از ساخت هواپیماهای دو نفره تا هشت نفره تا صحبت از طراحی هواپیماهای با ظرفیت نزدیک به ۱۰۰ نفر تنها بخشی از خبرهایی بوده که دربارهی احتمال ساخت هواپیما در ایران مطرح شده است. البته پیچیدگیهای جدی که پیگیری این طرحها دارد، باعث شده تردیدهای زیادی در این مسیر به وجود بیاید. در این بین تجربه ناموفق ساخت هواپیمای ایران ۱۴۰ که به چند سقوط مرگبار منجر شد هرگونه گام بلند در این حوزه را با تردیدهای جدی مواجه کرد.به دنبال این اتفاقات نظریهای جدید مطرح شد که در مسیر آن ایران به جای ساخت هواپیماهای جدید به عقد قرارداد با شرکتهای بزرگ هواپیماساز برای اجرای برخی از پروژههایشان فکر میکنند. در چنین چارچوبی مانند تجربه بسیاری از کشورهای دیگر با عقد قرارداد میان شرکتهای ایرانی و غولهای هواپیماساز بخشی از برنامههای نرمافزاری و سختافزاری هواپیماهای خارجی در ایران پیگیری میشود و براساس توافقات امضاء شده این محصولات در بازارهای بینالمللی به فروش خواهند رسید.این موضوع در جریان مذاکرات ایران میان ایرباس و بوئینگ نیز به شکلی جدی دنبال شد تا جایی که صحبت از راهاندازی مراکز رسمی تعمیر و نگهداری هواپیماهای این شرکتها در ایران و حتی ساخت قطعات پیچیده آنها به عنوان بخشی از مذاکرات مطرح شد.چند ماه پس از آغاز این مذاکرات و در شرایطی که ایران آماده میشود پس از مدتها گمانهزنی سرانجام نخستین هواپیمای نو خود را دریافت کند، قائم مقام وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده درگامهای نهایی مذاکرات با ایرباس و بوئینگ حق ایران در قرار گرفتن در خط تامین قطعات برای این هواپیماها به رسمیت شناخته شده است.در چنین چارچوبی شرکتهای ایرانی که مورد تایید فنی داخلی و بینالمللی قرار گیرند، میتوانند نسبت به ساخت برخی از قطعات هواپیماها اقدام کنند به این ترتیب در بازی برد – برد هم شرکتهای ایرانی نخستین گامهای خود را برای حضور در بازارهای بینالمللی برخواهند داشت و هم ایرباس و بوئینگ در چارچوب فعالیتهای سالهای پیش خود، بخشی از قطعات مورد نیاز در هواپیماهای جدید را در اختیار ایران قرار میدهند.در کنار برد اقتصادی این موضوع برای اقتصاد ایران، این امر از دو محور اهمیت بسیار زیادی دارد. از یک سو تمام فعالیتهایی که در طول سالهای پیش برای ساخت و طراحی هواپیماهای جدید انجام شده به شکلی هدفمند ادامه خواهد یافت و این بار قطعاتی با کیفیت تولید شده در ایران مورد استفاده بزرگترین شرکتهای هواپیماساز جهان قرار خواهند گرفت. از سوی دیگر در صورت رسمیت یافتن کار این مراکز حضور ایران در آینده اقتصادی بازارهای بینالمللی تضمین میشود و از این رو دستهایی که دربارهی احتمال بازگشت تحریمها و یا سنگاندازیهای جدید وجود دارد، بهطور کلی کنار میرود.با وجود آنکه هنوز ایرباس و بوئینگ بهطور جدی این امر را تایید نکردند که حضور ایران در این عرصه به کدام قطعات و کدام حوزهها مربوط خواهد شد، اما ابراز امیدواری جدی قائم مقام آخوندی نشان از آن دارد که ایران توانسته یکیدیگر از اهداف اصلی خود را در این مذاکرات به اجرای نهایی نزدیک کند، هدفی که نتایج آن در طول سالهای آینده در صنعت هوایی ایران تاثیراتی جدی برجای خواهد گذاشت.
منبع:ایسنا