مجتبي آزاديان
روزنامهنگار
mojtaba.azadiyan@gmail.com
به
دليل نياز بيش از حد به انرژي و محدوديتهايي که در اين زمينه وجود دارد و
منابع فسيلي از قبيل زغالسنگ، نفت و گاز به طور يکساني در سراسر جهان
موجود نيست، و در کنار آن موضوعات زيستمحيطي که مهمترين آن اثرات گازهاي
گلخانهاي حاصل شده از احتراق نفت و گاز و مشتقات نفتي و ... است، فکر
استفاده از انرژيهاي جايگزين به مسالهاي حساس و مهم تبديل شده است. در
جاي جاي دنيا از انرژيهاي حاصل از خورشيد، باد، آب و زمين گرمايي و همچنين
(برق آبي يا امواج دريا) در راس برنامهريزيها قرار دارد. ديگر دوره
استفاده از منابع نفت و گاز تنها براي سوختن گذشته است و اکثر کشورها به
فکر استفاده بهينهتر با با ارزش افزوده بيشتر از نفت و گاز هستند. از اين
رو سيستمهاي جديد انرژي بايد متکي به تغييرات ساختاري و بنيادي باشند که
در آن منابع انرژي بدون کربن نظير انرژي خورشيدي و بادي و زمين گرمايي و
کربن خنثي مانند بيومس مورد استفاده قرارگيرند. پيشبيني ميشود سهم
انرژيهاي نو در تامين نياز بشر، طي دهههاي آينده افزايش يابد، به طوري که
بنابر برآورد آژانس بينالمللي انرژي (EIA) در سال ٢٠٣٠ حداقل ١١,٤ درصد
از توليد انرژي اوليه جهان از طريق انرژيهاي باد، زمين گرمايي، خورشيد و
زيست توده تامين خواهد شد.
کشور ايران نيز با نزديک به ۳۰۰
روز آفتابي در سال از مناسبترين کشورهاي دنيا در زمينه پتانسيل انرژي
خورشيدي است. اين امر به دليل موقعيت جغرافيايي ايران و پراکندگي روستايي
در کشور محقق شده است. يکي از بهترين راههاي برقرساني و توليد انرژي در
مقايسه با ديگر مدلهاي انتقال انرژي به روستاها و نقاط دور افتاده در کشور
از نظر هزينه، حملونقل، نگهداري و عوامل مشابه استفاده از انرژي خورشيدي
است. همچنين بر مبناي استانداردهاي بينالمللي؛ اگر ميانگين انرژي تابشي
خورشيد در روز بالاتر از 3.5 کيلووات ساعت در مترمربع باشد استفاده از
مدلهاي انرژي خورشيدي مانند سيستمهاي فتوولتائيک و يا کلکتورهاي خورشيدي
بسيار مقرون به صرفه براي جامعه و کشور است. چراکه در اکثر نقاط ايران
انرژي تابشي خورشيد بسيار بالاتر از اين ميانگين بينالمللي است.
با اين
علم که هزينه رسيدن و دستيابي به انرژيهاي تجديدپذير بسيار بيشتر از
انرژيهاي فسيلي است، لازم است که در اين زمينه توجه و دقت کافي مبذول شود
که اثرات مخرب و برگشتناپذيري انرژيهاي فسيلي هزينههاي خيلي بيشتري را
به جوامع تحميل خواهد کرد و رفتن به سمت استفاده از انرژيهاي تجديدپذير در
طولانيمدت اثرات بسيار مثبتي را چه از نظر مالي و چه از لحاظ سطح سلامت
جوامع در پي خواهد داشت. در حال حاضر PV يکي از فناوريهاي انرژيهاي
تجديدپذير است که سريعاً در حال رشد است و انتظار ميرود که نقش اصلي را در
آينده توليد برق (ازمنابع متعدد) در جهان، بازي کند. سيستمهايPV خورشيدي
يکي از بهترين فناوريهاي انرژيهاي تجديدپذير است؛ به طوري کهاندازههاي
واحدهايشان به گونهاي است که جاذبه خاصي براي مشاغل کوچک و کساني که دارد
ميخواهند به خود توليدي و ثبات در قيمتهاي برق برسند.
با
توجه به تاثيرات بسيار زياد و مفيد استفاده از انرژهاي نو، در قياس با
انرژيهاي فسيلي، مسئولان مربوطه بايد با سرعت بيشتري به سمت استفاده از
اين منابع حرکت کنند چه اينکه اين انرژيها در آينده جامعهاي با سطح سلامت
بالاتر و در نتيجه هزينههاي کمتر دولتها در بخش سلامت را در پي خواهد
داشت و علاوه بر اين موجبات کارآفريني و کمتر شدن هزينههاي برگشتناپذيري
انرژيهاي فسيلي و سوختي مانند نفت و گاز و ... را با خود به همراه خواهد
آورد و به نوعي ميتوان گفت رهاوردي با بُرد کامل براي جوامع خواهد بود.