محمدآقازاده
روزنامهنگار
ديپلماسي تهاجمي نفتي ايران با ايستادگي موثر وزارت نفت با مديريت بيژن زنگنه توانست دشمنيهاي عربستان را خنثي کند وسهم ايران در سطح جهاني را تثبيت کند. هر چند اين ايستادگي بهخاطر لجاجت سعوديهاي درآمدهاي ايران را کاهش داد ولي دستيابي به سقف مورد انتظار براي کشور يک پيروزي رواني، امنيتي و اخلاقي براي دولت ايران محسوب ميشود و بايد با تبين اين پيروزي مردم را در آن شريک و به آنها گفت كاهش توان مالي دولت در برابر اين پيروزي قابل تحمل است. امضاي موافقنامه گازي 4.8 ميلياردي دلاري ايران،فرانسه و چين گام دوم موفقيت دولت روحاني در ميدان پر تلاطم نفتي محسوب ميشود. هر چند اين موفقيتها بدرستي تبيين نشده است.
نکته مهم ديگري که در توسعه فاز پارس جنوبي به چشم ميخورد و بايد روي آن انگشت گذاشت، اين است كه براساس اين قرارداد بايد سهم ساخت داخل در اين مگاپروژه تا هفتاد درصد ارزش قرار داد باشد ضمن آنکه تماميمراحل لولهگذاري کف دريا، ساخت سکوهاي سرچاهي و تقويت فشار گاز بايد با مشاركت ايران باشد، انتقال تکنولوژي در جهان امروز حتي مهمتر از اصل قرار دادهاست، چرا که دستيابي به تکنولوژي مدرن ميتواند در دراز مدت خودکفايي و خود بسندگي در کشور را تضمين کند و از سوي ديگر فرايند توليد اشتغال را شتاب دهد. براي اين که اين انتقال به صورت کامل اتفاق بيفتد، بايد مراکز دانشگاهي و پژوهشي در اين انتقال سهيم باشند چرا كه ضمن آنکه انتقال را نهادينه ميکند امکان خلاقيت و نوآوري را فراهم ميآورد و در آينده خود دانشمندان و مهندسان ايراني ميتوانند مرزهاي تکنولوژي را جلوتر ببرند.
حضور توتال در اين قرارداد جدا از جنبههاي اقتصادي يک پيروزي ديپلماتيک در سطح جهاني محسوب ميشود، چرا که بنيان و شالودههاي اساسي تحريمها را مخدوش ميکند و اتفاقات احتمالي در صورت بندي قدرت در امريکا نميتواند به پيشا برجام بر گرداند. امروز وزير نفت ابراز نظر کرد افزايش ظرفيت توليد خام قدرت چانه زني کشورها را در بازار نفت جهان ارتقا ميدهد ، در کنار اين ابراز نظر اين ديدگاه را واتاب دادند قدرت يک کشور را نه گفتگوهاي سياسي بلکه افزايش ظرفيت توليد نفت در بازار تعيين ميکند.
اين عقيده اگر در چارچوب اوپک و رقابت با عربستان و کشورهاي ديگر بيان شده باشد حرف درست و اساسي است. ولي اين رويکرد اگر به خارج اين محدوه ارجاع داده شود با استراتژي کلي نظام که بي نياز از درآمدهاي نفتي است منافات دارد و اميدواريم براين نکته تاکيد شود.