یوان پول ملی چین از مهرماه امسال به عنوان یکی از ارزهای منتخب جهان به عضویت باشگاه ارزهای برتر دنیا در صندوق بین المللی پول قرار گرفت؛ با این حساب فقط گام های اندک دیگری برای چین باقیمانده است تا با برداشته شدن آنها این پول به عنوان یکی از پنج ارز مهم بین المللی دنیا در همه بازارها به طور آزادانه مورد مبادله قرار گیرد.
در چنین شرایطی مردم در سراسر جهان می توانند از ارز «یوان» نیز مانند «دلار» و «یورو» بهره گرفته و با آن مبادلات خود را انجام دهند و خرید و فروش کنند.
حق برداشت مخصوص یا اس.دی.آر(SDR) یک دارایی ذخیره بین المللی است که توسط صندوق بین المللی پول در سال 1969 برای تکمیل ذخایر رسمی کشورهای عضو ایجاد شده است.
ترکیب ارزهای این سبد هر پنج سال یکبار توسط هیات اجرایی صندوق بین المللی پول بررسی می شود؛ یورو، ین ژاپن، پوند انگلیس (استرلینگ) و دلار آمریکا ارزهای عضو این سبد بودند و اکنون یوان چین نیز به این سبد افزوده شده است.
«محمدرضا بابایی» روز دوشنبه در گفت و گو با ایرنا درباره راهی که چین برای عضویت در این صندوق طی کرده و مزایای آن برای اقتصاد این کشور گفت: چین از حدود پنج سال پیش به طور جدی این پروسه را دنبال می کرد؛ این کشور فرآیند کار با یوان در مبادلات بین المللی را از بازار شرق آسیا همچون هنگ کنگ، سنگاپور و نیز کشورهای مجاور خود کلید زد و تا پیش از این رویداد، ارز یوان را وارد مراودات خود با آلمان و فرانسه کرده بود.
وی با تاکید بر اینکه صندوق بین المللی پول شرایط پیچیده ای برای عضویت ارز کشورها در این صندوق ندارد، گفت: شرط نخست این است که اقتصاد کشورها در عالی ترین سطح تجاری باشد که با توجه به تراز تجاری چین در عرصه بین المللی، یوان مشکلی برای پذیرفته شدن نداشت.
بابایی در عین حال تاکید کرد: آنچه باعث شده بود چینی ها نتوانند در این چند سال زودتر به این جایگاه دست یابند، شرط آزادی پول و در اختیار داشتن پول قابل تبدیل بود زیرا اقتصاد چین اجازه شناورسازی نمی داد و از این رو یوان چنین توان و انعطافی را نداشت.
این استاد دانشگاه یادآور شد: اعتراضی که همواره به اقتصاد چین مطرح می شد، وجود کنترل دولت بر بازار ارز و سرمایه بود و از این رو، مسئولان این کشور ابتدا اصلاحات اقتصادی را کلید زدند و حدود سه سال است که اصلاحات اقتصادی را دنبال می کنند.
وی اضافه کرد: چینی ها برای تحقق این هدف، قوانین مربوط به سرمایه گذاری خارجی را به طور کامل تغییر داده و اجازه توسعه بازار برون مرزی بویژه در حوزه فروش اوراق مشارکت را دادند.
بابایی یادآور شد: در این زمینه بورس های چین با بورس هنگ کنگ و یا لندن متصل شدند تا با این شیوه ارز یوان منعطف شود و چون قدرت بازار را به دلیل قدرت صادراتی خود پشتوانه کار داشتند، توانستند به مرحله شناورسازی ارزش یوان در بازار برسند.
این کارشناس استراتژی اقتصادی تاکید کرد: شاید اصلی ترین دلیل پذیرش یوان در سبد ارزی اس.دی.آر همین امکان شناورسازی آن بود به گونه ای که امروز به رسمیت شناخته شده و حدود 2 درصد از سهم مبادلاتی این سبد را نیز به خود اختصاص داده است.
*چین سهم خود را از سبد ارزی افزایش خواهد داد
این استاد دانشگاه درباره دستاوردهای عضویت یوان در سبد ارزی برای اقتصاد این کشور نیز گفت: به طور کلی، چین، به عنوان صادرکننده نخست دنیا قدرت اقتصادی بالایی دارد و در گذشته نیز نشان داده است که برای حفظ بازار صادراتی خود حاضر است کاهش ارزش برابری یوان را تحمل کند.
بابایی تاکید کرد: این پذیرش، اتفاق خوشایندی برای چینی ها بود زیرا در حقیقت «ریسک» تجارت را برای خود کاهش دادند.
وی ادامه داد: هرچند ریسک، دامنه گسترده ای را در بر می گیرد اما یکی از مهمترین آنها ریسک تبدیل ارز در حوزه تولید است زیرا در صورت کاهش این شاخص، دیگر تولیدکننده نگران نوسانات ارزی نیست و در عین حال بانک مرکزی نیز مجبور نیست با نرخ شناور، در فرآیندهای بانکی چون نرخ تورم دستکاری کند.
این کارشناس استراتژی اقتصادی تاکید کرد: وقتی هزینه های تولید ثابت بماند و یا کاهش یابد، بسیار جدی تر می توان روی سیاست های حفظ و گسترش بازارهای صادراتی تمرکز کرد و این اصلی ترین موضوعی است که چین از آن سود خواهد برد.
*احتمال رشد سرمایه گذاری جدی در چین
بابایی همچنین گفت: با ورود یوان به سبد ارزی صندوق بین المللی پول به احتمال زیاد چین در آینده رشد سرمایه گذاری های خارجی را تجربه خواهد کرد.
وی افزود: بعید است که یوان سهم خود را از سبد اس.دی.آر در حدود 2 درصد کنونی نگه دارد و از این رو تحلیلگران انتظار دارند در آیند سهم دیگر ارزها را بگیرد. در واقع بعید است یوان در 2 درصد سهم باقی بماند و سهم دیگر ارز ها را خواهد گرفت؛ دلیل آن در «تفاوت نرخ بهره در آمریکا و غرب در مقایسه با چین» است.
به گفته این کارشناس اقتصادی، نرخ بهره در چین بالاتر از آلمان و دیگر کشورهای غربی است و به همین دلیل در عمل حرکت سرمایه بویژه در بخش اوراق بهادار بسیار معنادار می شود و این رویه رشد اقتصادی را برای چین تضمین خواهد کرد.
وی در عین حال تاکید کرد: البته باید گفت که بازار چین هنوز قدرت لازم برای جذب بالای سرمایه گذاری را ندارد و از این رو احتمال شکنندگی آن وجود دارد زیرا وقوع نوسان های ارزی که نظیر آن را در 2 سال گذشته شاهدیم، می تواند ریسک را برای سرمایه گذاران خارجی بالا ببرد.
*تسهیل مراودات تجاری تهران - پکن در سایه بین المللی شدن یوان
این کارشناس استراتژی اقتصادی درباره آثار بین المللی شدن یوان بر مراودات تجاری تهران و پکن نیز اظهار داشت: در شرایط کنونی یک چهارم مراودات تجاری ایران با چین انجام می شود ضمن آنکه حجم سرمایه گذاری های دو کشور جدی است.
بابایی تاکید کرد: نخستین دستاورد بین المللی شدن یوان برای اقتصاد ایران در مراوده با چین، سهولت در تجارت و وصول راحت تر مطالبات است که این امر ریسک فرآیند تجارت را کم می کند.
وی یادآور شد: یکی از معضل های جدی بازرگانان بویژه تجار ایرانی، نوسانات ارزی است که همچون شمشیر دو لبه می تواند سود سرشار نصیب تجار کند یا ضررهای هنگفت برای آنها به بار بیاورد.
این استاد دانشگاه گفت: تثبیت یوان چین، ریسک تجارت با این کشور را برای تجار ایرانی کم می کند و از این منظر برای ایران مثبت است.
بابایی گفت: با توجه به روابط سرمایه گذاری ایران و چین و گزارش بانک جهانی مبنی بر اینکه ایران در چند سال آینده به دنبال جذب بالای سرمایه خارجی است، انتظار می رود که تثبیت یوان چین به جذب سرمایه گذاری های این کشور در ایران کمک کند.
وی با تاکید بر اینکه ایران باید بتواند در شرایط جدید، روابط تجاری و سرمایه ای دو کشور را مدیریت کند تا در آینده و بویژه در زمان بروز بحران های ارزی با مشکل مواجه نشود، گفت: اگر سیستم تجاری و اقتصادی و حتی بانک مرکزی ایران بخواهند بخشی از ترکیب ذخایر ارزی خود را به سمت یوان هدایت کنند، باید مدیریت شده باشد تا گرفتار ریسک های ناشی از احتمال افت ارزش یوان در برابر دلار نشوند.
این استاد دانشگاه در عین حال افزود: البته در شرایط امروز این کار چندان مشکل ساز نخواهد بود زیرا بانک هایی در عرصه بین الملل هستند که بتوانند هر لحظه نرخ تبدیل ارزها را به سمتی ببرند که ضرر زیادی متوجه یک انباشت سرمایه نشود.
*بعید است سهم پکن از بازار ایران رشد محسوس داشته باشد
این کارشناس استراتژی اقتصادی در پاسخ به اینکه آیا ممکن است بین المللی شدن یوان، سهم چین در اقتصاد ایران را بیشتر کند؟، اظهار داشت: رشد جهشی مراودات دو کشور به توافق نامه هایی ارتباط دارد که ممکن است تهران و پکن امضا کنند.
وی تاکید کرد: در شرایطی که اروپایی ها برای حضور در بازار ایران برنامه داشته و در برخی صنایع نیز مزیت هایی را نسبت به چین دارند، بعید می دانم که چنین رشد جهشی در روابط دو کشور ایجاد شود.
بابایی افزود: در مجموع این رویداد برای اقتصاد چین امیدواری ها برای سرمایه گذاری پکن در ایران را جدی تر می کند زیرا برای هر دو طرف منفعت دارد.
این استاد دانشگاه خاطرنشان ساخت: حضور سرمایه یوان در ایران آن هم در شرایطی که ایران به دنبال افزایش سرمایه گذاری است، می تواند یک رویداد خوش یمن برای اقتصاد ایران تلقی شود.
منبع: ایرنا