این روزها که فرآیند درمان را طی میکنم تا بخش کوچکی از قوت گذشته قلبم را بازگردانم، این گونه محبتها مثل خون تازه در رگهایم جریان پیدا میکند و به من قوت قلب دوباره میدهد.
بعد از احوالپرسی و اظهار لطف عزیزان به دکتر سیف گفتم از آن جا كه هنوز رییس جدید اتاق ایران در نشست شورای پول و اعتبار حضور نیافته و سوگند یاد نکردهاند، خود را عضو قسم خورده شورا میدانم و وظیفه خود میبینم مطالبی را درباره وضعیت نظام بانکی به اطلاع ایشان برسانم. ایشان هم ضمن اظهار لطف مبنی بر اعتماد قلبی به دیدگاههای من،با صبر و حوصله گوش دادند.
راستش در روزهای گذشته که تعداد دیدارهایم بیشتر شده، مطالب ناراحتکنندهای درباره روابط پیچیده بانکها و مشتریان به گوشم رسیده که واقعا ناراحتم کرده است. به همین دلیل دیروز به آقای دکتر سیف گفتم متاسفانه آنچه برخی بانكها در حال حاضر دنبال میکنند، به نوعی خلاف مصوبات شورای پولواعتبار است و به نظر میرسد بانكها مسیر خود را میروند.
گفتم بانکها برخلاف مصوبه شورای پول و اعتبار درباره نرخ ١٨درصدی حداكثری برای تسهیلات به لطایفالحیل بیش از ٣٠ درصد از فعالان اقتصادی سود میگیرند.
در پاسخ به این پرسش ایشان كه چگونه این اتفاق میافتد؟ توضیح دادم از آنجا كه تسهیلاتگیرندگان به شدت تحت فشار مالی هستند، گاهی ناچار میشوند زیر بار قراردادهای یک سویه بانکی بروند و تنگنای مالی آن قدر به آنها فشار میآورد که قراردادهای یک سویه بانکها را امضا میکنند بدون آن كه بدانند روش محاسبه سود و دیگر مراحل اخذ تسهیلات در آینده چه بلایی سر آنها میآورد. اشاره کردم که بانکها با سوءاستفاده از ناآگاهی مشتریان و براساس فرمولهای پیچیده و غیرقابل پیشبینی و با استفاده از بخشنامهها و دستورالعملهای داخلی، در جریان امهال یا تمدید تسهیلات به گونه ای محاسبه میکنند که هزینه تمام شده وامها و تسهیلات بانکی از 30 درصد هم فراتر میرود.
یکی از فعالان اقتصادی میگفت: «بانكی در سال 1390با نرخ ١٦ درصد(نرخ مصوب همان سال) به من تسهیلات داده است. پس از آن در سررسید تسهیلات با اضافه كردن ٥درصد سود به عنوان ریسك بازگشت تسهیلات، نرخ را تا 21 درصد افزایش داده و هر شش ماه نیز نیم درصد اضافه کرده و بعد با اضافه کردن ٣درصد سود برای امهال (مهلت دادن) تسهیلات را با نرخ 24.5 درصد تقسیط کرده و بلافاصله بعد از اولین روز دیركرد، با اضافه كردن ٦ درصد جریمه تاخیر، سود را تا 30درصد محاسبه و اخذ کرده و سپس به ازای هر دو ماه دیركرد اضافه دو درصد نیز بر جریمه افزوده است. حال آن كه من همچنان تصور میكردم نرخ سود تسهیلات ١٦درصد است.»
در نهایت این که به روشهای مختلف سود تسهیلات افزایش داده میشود و فعال اقتصادی که این روزها گرفتار دهها مشکل و مانع است، خود را گرفتار چرخهای میبیند که هرگز پیشبینی نکرده است.
چون این فرآیند به گونهای پیش میرود که مشتری در جریان قرار نمی گیرد و روزی متوجه میشود که در تله بانک گرفتار آمده و هیچ راه چارهای ندارد. یاد داستان معروف قورباغه آبپز افتادم که درون ظرف روی آتش، تغییر دمای آب را متوجه نمیشود تا این که در نهایت...
احوال پرسی دیروز دکتر سیف و دیگر عزیزان همراه ایشان واقعا خوشحالم کرد. محبت با هیچ چیز قابل مقایسه نیست به خصوص وقتی عرضهكنندهاش رییس كل بانك مركزی باشد. آن وقت میبینی حتی ذخایر ارزی و ریالی بانك مركزی در برابر محبت آقای رییس ناچیز است.
پ ن: آن چه تعریف کردم روی دیگری هم دارد.این روزها به فعالان اقتصادی پیشنهاد میکنم به دلیل پیچیده شدن روز افزون فرآیندهای بانکی، حتما از مشورت یک تکنیسین مالی برخوردار شوند. پرداخت حقوق به یک تحلیلگر مالی آگاه به فرآیندهای بانکی قطعا هزینه کمتری از پرداخت بیش از 16 درصد سود اضافه به بانکها دارد.»