سوگند سادات چاووشی: کمتر از یک هفته به آغاز دهه اول ماه محرم باقی مانده است و اینروزها تکاپوی عزاداران حسینی برای برگزاری مراسم در تکایا و حسینهها مشاهده میشود. معمولا پس از پایان مراسم عزاداری از سوی بانی مجلس، غذای نذری به عزاداران حسینی داده میشود که براساس آیین و رسوم ملی کشور ما بیشتر عذاهای سنتی مانند خورشت قیمه،خورشت قورمهسبزی، زرشک پلو با مرغ و عدس پلو بهعنوان نذورات از سوی مساجد یا تکایا در ایام ماه محرم و صفر توزیع میشود، بنابراین برنج،حبوبات و روغن از محصولات پر مصرف در ایام ماه محرم برای پختن انواع غذاهای نذری به شمار میرود که آشپز یا بانی مجلس برای تهیه این اقلام باید به مراکز فروش عمده موادغذایی و مراکزی که اقدام به توزیع این محصولات میکنند در چهار راه مولوی، خیابان مولوی، صاحب جم، میدان محمدیه، خیام شمالی و جنوبی، انبار نفت و رباط کریم مراجعه کند.
هزینه میلیاردی غذاهای نذری
طبق آمار هرساله حدود دو هزار میلیارد تومان برای پخت انواع غذاهای نذری در کشور هزینه میشود، زیرا در ماه محرم مصرف برنج، روغن و حبوبات بهطور میانگین ٣٥ درصد نسبت به سایر ماههای سال افزایش پیدا میکند، به طوری که در ماه محرم برنج حدود ٩١ هزار تن، روغن حدود 41.5 هزارتن و حبوبات حدود 23 هزارتن مصرف میشود. همچنین مصرف گوشت قرمز در ماه محرم حدود٣٠ درصد و گوشت مرغ حدود 3.5 درصد بیشتر از سایر ماههای سال است.هرساله با وجود وعده مسئولان ستاد تنظیم بازار درخصوص جلوگیری از افزایش قیمتها درجهت ادای نذر حاجتداران و نذرکنندگان، قیمت برخی موادغذایی پرمصرف در دهه اول ماه محرم به دلیل افزایش حجم تقاضا افزایش پیدا میکند، به همین جهت افزایش قیمت این اقلام غذایی در دهه اول ماه محرم امسال دور از انتظار نیست، براساس گزارش اخیر بانک مرکزی از ارزانی و گرانی 11 گروه کالایی حاکی از آن است که در هفته منتهی به 24 شهریورماه، برنج 2.7 درصد، حبوب 16.3 درصد، گوشت قرمز 17 درصد، گوشت مرغ 4.2 درصد، چای 22.8 درصد و روغن نباتی 4.9 درصد نسبت به هفته ماقبل افزایش قیمت را تجربه کردند. هرچند که اینروزها قیمت هرکیلوگرم مرغ در بازار حدود 1100 هزار تومان ارزان شده است. باتوجه به اینکه در شهریور ماه افزایش چشمگیری در نرخ اقلام غذایی پرمصرف مشاهده نمیشود، لذا این احتمال وجود دارد که در ماه محرم امسال با گرانی کالاهای پرمصرف از جمله گوشت قرمز، مرغ، برنج،حبوبات مواجه نشویم.
به منظور بررسی قیمت اقلام پرمصرف از جمله حبوبات، گوشت قرمز، مرغ، برنج، خرما و قند و شکر در روزهای منتهی به ماه محرم سری به برخی مغازههای سطح شهر تهران زدیم و با برخی فروشندگان و رییس انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتی و رییس گروه حبوبات وزارت جهاد کشاورزی گفت و گو کردیم که مشروح آن را در ادامه میخوانید.
كشورهای صادركننده حبوبات به ايران
در سال گذشته حدود 250 هزار تن لوبيا، حدود 270 هزار تن نخود و حدود 80 هزار تن عدس و حدود 90 هزار تن سايرحبوبات شامل باقلا و ماش در كشور تولید شده است، لذا در مجموع 690 هزار تن حبوبات در كشور توليد شده كه ميزان توليد در سال 95 نسبت به سال 94 افزایش داشته است.
در سال 94 واردات نخود به كشور 16 هزار تن، لپه حدود 2000 تن، عدس حدود 70 هزار تن و لوبياي قرمز و چيتي حدود 5000 تن بوده است که در سال 95 نخود حدود 4790 تن، لپه حدود 406 تن، باقلا حدود 1253 تن، عدس حدود 69 هزار تن و لوبيا حدود 18000 تن به كشور وارد شده است، لذا بيشترين واردات حبوبات در سال گذشته مربوط به عدس بوده است. معمولا عدس از كانادا، هند و استراليا وارد ایران میشود كه كانادا در اين زمينه درصدر قرار دارد. لوبيا نيز بيشتر از كشورهايي مانند تركمنستان، ازبكستان و قرقيزستان و به طور كلي همسايههاي شمالي ايران وارد ميشود و نخود نيز كه بيشتر به صورت لپه به كشورما وارد ميشود، بيشتر از كشورهاي اتيوپي، تانزانيا و استراليا وارد ایران ميشود. همچنین در سال گذشته حجم صادرات نخود حدود 1440 تن، لپه حدود 134 تن، عدس حدود 3.5 تن و لوبيا حدود 61.5 تن و باقلا حدود 125 تن بوده است که باتوجه به میزان ظرفیت تولید حبوبات در ایران این حجم صادرات چشمگیر نیست.
میزان تولید انواع حبوبات در سال 96
سرانه مصرف حبوبات در ایران حدود ١٠ کیلوگرم است، لذا هر ایرانی در طول يك ماه حدود ٨٣٠ گرم حبوبات مصرف میکند که مصرف آن در ماه محرم به 23 هزار تن میرسد. از میان انواع حبوبات عدس، نخود و لپه در ماه محرم برای تهیه انواع غذاهای نذری بيشتر مصرف می شود که در خصوص احتمال افزایش قیمت این اقلام در دهه اول ماه محرم محمدرضا علی سعیدی رییس گروه حبوبات وزارت جهاد کشاورزی در گفت و گو با «تجارت» میگوید: در سال 96 هیچ مشکلی بابت تولید حبوبات در کشور وجود ندارد به طوری که امسال 290 هزار تن نخود تولیدخواهد شد که با توجه به سرانه مصرف نخود و لپه در ایران که باهم درحدود 3.2 کیلوگرم است به 256 هزار تن نخود و لپه نیاز است که در سال جاری بیش از نیاز داخلی نخود و لپه در کشور تولید شده است. همچنین امسال حدود 250 تا 260 هزار تن لوبیا تولید خواهد شد که باتوجه به جمعیت 80 میلیون نفری ایران و مصرف سرانه 3 کیلوگرم میزان نیاز کشور به لوبیا حدود 240 هزار تن است، اما در خصوص عدس به واردات نیاز است.
صادرات نخود به عراق در ماه محرم
رییس گروه حبوبات وزارت جهاد کشاورزی تصریح میکند: باتوجه به اینکه فصل برداشت نخود و عدس تمام شده است، قیمتها در حدود 30 درصد نسبت به قبل از فصل برداشت کاهش پیدا کرده است. معمولا در ماه محرم حجم تقاضا برای مصرف حبوبات حتی در کشورهای عربی به خصوص عراق افزایش پیدا میکند، به عبارتی مصرف نخود در کشور عراق برای پخت غذای نذری مرسوم این کشور که یک نوع آش است، افزایش پیدا میکند که نخود ایران به دلیل کیفیت بسیار بالایی که دارد به عراق صادر میشود، درحال حاضر کشاورزان تولیدات خود را به تدریج روانه بازار میکنند به همین جهت قیمتها در بازار از ثابت و پایداری خوبی برخوردار است، بنابراین پیش بینیمیکنم در ماه محرم افزایش قیمت چشمگیری در انواع حبوبات نخواهیم داشت.
قیمت انواع حبوبات در بازار
براساس گزارش میدانی خبرنگار تجارت، درحال حاضر قيمت هر كيلوگرم عدس درشت درجه يك 5750 تومان، عدس درشت درجه دو 5200 تومان، عدس ریز درجه يك 5650 تومان، عدس ریز درجه دو 5100 تومان در بازار است. همچنین هرکیلوگرم لپه درجه يك 7900 تومان و لپه درجه دو 6900 تومان كيلوگرم لوبیا چیتی درجه يك 10500 تومان و لوبيا چيتي درجه دو 9600 تومان در مغازههای سطح شهر تهران فروخته میشود. هم اکنون قیمت لوبیا چشم بلبلی درجه يك 5800 تومان و نوع درجه دو آن 4800 تومان است. همچنين لوبیا قرمز کپسولی درجه يك 9000 تومان و نوع درجه دو آن 8000 تومان و هركيلوگرم لیمو عمانی درجه يك 22000 تومان و درجه دو 19500 تومان در ميادين ميوه و تره بار شهرداري تهران به فروش میرسد.
هر کیلوگرم مرغ؛ 7500 تومان
در سال جاری قیمت گوشت مرغ با نوساناتی همراه بود بهطوری که مرغ در چند نوبت با افزایش قیمت مواجه شد و حتی قیمت آن از کیلویی ۸۰۰۰ تومان هم گذشت. قیمت گوشت مرغ در آستانه ماه محرم با روند کاهشی همراه شده است و براساس آخرین بررسیها و مشاهدات هرکیلوگرم مرغ تازه حدود 1100 تومان ارزان شده است. درحال حاضر قیمت هرکیلوگرم مرغ زنده ۴۹۰۰ تومان، مرغ آماده طبخ در عمده فروشی درب کشتارگاه ۶۶۵۰ تومان، تحویل درب واحدهای صنفی ۶۸۰۰ تومان و خرده فروشی واحدهای صنفی ۷۵۰۰ تومان است.
دلایل کاهش قیمت مرغ
اواخر هفته گذشته قیمت مرغ حدود ١٠٠٠ تومان کاهش پیدا کرده و به ٧٦٥٠ تومان در مراکز خرده فروشی رسیده است که محمد یوسفی رییس انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتی درخصوص قیمت گوشت مرغ در ماه محرم در گفت و گو با «تجارت» میگوید: در ماههای اخیر قیمت جوجه یک روزه به دلیل کاهش تولید آن گران بود که این امر باعث شد که قیمت هرکیلوگرم مرغ به بیش از 8000 تومان برسد، لذا برنامهریزیهایی برای افزایش تولید تعداد جوجه یک روزه و به دنبال آن کاهش قیمت جوجه یک روزه انجام شد که این امر باعث شد که تعداد جوجه بیشتری به مرغ تبدیل شود به طوری که در شهریور ماه 185 هزار تن مرغ تولید شده که نیاز کشور به این کالا درحدود 160 هزار تن است. به عبارتی این روزها مرغ بیشتری به بازار عرضه میشود که میزان عرضه مرغ در بازار متناسب با میزان مصرف این کالا به دلیل کاهش قدرت خرید مردم نیست که این امر از دلایل ارزان شدن گوشت مرغ در بازار به شمار میرود، لذا دولت باید راهکاری بیاندیشد تا قدرت خرید مردم را افزایش دهد و خانوادهها بتوانند مرغ بخرند.
روند کاهشی قیمت جوجه یک روزه
رییس انجمن پرورشدهندگان مرغ گوشتی تصریح میکند: قیمت جوجه یک روزه از ٢٧٠٠ تومان به ٢١٠٠ تومان کاهش پیدا کرده است و احتمالا در روزهای آینده قیمت جوجه یک روزه به دلیل تولید بالای آن بیشتر کاهش پیدا میکند، با توجه به شرایط پیش آمده مرغداران باید سیاست به خرج داده و میزان جوجه ریزی خود را مقداری کاهش دهند تا بیشتر از این متضرر نشوند. البته شرکت پشتیبانی امور دام برای جمع آوری و خرید مرغ مازاد تولیدکنندگان اعلام آمادگی کرده است، لذا نگرانی بابت افزایش قیمت مرغ در ماه محرم نیستیم، بلکه باید نگران پرورشدهندگان مرغ گوشتی باشیم که کیلویی هزار تومان زیان مرغ را پرداخت میکنند.
جزییات توزیع گوشت دولتی در ایام محرم
همچنین دیروز سهشنبه ( 28 شهریور 96) علیرضا ولی مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام جزئیات توزیع مرغ و گوشت دولتی در ایام محرم را اعلام کرد که به مناسبت فرارسیدن ایام ماه محرم ۲۰۰۰ تن گوشت منجمد گوساله وارداتی و ۱۰ هزارتن گوشت مرغ منجمد داخلی به استانها ارسال شده است، بنابراین هیاتهای مذهبی میتوانند با مراجعه به ادارات کل پشتیبانی امور دام استانها گوشت را به قیمت ۲۳ هزار تومان و مرغ را به قیمت ۵۳۰۰ تومان دریافت کنند. در تهران علاوه بر مرغ و گوشت منجمد که با همین قیمت عرضه میشود؛ گوشت گرم نیز به هیاتها عرضه خواهدشد، اما قیمت هرکیلوگرم گوشت گرم دولتی ۳۱ هزار و ۵۰۰ تومان است و به هر اندازه که نیاز باشد آمادگی عرضه این نوع گوشت وجود دارد. بدین ترتیب هیاتهای مذهبی میتوانند با مراجعه به اداره کل پشتیبانی امور دام استان تهران واقع در خیابان ملاصدرا حواله مورد نظر را دریافت کنند، البته اعلام شده است که سازمان تبلیغات اسلامی نیز میتواند این کار را انجام دهد.
قیمت انواع مشتقات مرغ در بازار
براساس گزارش میدانی خبرنگار تجارت، درحال حاضر فیله مرغ کیلویی 16500 تومان، سینه جوجه کبابی 15800 تومان، سینه مرغ کیلویی 8600 تومان و ران مرغ کیلویی 8150 تومان در مغازههای سطح شهر تهران فروخته میشود. همچنین مرغ سبز کیلویی 11200 تومان، بال مرغ کیلویی 8900 تومان، کتف مرغ 10000 تومان و گردن مرغ کیلویی 3200تومان قیمت دارد. هماکنون قيمت مصوب مرغ کامل تازه بستهبندی 7250 تومان و مرغ کامل تازه پاک شده 8160 تومان درمیادین میوه و تره بار شهرداری تهران است.
فروش بالای اسکلت مرغ در سطح شهر
باتوجه به اینکه مصرف گوشت قرمز در ماه محرم حدود٣٠ درصد و گوشت مرغ حدود 3.5 درصد برای پخت اوانع غذاهای نذری بیشتر از سایر ماههای سال است. درخصوص احتمال افزایش قیمت گوشت قرمز و مرغ در دهه اول ماه محرم يكي از قصابان خيابان وليعصر تهران در گفتوگو با «تجارت» ميگويد: طي اين يكی دو سال اخير میزان فروش گوشت قرمز قصابیها تا 70 تا 80 درصد کاهش داشته است، زیرا قدرت خريد گوشت قرمز ايرانيان بسيار كاهش پيدا كرده و روز به روز هم اوضاع اسفناكتر ميشود. اين روزها براي اينكه ما قصابان تنها بتوانيم هزينه اجاره مغازه خود را بدست آوريم گوشت قرمز را به صورت نسيه به مردم مي فروشيم. در چند سال اخیر مصرف مرغ نسبت به گوشت قرمز رشد داشته است، اما بازهم میزان مصرف مرغ مانند سالهای گذشته نیست، زيرا مردم توان خريد مرغ 7000 تا 8000 هزار توماني را هم ندارند. اينروزها مردم به دنبال اضافههای گوشت، استخوانها و اسکلت مرغ هستند. فروش پای مرغ و بال و گردن هم که بسیار افزايش پيدا كرده، زیرا خانوادهها داخل خورشت به جاي گوشت قرمز پای مرغ میریزند.با توجه به وضعیت مالی مردم و کاهش قدرت خرید خانوادهها بعید میدانم که گوشت قرمز و مرغ درماه محرم گرانتر شود هرچند که درحال حاضرمرغ ارزانتر هم شده است.
قیمت انواع گوشت قرمز در بازار
براساس گزارش میدانی خبرنگار تجارت، درحال حاضر قيمت مصوب هر كيلوگرم قلوهگاه بياستخوان گوسفندي 25000 تومان، کف دست با ماهیچه گوسفندي 42000 تومان، ران کامل ممتاز گوسفندي 43000 تومان، گردن گوسفند 35000 تومان ، سرسینه و دنده گوسفندي 8500 تومان ، نیم شقه سردست گوسفندي 32000 تومان و راسته با استخوان گوسفندي 35000 تومان است. همچنين هر كيلوگرم گوشت سردست پاک کرده گوساله 37100 تومان ، ران پاک کرده گوساله 39500 تومان ، راسته پاک کرده گوساله 42200 تومان، گردن گوساله 34100 تومان، قلوه گاه گوساله 24400 تومان، فیله پاک کرده گوساله 69100 تومان و سرسینه گوساله 8200 تومان در میادین میوه و ترهبار شهرداری تهران به فروش میرسد. همچنین انواع گوشت گوسفندی شقه با گردن 44800 تومان، سر دست گوسفندی 45800 تومان، ران و کف دست 56500 تومان و گردن 43800 تومان در مراکز خرده فروشی در سطح شهر تهران قیمت دارد. همچنین در میان انواع گوشت گوساله، گوشت مخلوط گوساله 36800 تومان، گوشت گوساله 41800 تومان، ران گوساله 43200 تومان، راسته گوساله 49000 تومان، ماهیچه 49000 تومان، گوشت استیکی 59000 تومان و مغز ران 4000 تومان در مغازههای سطح شهر تهران عرضه میشود.
مصرف 91 هزار تنی برنج در ماه محرم
سرانه مصرف سالانه برنج برای هر ایرانی ٤٠ کیلوگرم است که هر ایرانی در طول يك ماه حدود سه کیلو و ٣٠٠ گرم برنج مصرف میکند. برنج پرمصرفترين ماده غذايي در ماه محرم است که میزان مصرف این کالا در ماه محرم به ٩١ هزار تن میرسد.
براساس گزارش میدانی خبرنگار تجارت، قیمت انواع برنج خارجی و ایرانی در بازار متفاوت است. درحال حاضر برنج طارم رمضانی با قیمت مصوب هر كيلوگرم 8400 تومان و برنج طارم اصل كيلويي 10800 تومان هر كيلوگرم از انواع برنج دودی پرمحصول 9800 تومان و هركيلوگرم برنج شیرودی 8600 تومان، برنج طارم عسگری با قيمت مصوب كيلويي 8200 تومان، برنج دمسیاه با قيمت هر كيلوگرم 10800 تومان و هر كيلوگرم برنج هاشمی 10800 تومان در بازار فروخته ميشود. همچنین مصرف انواع برنج وارداتی درماه محرم بسیار زیاد است به طوری كه هر کیلوگرم برنج هندي دانه بلند ممتاز 5200 تومان، برنج وارداتی تایلندی هومالی كيلويي 2700 تومان و برنج وارداتی پاکستانی كيلويي 6600 تومان در مغازههای سطح شهر تهران قیمت دارد.
گرانی 35 درصدی ظروف یک بار مصرف
در ماه محرم به ویژه در دهه اول ماه و روزهای تاسوعا و عاشورا مصرف ظروف یک بار مصرف بسیار افزایش پیدا میکند به طوری که برخی مغازهها در مرکز شهر تهران به ویژه در منطقه بازار در دهه اول ماه محرم تغییر کاربری داده و به فروش ظروف یکبار مصرف میپردازند. به گفته سید رحیم مقیمیاصل رییس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پلاستیک و نایلون، با نزدیک شدن به ایام محرم قیمت ظروف یک بار مصرف در حدود 35 درصد افزایش پیدا کرده است که این افزایش قیمت ریشه در افزایش قیمت مواد اولیه توسط پتروشیمیها دارد.
براساس گزارش میدانی خبرنگار تجارت، درحال حاضر بسته 10 عددی ظرف یکبار مصرف 4900 تومان،50 عدد ظرف یکبار مصرف غذا 6000 تومان،50 عدد چاقو و چنگال و قاشق معمولی 1500 تومان،50 عدد لیوان معمولی 2000 تومان در بازار قیمت دارد.
لازم به ذکر است که با افزایش قیمت مواد اولیه و با توجه به کاهش قدرت خرید مردم در برخی از ظروف یکبار مصرف ناخالصی مواد بیشتر شده که این امر بر سلامت اجناس تاثیرگذار است. هم اکنون ظروفهای گیاهی که 100 درصد گیاهی باشد در بازار وجود ندارد بلکه 70 درصد این ظروف پلیمر و 30 درصد آن گیاهی است که استفاده از این نوع جنس در مناطق شرجی توصیه نمیشود و حتی لیوانهایی که به اسم کاغذی فروخته میشود از جنس کاغذ نیستند و در تولید آنها پلاستیک استفاده شده است به همین خاطر این دست از ظروف تنها برای مواد غذایی سرد بهداشتی هستند.
قیمت خرما، قند و شكر در بازار
مصرف خرما در ماه محرم نیز افزایش پیدا میکند که براساس گزارش میدانی خبرنگار تجات، درحال حاضر قيمت هر كيلوگرم خرما پیارم درجه یک 19200 تومان و قیمت نوع درجه دو آن 16500 تومان، خرماي دشتستان و کبکاب درجه یک 4500 تومان و نوع درجه دو آن 3700 تومان در بازار است. همچنین هرکیلوگرم خرماخاصویی ( شهددار) درجه یک 5300 تومان و درجه دو آن 4600 تومان، خرمای رطب مضافتی بم از نوع درجه یک آن 7900 تومان، خرماي زاهدی درجه یک 4800 تومان و نوع درجه دو آن 4200 تومان در بازار قیمت دارد. در گروه قند و شكر قیمت مصوب شکر فله کیسه 50 کیلویی 3000 تومان، شکر بستهبندی 10 کیلوگرمی نيز 30000 تومان، قند شکسته بستهبندي 10کیلوگرمی 34000 تومان و شکر فله تنظیم بازار 2855 تومان فروخته میشود.