.
آخرین اخبار