ضرورت ارزیابی روان شناختی رانندگان دارای نمره منفی و تخلفات حادثه ساز

دکتر ابراهیم علیزاده، دبیر علمی اولین کنگره ملی روانشناسی ترافیک و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی اظهارداشت:  در پیدایش تصادف‌های راننـدگی چهار عامل اصلی شامل انسان، جاده‌، وسـیله نقلیـه و محیط تأثیرگذار هستند. بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، عامل انسانی در 90 درصد بروز تصادفات جاده‌ای نقش دارد.

وی افزود: عوامل انسانی در حقیقت زمینه‌ساز خطای انسانی است و این خطا به‌صورت مستقل یا در تعامل با سایر عوامل می‌تواند در ایجاد تصادف نقش داشته باشد. بخش بسیاری از خطاهای انسانی زمینه‌ساز تصادف ناشی از عوامل روان‌شناختی مانند ویژگی‌های ادراکی، سطح هوشی، انگیزه و نگرش‌های مربوط به ایمنی، وضعیت هیجانی، صفات شخصیتی و سطح استرس است. 

دکتر ابراهیم علیزاده اظهار داشت: طی سال‌های اخیر کوشش‌های ارزشمندی برای کاهش تصادفات جاده‌ای صورت گرفته است که حضور پلیس در قالب گشت های نامحسوس، افزایش تعداد دوربین های ثبت تخلفات رانندگان، بهسازی وضعیت راه‌ها، وضع قوانین سختگیرانه تر، فرهنگ‌سازی و الزام شرکتهای خودروساز برای بهبود ساخت خودرو از آن جمله است.

دبیر علمی اولین کنگره ملی روانشناسی ترافیک گفت: باوجود کوشش‌های صورت گرفته آمار تصادفات جاده‌ای ایران تغییر چشمگیری نداشته است. برای نمونه بنابر آمار پزشکی قانونی در سال 95 با وجود کاهش آمار مرگ، آمار مصدومین تلفات جاده ای افزایش نشان می دهد. بنابراین برای کاهش چشمگیر آمار تصادفات جاده ای نیاز است از راهکارهایی استفاده شود که کشورهای کم تصادف از آن استفاده می کنند.

وی بیان داشت: چنین کشورهایی به موازات هوشمندسازی خودرو و سامانه های ترافیکی از دانش روان شناسی ترافیک نیز استفاده می کنند. 

دبیر علمی اولین کنگره ملی روانشناسی ترافیک با بیان اینکه دانش روان شناسی ترافیک ترکیبی از رشته‌های روان‌سنجی، سنجش و اندازه‌گیری، روان‌شناسی اجتماعی، روان‌شناسی مشاوره، روان‌شناسی بالینی، روان‌شناسی سلامت و روان‌شناسی شناختی است، گفت: دانش روان شناسی ترافیک تلاش می‌کند تا با ارزیابی ویژگی های روان شناختی رانندگان و مداخلات روان‌شناختی مورد نیاز در کاربران سیستم های حمل‌ونقل، سهم خطای انسانی را کاهش داده و رفتارهای ایمن ترافیکی را افزایش دهد. 

دکتر علیزاده پیشنهاد داد که در چارچوب دانش روان شناسی ترافیک، ارزیابی روان شناختی متقاضیان دریافت گواهینامه توسط مراکز معاینه پلیس مطابق با روش های استاندارد در اولویت قرار بگیرد و علاوه بر این در یک اقدام ضربتی همه رانندگان دارای نمره منفی و تخلفات حادثه ساز از لحاظ ویژگی های روان شناختی، اختلالات شخصیتی و اختلالات روانی مورد ارزیابی قرار بگیرند. 

وی اضافه کرد: بدیهی است که ارزیابی ویژگی های روان شناختی رانندگان و تغییر نگرش های آنان به عنوان یک اقدام پیشگیرانه، از بسیاری از تصادفات جاده ای ناشی از سبقت غیر مجاز، سرعت بالا و بی توجهی به حق تقدم دیگران خواهد کاست. 

دبیر علمی اولین کنگره ملی روانشناسی ترافیک اظهارداشت: این کنگره با هدف ایجاد همگرایی بیشتر بین کارشناسان حوزه کاهش تصادفات جاده ای و ریلی و معرفی کارکردهای دانش روان شناسی ترافیک در ۲۱ و ۲۲ آذرماه در مرکز همایش‌های بین المللی شهید بهشتی برگزار خواهد شد.