دلیلشان این بود که دیپلماتهای ایرانی در ضیافت شام سفیر سوئد به مناسبت حضور «استفان لوفون»، نخستوزیر این کشور و هیئت همراه، شرکت کرده و قردادهای تجاری امضای کردهاند.
تصاویری از آن مراسم با حضور محمدرضا نعمتزاده، وزیر صنعت و معدن و تجارت، حمید چیتچیان، وزیر نیرو و مجید تختروانچی، معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه در شبکههای مجازی منتشر شد و سیدحسین نقویحسینی، عضو کمیسیون امنیت ملی، فضای میهمانی را خلاف شئونات نظام جمهوری اسلامی ایران توصیف کرد. او با ابراز این نظر که امضای قرارداد در منزل سفیر سوئد، برخلاف قواعد، عرف بینالملل و آداب و رسوم دیپلماتیک است، گفت: «کشور میهمان حق ندارد این اقدام را انجام دهد و حتما باید این توافقات در مراجع و مکانهای اصلی انجام شود». همین اشاره کافی بود تا مدیرمسئول روزنامه کیهان که ید طولایی در انتقاد از دولت و بهویژه محمدجواد ظریف دارد، دست به قلم شود و در یادداشتی با عنوان «درخانه سفیر چه خبر بود؟!»، اصرار هیئت سوئدی برای حضور خانمهای همراه نخستوزیر به صورت بیحجاب در مراسم ضیافت شام را علت برگزاری مراسم در منزل سفیر سوئد اعلام و میهمانی را به یک «کوکتلپارتی» تشبیه کرد.
در یادداشت کیهان آمده بود: «دولتمردان محترم باید توضیح بدهند با چه انگیزهای به این اقدام تحقیرآمیز تن دادهاند؟». بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امورخارجه، پاسخ او را اینگونه داد: «برخلاف فضاسازیهای سیاسی، در ضیافت برگزارشده در اقامتگاه سفیر سوئد در تهران، هیچ سند یا قرارداد رسمی بین دو کشور یا مقامات دو دولت به امضا نرسید. کلیه قراردادها و یادداشتهای تفاهم رسمی میان دو کشور، مطابق رویه معمول بینالمللی صبح روز شنبه در سعدآباد و در حضور ریاست محترم جمهوری و نخستوزیر سوئد به امضای مقامات دو کشور رسید».
به گفته او، آنچه در میهمانی سفارت سوئد و در حاشیه افتتاح دفتر اقتصادی سوئد در تهران امضا شد، صرفا چند توافق میان بخش خصوصی ایران و بخش خصوصی سوئد بود که بهعنوان نماد افتتاح دفتر تجاری و نشاندادن عزم نخستوزیر برای حمایت از فعالیت بخش خصوصی سوئد در ایران، انجام شد که خلاف هیچیک از رویههای بینالمللی نبوده و بسیار معمول است. قاسمی تأکید کرد: «ضیافت در اقامتگاه سفیر سوئد در پایان سفر و به افتخار نخستوزیر آن کشور برگزار شد. این مراسم در چارچوب عرف رایج و مقررات بینالمللی حاکم بر نمایندگیهای دیپلماتیک که همواره در کشور ما به آن احترام گذاشته شده است و مبنای حضور نمایندگیهای جمهوری اسلامی ایران در خارج نیز هست، برگزار شد. حضور مقامات کشور در چنین مراسمی با رعایت موارد ضروری و براساس عمل متقابل صورت میگیرد و تصمیم شخصی نیست. این مشارکت محدود و ضابطهمند، در دولتهای مختلف قبلی نیز بدون حاشیهسازی و تحریک افکار عمومی صورت میگرفته و موضوع تازهای نیست».
*انتقاد یا بهانهگیری
کیهان در بند پایانی یادداشت خود، با اشاره به قدمزدن ظریف و کری در جریان مذاکرات هستهای یا استفاده ظریف از توییتر و دیگر شبکههای اجتماعی، دستگاه دیپلماسی را متهم میکند که قصد دارد روابط دیپلماتیک را به عرصههای غیرقابلارزیابی و نظارت بکشاند. احمد شیرزاد که این حرفها را بهانهگیری میداند، میگوید: «تشریفات دیپلماتیک در همه دنیا مطابق پروتکلهایی اجرا میشود که دیپلماتها پیش از هر کاری آن پروتکلها را آموختهاند. در کشورهای اسلامی بهخصوص ایران نیز آداب و تشریفات خاصی وجود دارد که اگر کسی مدعی است رعایت نشده، باید به موارد تخلف از آن بهطور مشخص اشاره کند».
او افزود: «ریشه طرح چنین مسائلی را باید در یک نکته حاشیهای پیدا کرد و آنهم افزایش تعداد کارکنان وزارتخانههای کلیدی از جمله وزارت خارجه در دوران احمدینژاد است. در این دوره عده بسیاری که کارایی کیفی چندانی ندارند در وزارتخانهها مشغول به کار شدند و نتیجه حضورشان انتشار اخبار مخدوشی است که اینطور به رسانههای راست افراطی خوراک میدهد». شیرزاد ادامه داد: «قطعا خبرنگار کیهان و... در میهمانی سفیر سوئد حضور نداشتند و خبر مخدوشی که این حاشیهها را درست کرده از کانال خود وزارت خارجه و احتمالا با غرضورزی بیرون آمده است».
او در پاسخ به منتقدان میهمانی سفارت که معتقد بودند، دیپلماتهای ایرانی نباید در آن مراسم شرکت میکردند، گفت: «من بهعنوان یک شهروند درک نمیکنم که براساس کدام پروتکل میتوان به کارمندان یک سفارتخانه گفت که براساس عرف کشور میزبان لباس بپوشند؛ مگر خانمهای ایرانی در سفارتخانه ایران در کشورهای دیگر ملزم میشوند که بیحجاب باشند؟! افزونبراین دیپلماتها بهواسطه شغل خود در مأموریتهای خارجی با خانمهای بیحجاب مواجه میشوند و این مسئله خاصی نیست. میهمانی مذکور نیز یک ضیافت شام رسمی در چارچوب عرف معمول بوده است بنابراین نباید به این بهانهگیریها خیلی توجه کرد».
*عرف بینالملل چیست؟
منتقدان دولت برای یک ضیافت شام دیپلماتیک اینهمه جاروجنجال به راه انداخته و مدافع اجرای عرف بینالملل هستند. این در حالی است که شاهد بودهایم وقتی عدهای خودسر از دیوار یک سفارتخانه بالا رفته و با اقدامی نسنجیده وزارت امور خارجه را وارد مسیر ناهموار ترمیم روابط کردند، اصلا نگران رعایتنشدن عرف بینالملل نشده بودند. فریدون مجلسی، دیپلمات اسبق و تحلیلگر مسائل بینالملل، دراینباره به «شرق» میگوید: «سفرا میتوانند در کشور میزبان به هر کاری که ممنوع نباشد، اقدام کنند. برگزاری میهمانی به افتخار یک هیئت تجاری و تشویق آنها به مشارکت در تجارت با کشور میهمان نهایت موفقیت در برنامههای سفیر و کشور میزبان به حساب میآید بنابراین چرا باید از امضای چند توافق همکاری در جریان آن انتقاد کرد؟».او با تأکید بر اینکه «منتقدان به میهمانی سفیر سوئد کسانی هستند که با عرف بینالمللی آشنایی ندارند»، گفت: «عرف بینالمللی دیوارنوردی سفارتخانهها، کمک به تخریب روابط با کشورها و تحمیل خسارات به روابط دیپلماتیک نیست». مجلسی با ابراز تعجب از اینکه «کسانی از عرف بینالملل حرف میزنند که با عرف خیابان آشنا هستند»، ماجرای حمله به سفارتخانههای انگلستان و عربستان را یادآوری کرد و گفت: «معمولا حملهکنندگان به سفارتخانهها هزینه این اقدامات را نمیدهند و من و شما باید هزینه کارهای آنها را بدهیم. آتشزدن سفارتخانهها هزینه دارد و مطابق عرف بینالملل نیست».
*قوانین ایران را با «حفظ حجاب» رعایت کردم
وزیر تجارت سوئد در بازگشت به کشور خود به دفاع از رعایت حجاب اسلامی هنگام حضور در ایران پرداخت. به گزارش فارس «آن لیند» که هدایت تیم بازرگانی این کشور را در سفر به ایران بر عهده داشت، در بازگشت به كشورش بهدلیل پوشیدن روسری با انتقادهایی مواجه شد. «ژان بجورکلاند»، رئیس حزب لیبرال سوئد و از مخالفان اقدام وزیر تجارت این کشور، در این زمینه گفته است: «دولت سوئد باید تقاضا میکرد تا زنان هیئت اعزامی به ایران حجاب را رعایت نکنند و در صورت ارائهندادن مجوز، بهتر بود هرگونه توافقی در سوئد یا کشوری ثالث امضا میشد». خانم لیند در گفتوگو با نشریهای سوئدی به نام «آفتونبلادت» از تصمیم خود و دولت دفاع كرد و گفت مایل نبوده است قوانین ایران را نقض کند. او افزود: «در صورت رعایتنکردن قوانین ایران باید هیئت اعزامی بهطوركامل از آقایان تشکيل میشد که این امر میسر نبود». آن لیند پس از دیدار با مقامهای ایران، از همکاری شرکتهای سوئدی و ایرانی استقبال کرده بود. حالا اما ماجرا انگار پیچیده تر از یک حاشیه گذرا و یک شام ساده است و قرار است ظریف را به صحن بهارستان بکشاند.
در همین خصوص امروز نماینده مردم شاهینشهر در مجلس گفت: وزیر امور خارجه درباره امضا قراردادها در منزل شخصی سفیر سوئد به وکلای ملت توضیح میدهد. حسینعلی حاجیدلیگانی نماینده مردم شاهینشهر در مجلس شورای اسلامی از کلید خوردن طرح سؤال از محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه خبر داد و گفت: این سؤال درباره امضا قراردادهای تجاری با کشور سوئد در منزل شخصی سفیر سوئد در ایران است.
وی بابیان اینکه امضا قرارداد تجاری در منزل شخصی سفیر سوئد خلاف عرف و مغایر با پروتکلهای بینالمللی است، ادامه داد: این قراردادها باید در وزارتخانه، دستگاهها و نهادهای کشور جمهوری اسلامی ایران انجام میشد.
نماینده مردم شاهینشهر در مجلس با تأکید بر اینکه منعقد شدن قرارداد بین دو دولت در منزل شخصی سفیر به هیچوجه قابلپذیرش نیست، افزود: چنین اقدامی خلاف شئونات کشور بوده و استقلال کشور را نیز زیر سؤال میبرد.
حاجیدلیگانی تصریح کرد: وزیر امور خارجه و وزرایی که در زمان انعقاد قراردادهای تجاری در منزل سفیر سوئد حضور داشتند باید پاسخگوی اقداماتی که در شان مردم ایران نیست، باشند.
نماینده مردم شاهینشهر در مجلس گفت: انعقاد قرارداد به این شکل یادآور نوعی وادادگی است که نمونه آن را فقط در دوران پادشاهان قاجار بود.
*بسیج ۷ دانشگاه تهران از چیتچیان و نعمتزاده شکایت کردند
در آخرین حاشیه مرتبط با این مهمانی حالا بسیج دانشجویی ۷ دانشگاه تهران به دلیل اقدامات مغایر با عرف اسلامی و دیپلماتیک از وزیر صنعت و معدن و تجارت و وزیر نیرو به کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شکایت کرده اند.
بسیج دانشجویی 7 دانشگاه تهران به دلیل اقدامات مغایر با عرف اسلامی و دیپلماتیک از سوی نعمت زاده وزیر صنعت و معدن و چیت چیان وزیر نیرو برای عقد قراردادهای تجاری با سوئد در سفارت این کشور در ایران از این دو وزیر به کمیسیون اصل 90 مجلس شکایت کردند.
در نامه بسیج دانشجویی 7 دانشگاه تهران خطاب به رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی آمده است: متأسفانه خبری در صدر خبرهای 24 بهمن ماه جلب توجه میکرد که در آن به حضور تنی چند از اهالی دولت در جلسهای در منزل سفیر سوئد برای عقد قراردادهای تجاری اشاره شده است، حضوری که برخلاف تمام شئون دیپلماتیک انجام شده و مغایر با عرف و اخلاق اسلامی است.
این نامه می افزاید: حضور فاجعهبار دو نفر از اعضای هیئت دولت یعنی وزیر صنعت، معدن و تجارت و وزیر نیرو به هیچ وجه قابل توجیه و قابل اغماض نیست. حاشا که مردم شهیدپرور ایران اسلامی چنین رفتاری را بپذیرند اینها همه در حالی است که مردم انقلابی استانها و شهرهای مختلفی همچون خوزستان و لرستان در اوج محرومیتها در روزهای سرد زمستانی دچار برق رفتگیهای مکرر شده و کماکان با مشکلات گردوخاک و ریزگردها دست و پنجه نرم میکند. در ادامه این نامه بسیج دانشجویی 7 دانشگاه تهران خواستار استیضاح این دو وزیر از سوی نمایندگان مجلس شدند.