حمید زمان‌زاده: ورود تدریجی بانک‌های بزرگ به ایران، دستاورد برجام

اینکه ایران توانسته است ۶ کشور بزرگ و تاثیرگذار دنیا را متقاعد کند تا حقوق کشور در بحث استفاده از انرژی هسته ای نباید نادیده گرفته شود و همچنین اثبات اینکه ایران هیچگاه به دنبال سلاح اتمی نبوده و نخواهد بود، پس از سال ها مذاکره طاقت فرسا به نتیجه رسید و امروز تمامی قدرت های بزرگ و بعضا زیاده خواه، برای حقوق هسته ای مردم ایران سر تعظیم فرود آورده اند.

اما علاوه بر دستاوردهای سیاسی برجام، در بُعد دیگر کار دستاوردهای اقتصادی نیز وجود دارد. هرچند غربی ها لغو یکباره و یکجای تمامی تحریم های ظالمانه به محض امضای توافق نامه برجام را وعده کرده بوددند، اما از سوی برخی کشورها مانند آمریکا عملا در مسیر اجرای کامل و شفاف توافقات سنگ اندازی هایی صورت گرفت.

مقامات ارشد دولتی معتقدند بازگشت میلیاردها دلار از منابع بلوکه شده ایران، اثبات حقانیت و حق استفاده کشور از انرژی هسته ای و گشایش هایی که در امر صادرات و واردات به دست آمده؛ همچنین لغو تحریم ها، گشایش های بانکی و ... از دستاوردهای برجام بوده و دولت در تلاش است تا شرایط به نحوی پیش برود که طرف های توافق، تمامی مفاد قرارداد را عملیاتی کنند.

یکی از مهم ترین و کلیدی ترین بخش های توافقات هسته ای مربوط به برقراری مناسبات بانکی و حذف تحریم های جعلی بر علیه بانک های ایرانی بود که برخی معتقدند عملکرد دولت های اروپایی و غربی تا به امروز در این بخش خوب نبوده و حتی آنها در این مسیر مشکلاتی را نیز به وجود آورده اند. عنوان می شود تحریم های بانکی عملا در بیشتر موارد برقرار بوده و غربی ها تلاش می کنند ریسک انجام فعالیت بانکی با ایران را بالا و پُرهزینه نشان دهند؛ ‌از اینرو تاکنون بسیاری از بانک های بزرگ در برقراری مراودات بانکی مردد مانده اند.

عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی تاکید کرد: می‌توان انتظار داشت بانک‌های بزرگ خارجی نیز به تدریج وارد مراوده با بانک‌های ایرانی شوند. زمان زاده درباره تاثیر تحولات سیاسی و همچنین مشکلات بانک ها در اختلال برای برقراری روابط بانکی گفت: به صورت کلی مشکلات در دو بخش سیاسی و مسایل مربوط به بانک ها قابل بررسی است، اما باید به قبل از برجام برگردیم. در دوره تحریم ها، تحولات فراوانی در نظام بانکی دنیا ایجاد شد که بانک‌های ایرانی از آن جا ماندند، با این حال روابط بانکی ایران در گذشته با بانک های خارجی بیشتر بوده و مشکل خاصی وجود نداشت.

زمان زاده تصریح کرد: در چند سال تحریم ها ایران از یک‌سری تحولات نظام پولی و مالی جهان عقب افتاد که در سختی برقراری تعاملات بانکی تاثیرگذار است. بحث های سیاسی و فشارها که خیلی هم ارتباطی به برجام ندارد در کنار تحولات نظام سیاسی آمریکا و منطقه؛ باعث افزایش ریسک ها و محافظه کاری بیشتر بانک ها شده است.

مدیر پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی تصریح کرد: اگر این فشارها برداشته شود باعث می‌شود تا مراودات بانک های بزرگ ایران نیز افزایش یابد و از آنسو نیز باید مشکلات داخلی در نظام بانکی را هم حل کنیم و نباید این مسایل را نیز از یاد بُرد و باید این موضوع را بدانیم که ممکن است بانک های خارجی حاضر نباشند ریسک‌های بانک‌های داخلی را بپذیرند.