کورش شرفشاهي
k.sharafshahi@gmail.com
رونق اقتصادي با چند اتفاق ساده محقق نميشود، بلکه لازم است همه ظرفيتهاي اقتصادي يا آن بخش از توانمنديهاي تاثيرگذار يا اتفاقاتي که ميتواند موثر باشد، ديده شود تا اقتصاد به شکوفايي برسد. بنابر اين لازم است آنهايي که مدعي دانستن اقتصاد هستند، توجه داشته باشند که چه فرصتهايي به وجود آمده و چگونه آنها را نديدهايم يا ناديده گرفتهايم. اين مهم در مورد ايران نيز مطرح است. کافي است به ظرفيتهاي داخلي کشورمان نگاهي بيندازيم تا متوجه شويم چرا ميزان بيکاري بالاست، چرا صنايع کشور بهاندازه اي دچار رکود شده که يکي پس از ديگري تعطيل ميشوند يا با ظرفيت پايين کار ميکنند، چرا واردات بي رويه و قاچاق بيداد ميکند و در يک کلام رکود بر کشورمان حاکم است. آنچه در داخل کشور رخ داده، نشانگر سوءمديريت در ناديده گرفتن توانمنديهاي داخلي است. امروزه در بسياري از بخشها بهترين کالا با بهترين کيفيت را توليد ميکنيم اما بازار فروش ندارد و کارخانه دار فرياد ميزند که تماميسرمايه اش به محصول نهايي تبديل شده و در انبارها خاک ميخورد. وقتي کشورمان از آب و هواي چهارفصل برخوردار است و ميتوانيم در تماميفصول کشاورزي کنيم، اما کشاورزي نابود شده، بايد ببينيم که چرا انواع ميوههاي وارداتي در روز روشن معدوم ميشود. وقتي خام فروشي به دليل نبود ماشين الات به روز، دانش فني و صنايع مناسب، رونق ميگيرد، بايد نگران وضعيت صنعت باشيم. با داشتن تمدن کهن و آثار باستاني که ميتواند جذابيت خوبي براي گردشگري باشد، چرا ترکيه که در همسايگي ايران است و يک دهم ايران آثار باستاني ندارد، دهها برابر کشورمان گردشگر جذب ميکند و ميتواند بخش قابل توجهي از بودجه دولتش را با اين ظرفيت تامين کند. خلاصه آنکه صدها دليل براي فرصتهاي از دست ميتوان ذکر کرد. در بحث خارجي نيز فرصت سوزي کردهايم. امروزه همه همسايههاي کشورمان با جنگ و بحران رو به رو هستند و کشورهاي تازه استقلال يافته که مديريت کلان شوروي را از دست داده بودند و ميخواستند روي پاي خود بايستند، لازم داشتند با کشوري در نزديکي تعاملات اقتصادي داشته باشند، اما با اين شرايط يک باره مشاهده ميکنيم که کشورهايي از آن سرجهان بازارهاي اين کشورها را به دست گرفتند و ايران که در همسايگي آنها به سر ميبرد، تنها کاري که ميتواند انجام بدهد، نظاره گري است. ايران در مسير پروازهاي جهاني قرار دارد، اما هواپيماهاي ديگر کشورها حاضر نميشوند از روي کشورمان پرواز کنند و براي مدت کوتاهي در فرودگاههاي کشورهايي همچون امارات فرود ميآيند و بودجه سرويس هواپيما را آنجا هزينه ميکنند، بايد ببينيم اشکال در کجاست.