محمد ربيع زاده
كارشناس بانكي
ازخودكشي نهنگ ها ودلفين ها زياد شنيده يا خوانده ايد. در واقع اين حركت پديده أي است كه در آن جانوراني ازجمله نهنگ ها و دلفين ها خود را به ساحل مي افكنند و پس از آن به علت كم آبي بدن ، فشار وزن خودشان و يا خفگي پس ازجزرو مد مي ميرند. اين جانوران در انجام اين عمل تعمد دارند . بدين معنا كه اگر به زور به دريا بازگردانده شوند بلافاصله درهمان محل يا اندكي دورتر خود را دوباره به ساحل مي رسانند.دراوايل شهريور ماه كه به نام بانكي ها و بانكداري ثبت شده و دربحبوحه رأي اعتماد مجلس به وزراي دولت بانك مركزي دستورالعمل تثبيت سود بانكي را به بانك ها و موسسات اعتباري ابلاغ كرد و اجراي آن را به ١١ شهريور ماه موكول نمود . ادبيات استفاده شده در ابلاغيه بانك مركزي نشان مي دهد كه اين بار عزم نهاد ناظر و حاكميت براي جلوگيري از تخلف از نرخ هاي اعلام شده جزم است و افراد متخلف با دادگاه سر و كار خواهند داشت. ساماندهي سود بانكي به نفع يانك ها و همه مردم است . رقابت قيمتي كه در بحث بازاريابي به خودكشي قيمتي معروف است بلاي جان اقتصاد و فرهنگ كشور شده است و در يك نقطه أي بأيد تصميم به اين جراحي دردناك و سخت گرفته مي شد.بعد از ابلاغ سود بانكي به بانكها و موسسات تا ١١ شهريور فرصت داده شد . در اين ميان برخي از بانك ها و موسسات با فراخوان مشتريان خود حساب هاي كوتاه مدت و جاري و يا وجوه جديد را تبديل به سپرده هاي يكساله با نرخ هاي بالاتر از ٢٢ درصد كردند و هزينه سنگين اين قرارداد را تا شهريور ماه سال آينده به جان خريدند تا ريسك شديد نقدينگي و سهم بازار و پروژه هاي خود را مديريت نمايند.البته مالك هر بانكي اختيار سرمايه خود را دارد و در شرايط اضطراري كه در آن قرار گرفته اند شايد چاره أي هم نداشته و ندارند و حتي رياست كل بانك مركزي نيز در حاشيه همايش بانكداري اين موضوع را بدون أشكال اعلام كردند و تثبيت يكساله سپرده هاي فعلي در كنار نرخ هاي جديد از ١١ شهريور را باعث اصلاح ساختار بانك ها و ساماندهي نظام پولي و بانكي اعلام نمودند.
البته مدير عامل بانك ملي كه رييس شوراي هماهنگي بانك هاي دولتي است و در اين تثبيت سود بانكي بسيار انتظار دارند كه با افزايش بسيار زياد منابع مواجه شوند به اين حركت بانك هاي خصوصي اعتراض نمودند. مدیرعامل بانک ملي اعلام كردند كه برخی از بانکها در اقدامی غیرحرفهای و غیراخلاقی در فراخوانهایی از افراد خواستهاند تا قبل از ۱۱ شهریور نسبت به افتتاح حساب بلندمدت یا سود بیشتر اقدام کنند.در هر حال آنچه گذشت گذشت. آنچه بسيار مهم و حياتي است رفتار بازيگران بازار پولي بعد از ١١ شهريور است. بار ديگر شهريور ماه براي نظام پولي و بانكي كشور سرنوشت ساز شده است و ١١ شهريور ماه نقطه عطفي در بانكداري ايران است و بانكداران در معرض آزمايش بزرگي هستند. تبديل تمامي سپرده هاي كوتاه مدت به ١٠ دصد و حذف قاطعانه حساب هاي پشتيبان در جاري و اعمال سود علي الحساب ١٥ درصد براي سپرده هاي يكساله و جلوگيري از هر گونه بازي و دور زدن ابلاغيه بانك مركزي به منظور تجهيز پول گرانقيت براي تضمين آينده بانك در تامين پروژه ها در كنار اصلاح ساختاري بانك ها نجات دهنده اقتصاد و فرهنگ كشور است.بايد منتظر باشيم.آيا شاهد خودكشي فردي و يا جمعي نهنگ ها خواهيم بود؟ آينده بايد جواب دهد!