از دیدگاه احمدی نژاد و اصولگرایان، اگر جمهوري اسلامي ايران از این موضوع عقب نشینی میکرد به معنی این بود که در مسایلی مانند حقوق بشر و حمایت از حزب الله لبنان و یا حماس هم عقب نشینی کرده ايم.لذا پرونده هستهاي طي سالهاي 84 تا 92 در بنبستي عجيب قرار گرفت.
براساس این گزارش؛ سال گذشته در انتخابات رياست جمهوري، حسن روحاني وعده داد كه طي 100 روز نخست رياست جمهوري خود پيشرفتهاي قابل توجهي در روند مذاكرات و پرونده هستهاي ايجاد كند.
وي در نخستین نشست خبری خود گفت:« دوره توقف غنی سازی سپری شده است. اینک در شرایط ویژهای هستیم. بسیار شیوههای اعتمادساز زیادی موجود است». حسن روحانی یادآوری کرد که ما با ژاک شیراک در مذاکرات سال ۲۰۰۵ به توافق پایانی رسیدیم که چگونه اعتماد بینالمللی حاصل شود و غنی سازی ادامه یابد آلمان نیز پذیرفت اما بریتانیا با فشار آمریکا موافقت نکرد و کار ناتمام ماند.
یکی از راه حلها همین توافقات من با آقای شیراک است. وی اظهار داشت:« موضوع هستهای فقط راه حل مذاکراتی دارد و بس. نه تهدید مؤثر است نه تحریم. وی اضافه کرد احقاق حقوق حقه ملت ایران از مهترین امور است.»
حسن روحانی گفت: « دو راه حل برای رفع تحریمها موجود است یکی قدم گذاشتن در مسیر شفافیت بیشتر و افزایش اعتماد متقابل.»
وی همچنین گفت تلاش میکنیم تحریم دیگری روی ندهد.
رئیس جمهور درباره تحریم‌های غرب علیه ایران تأکید کرده است که این تحریمها به سود هیچکس نیست و تنها اسرائیل از چنین تحریمهایی بهره میبرد.
در اين ميان رئيس جمهور در اولين گام خود در زمينه پرونده هستهاي برداشت و مسئولیت مذاکرات را به وزارت امور خارجه واگذار کرد كه با انتقادات بسياري از سوي مخالفان دولت و مذاكرات مواجه شد. با اين حال حسن روحاني به وعده خود عمل كرد و توانست پس از هشت سال به توافقي در اين پرونده دست يابد. اما اين موفقيت نيز نتوانست مخالفان داخلي را راضي يا آرام كند و همچنان به تلاش براي تخريب دولت و تيم مذاكره كننده ادامه دادند. با اين حال پرونده هستهاي طي يك سال گذشته روند موفقيتآميزي را طي كرد و در ماههاي اخير زمزمه توافق جامع در اين پرونده بر سر زبانها افتاد.
*محرمانه بودن مذاكرات را بايد به فال نيك بگيريم
در همين زمينه جواد جهانگيرزاده، عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي در گفتگو با تجارت، گفت:« آنچه در عمان رخ داده است به معناي توافق نهايي نيست. زيرا قاعدتا نتيجه اين مذاكرات بايد به اطلاع 1+5 و دولتهاي طرف مذاكره برسد تا در آنجا مورد بررسي قرار گيرد.
اما نكته مهم اين است كه مذاكرات كاملا مخفيانه و پشت درهاي بسته انجام ميشود و محتواي آنها نيز عمومي نمي‌شود. اين مسئله بيانگر اين است كه احتمال دستيابي به توافق نهايي بسيار زياد است. زيرا در صورتي كه شرايط مناسب پيش نميرفت، قطعا محتوا منتشر ميشد و از سوي مخالفان و حتي دولت‌ها واكنشهاي را ايجاد ميكرد كه تاثير منفي بر روند اين مذاكرات ايجاد ميكرد.
لذا به عقيده من اين نشانه خوبي است و بايد اين را به فال نيك بگيريم و اين نشانهها را براي مذاكرات مثبت و روشن ميبينم.»
وي با اشاره به اينكه در هرگونه مذاكره براي رسيدن به توافق طبيعي است كه يك سري امتياز رد و بدل شود، افزود:«اما قطعا هر دو طرف در چارچوب قوانين و منافع ملي كشور خود اين مبادلات را انجام ميدهد.اما درباره صحبت شما من هم موافق هستم.»
جهانگيري تصريح كرد:« به عقيده من هم طرفين در يك وضعيت فوقالعاده قرار دارند كه نياز به اين توافق دارند و اين موجب تسريع مذاكرات ميشود. اما اين وضعيت موجب تعجيل امتيازات نمي‌شود.زيرا اين مذاكرات ميتواند 10 سال ديگر هم ادامه پيدا كند.
اما حالا كه در يك زمان كوتاه و محدود براي رسيدن به توافق تلاش ميكنند بايد هر دو طرف قدر اين فرصت را بدانند و نهايت استفاده را ببرند. زيرا اساسا هرزماني كه پروسهاي براي دستيابي به توافق آغاز ميشود بهتر است كوتاه و سريع باشد.»
همچنين اين نماينده مجلس در واكنش به ادعاي اخير علائدين بروجردي، رئيس كميسيون امنيت ملي مبني بر اينكه متن توافق هستهاي بايد به تائيد مجلس برسد، گفت:« به هيچ عنوان در قانون اساسي به اين مورد اشاره نشده است.
توافق نهايی در پرونده هستهاي، نيازي به تائيد مجلس شوراي اسلامي ندارد. تيم مذاكره كننده و دولت در صورتي نياز به مجوز از قوه مقننه دارند كه قرار باشد كه كشور وارد يك پروتكل جديد بشود. صحبت آقاي بروجردي به هيچ عنوان در محدوده اختيارات مجلس نيست. بهتر است كه ايشان درباره اين ادعايشان توضيحات لازم را ارائه كنند.»
علي خرم، نماینده پیشین ایران
در مقر اروپایی سازمان ملل متحد نيز در
گفت‌وگو با تجارت به نشست اخير محمد جواد
ظريف، جان كري و كاترين اشتون اشاره كرد و گفت:« آنچه كه در عمان صورت گرفت نتيجه
مذاكراتي است كه در وين بين آقاي ظريف با كاترين اشتون و جان كري انجام شد .»
وي
افزود: در نشست وين طرفين مذاكره تمام طرح‌ها پيشنهادات خود را ارائه دادند. بعد از آن سه طرف مذاكره پيشنهادات را به
اطلاع دولت‌ها رساندند و در كشور خود به بررسي آنها
پرداختند. حالا ايران و 1+5 كاملا در جريان
پيشنهادات يكديگر هستند.»
اين ديپلمات سابق در تشريح محتواي مذاكرات گفت:« به هرحال دوران مذاكرات به آن معنا كه به دور يك ميز بنشينند و با يكديگر چانه‌زني كنند تمام شده است و حالا ماموريت آقاي ظريف در عمان اين بود كه نتيجه بررسي‌ها را اعلام كند و طرف آمريكايي هم متقابلا نتيجه بررسي‌ها را به اطلاع آقاي ظريف رساند. با همه اين تفاسير من بر اين باورم كه شرايط به گونه‌اي است كه نمي‌توان توافق نهايي را دوراز دسترس دانست و به نتيجه مذاكرات بد بين بود.»
همچنين علي خرم با اشاره به
پيروزي جمهوري خواهان و تاثير آنها بر مذاكرات هستهاي گفت:« روی کار آمدن جمهوری‌خواهان تأثیر فوری و چشمگیری در روند مذاکرات نخواهد داشت به
شرط اینکه تا نزدیکی سوم آذر ایران و گروه 1+5 به توافقی دست یابند
زیرا تا امروز آنها روی طرح‌هایی صحبت کردند و حتی برخی از آنها را انتخاب کرده‌اند و قرار است دو طرف نظرات را منتقل کرده و در نهایت آنها
را به یکدیگر ابلاغ کنند.
در صورتی که این مذاکرات سر موقع به نتیجه نرسد، وقفه‌ای در آن ایجاد شود، گفت‌وگوها به دلیلی به آینده موکول شود و یا معلق شود، جمهوری‌خواهان در کنگره و سنای آمریکا فعال خواهند شد و تلاش می‌کنند تا بر روي سیاست‌های آمریکا اثر بگذارند و حتی فرصتی برایشان فراهم می‌شود تا با هم‌پیمان‌های اروپایی خود نیز ارتباط گرفته و بر روی تصمیات آنها هم اثر بگذارند.»
در پايان سفیر پیشین ایران در لیبی به مخالفت‌هاي داخلي در خصوص مذاكرات هستهاي اشاره كرد و گفت:« واقعيت اين است كه موضوع های حاشیه ای
اينچنيني هیچ گونه ارتباطی با توافق هستهای ندارند و مخالفان با هدف کارشکنی و
مانع تراشی برای به نتیجه نرسیدن گفت و گوها تلاش ميكنند زيرا از آن سود
می برند.
مطرح کردن این موضوع ها و بحث های حاشیه ای از طرف گروهی تندرو به
مشروعیت دادن به این شبهه ها و کارشکنی ها منجر خواهد شد که بهتر است این مسایل
نادیده گرفته شوند. به هرحال اينها از ابتدا مخالف هرگونه تفاهم در سياست خارجي از
جمله پرونده هستهاي بودند. زيرا اينها عقبه همان دولتي
بودند كه باعث شد طي هشت سال گذشته شرايط كشور به اين وضعيت برسد.
طبيعي است كه تلاش ميكنند از آن دستاوردها حمايت كنند و هر سياست و راه حلي را كه آن دستاوردها را زير سوال ببرد و عكس آن را ثابت كند، مخالفت ميكنند. اما اگر توافق انجام شود، قطعا آنها دست به اقدامات زيادي خواهند زد.»
*توافق نهايي حاصل نخواهد شد
اما اسماعيل كوثري نماينده
اصولگراي مجلس شوراي اسلامي، آينده مذاكرات را به گونه‌اي ديگر تشريح كرد و در گفت‌وگو با تجارت اذعان داشت:« باتوجه به زياده‌خواهي‌هاي آمريكايي‌ها و اينكه خود را فراتر از قانونNPT قرار داده‌اند و از سوي ديگر قصد ندارند در بحث تحريم‌ها كوتاه بيايند، احتمال دستيابي به توافق نهايي بسيار بعيد يا در خوش‌بينانه‌ترين حالت، اندك است.
علتش هم اين است كه بازي يك‌طرفه نبايد پيش برود بلكه بايد مذاكرات دوطرفه باشد و همان
حالت برد- برد حاكم باشد. اگر اينگونه باشد شايد به توافقي برسند. اما اگر قرار
باشد كه پافشاري براساس خواسته‌هاي عربستان و صهيونيست‌ها باشد و هيچ امتيازي براي ايران قائل نشوند و بخواهد بر تحريم‌ها تاكيد كنند،هيچ نتيجه مثبتي به دست نمي‌آيد.
صهیونیست‌ها و عربستان از حصول توافق نگران هستند و اعمال فشار می کنند، چون این توافق به ضرر آنها است. پس بهتر است آنها ابتدا نگرانی را از سوی صهیونیست‌ها حل کنند وگرنه ایران در مذاکرات خود شفاف است و ما زیر بار هر خواسته آنها نخواهیم رفت مگر در چارچوب قانون.»
به هرحال ديدار سه جانبه وزراي خارجه ايران، آمريكا و كاترين اشتون روز گذشته در عمان به پايان رسيد و اخبار مربوط به اين ديدارها حاكي از پيشرفتهاي مثبتي در اين پرونده قديمي است.به طوري كه وزیر خارجه عمان با اعلام اینکه مذاکرات هستهای به غنی‌سازی اورانیوم و تحریم‌های ایران اختصاص یافته بود، افزود: مذاکرات به مسیری از پیشرفت رسیده است که بازگشت از آن سخت است.
همچنين يوسف بن علوی به نكته مهمي اشاره كرد و گفت:« این اولین دیدار مهم در عمان نیست بلکه فقط اولین دیداری است که علنی می‌شود. عمان 5 سال است که برای نزدیکی روابط در این زمینه تلاش می‌کند و توانسته است دو طرف ایرانی و غربی را به نقطه امروز برساند و ما معتقدیم آنها از تلاش ما راضی هستند و مسیری که باقی مانده کم است.» با تمام اين تفاسير آنچه كه آينده پرونده و تكنولوژي هستهاي ايران را رقم خواهد زد، ديدارها و مذاكرات آذر ماه است كه قطعا رسيدن اخبار خوش دور از ذهن نخواهد بود.
انتهای پیام/
