آغاز اقدامات بازارسرمایه برای شناسایی ظرفیت‌های پول الکترونیک

به گزارش«پایگاه خبری بورس کالای ایران»، ۳۱ اکتبر ۲۰۰۸، مقاله‌ای تحت‌عنوان سیستم پول الکترونیک همتا به همتا منتشر شد که می‌توان آن را مانیفیست بیت کوین به شمار آورد. نویسنده این مقاله از نام مستعار «ساتوشی ناکاماتو» استفاده کرده است که نامی ژاپنی است. فرد یا افراد واقعی پشت این نام همچنان ناشناخته هستند. درآغاز، برخی ژاپنی بودن این فرد را به‌دلیل انگلیسی بی‌عیب و نقصش رد کردند.

گروهی هم فردی ژاپنی-آمریکایی را با همین نام پیدا کردند، اما خود آن فرد در کنفرانسی خبری این ادعا را که سازنده بیت کوین است رد کرد. گمانه‌زنی‌ها در مورد شخصیت واقعی پشت بیت کوین همچنان ادامه دارد و هنوز پدید آورنده یا پدیدآورندگان آن به‌طور رسمی شناخته نشده‌اند.

اما در دسامبر ۲۰۱۵ در تحقیقات مشترکی گفته شد ممکن است یک مهندس کامپیوتر و بازرگان استرالیایی، مخترع واقعی بیت‌کوین باشد. این اطلاعات را بی‌بی‌سی و برخی اعضای برجسته انجمن بیت کوین هم تأیید کردند. ۳روز بعد از این تحقیقات یک مهندس استرالیایی این ادعا را تأیید کرد ولی برای همیشه از انظار عمومی پنهان شد.

اما با وجود این داستان شگفت‌انگیز، بیت کوین به‌عنوان نخستین واحد پول الکترونیک هم‌اکنون در حال پیشروی در بازارهای دنیاست؛ البته این ارز از زمان پیدایشش با چالش‌هایی هم روبه‌رو بوده، اما با وجود این محبوبیت، مقبولیت و ارزش بالایی پیدا کرده است. ارزش هریک بیت کوین در مبادلات روز گذشته در محدوده ۷هزاردلار معادل ۲۸میلیون تومان قرار گرفت. قیمت این ارز تا همین چند سال پیش کمتر از ۱۰۰دلار بود.تاکنون ۱۶میلیون بیت کوین در دنیا تولید شده و ارزش کل این بازار هم‌اکنون به یک تریلیون دلار رسیده است.

برخی تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند قیمت هر بیت کوین تا سال ۲۰۲۵دست‌کم به ۵۰۰هزار دلار خواهد رسید. این ارز که از ابزارهای مدرن دیجیتال استفاده می‌کند با استفاده از تکنولوژی بلاک چین و بر بستر سرورهای معروف به مهر زمانی، گواه کار و شبکه فعالیت می‌کند؛ به این شکل که سکه الکترونیک زنجیره‌ای از امضاهای دیجیتال را تشکیل می‌دهد و دارنده این سکه می‌تواند از طریق این امضای دیجیتال آن را به فرد دیگری انتقال ‌دهد. سیستمی که از آن با نام بلاک چین یاد می‌شود کار این زنجیره خریدو فروش ارز را انجام می‌دهد و پس از خرید هر فرد امضای دیجیتال فرد به آخر سکه اضافه می‌شود. دریافت‌کننده وجه می‌تواند برای تأیید زنجیره مالکیت خود امضاها را بررسی کند.

چه کسانی از بیت کوین استفاده می‌کنند

اگرچه بیت کوین دشمنان زیادی دارد اما اکنون در بسیاری از کشورها استفاده می‌شود و پیش‌بینی می‌شود به یکی از پرقدرت‌ترین ارزهای جهان در آینده تبدیل شود. هم‌اکنون کشور استونی بزرگ‌ترین استفاده‌کننده از بیت کوین است و کشورهای سوئد، دانمارک، کره‌جنوبی، هلند، فنلاند، کانادا، استرالیا و انگلیس این ارز را به رسمیت شناخته‌اند. اخیرا آمریکا نیز به این خانواده پیوسته و روسیه نیز قصد دارد برای جلوگیری از تحریم‌های آمریکا که به وسیله دلار انجام می‌شود از این ارز بی‌واسطه استفاده کند.

کشور چین هم که قبلا استفاده از بیت کوین را در کشور خود ممنوع اعلام کرده بود تحت فشار افزایش معاملات این ارز امتیازهای جدیدی را برای استفاده کننده‌ها قائل شده است، چرا که کاهش ارزش یوآن باعث شده تا بازرگانان چینی تصمیم بگیرند از بیت کوین استفاده کنند. در ماه‌های گذشته دولت چین تصمیم گرفته تا از این پول حمایت بیشتری کند تا مردم هم به این پول بیشتر اعتماد کنند. هم‌اکنون در چین حدود ۲میلیون کاربر از بیت کوین استفاده می‌کنند. اخیرا شایع شد یک شرکت سرمایه‌گذاری سوئدی از بیت کوین برای سرمایه‌گذاری در بورس ایران استفاده می‌کند. نام این شرکت که بریو نیو ورد اینوستمنت است به سرمایه‌گذاران بین‌المللی اجازه می‌دهد پول خود را در بورس ایران سرمایه‌گذاری کنند، بدون اینکه نیازی به‌حساب بانکی در سوئد داشته باشند.

نخستین تلاش‌ها در ایران

با وجود اینکه موج بیت کوین جهان را در بر گرفته است اما در ایران هنوز راهکارهایی که بتوان با استفاده از بیت کوین مبادله انجام داد وجود ندارد. اخیرا رئیس‌کل بانک مرکزی از انجام مطالعات مقدماتی در این زمینه خبر داد اما توضیح بیشتری ارائه نکرد. روز گذشته مدیرعامل بورس‌کالای ایران از آغاز یک برنامه جامع برای بررسی مزایای بیت کوین در این صنعت در ایران خبر داد.

حامد سلطانی‌نژاد که قرار است به‌زودی مقاله او در مورد مسائل شرعی بیت کوین در یک ژورنال معتبر علمی چاپ شود، اعلام کرد: به‌زودی با تشکیل یک کارگروه کاری برای بررسی ویژگی‌های بیت کوین راهکارهای استفاده از بیت کوین در حوزه بورس‌کالا مورد بررسی قرار خواهد گرفت و من از همه صاحب‌نظران در این حوزه برای همکاری با بورس‌کالا دعوت می‌کنم.

او در زمینه الزام انجام مطالعات در مورد به‌کارگیری بیت کوین گفت:بیت کوین کار خود را خواهد کرد و ما ناچاریم قبل از آنکه همه تراکنش‌های مالی به سمت بیت کوین هدایت شود هر چه سریع‌تر این ارز را بهتر بشناسیم. به همین دلیل من پیشنهاد می‌کنم که یک کمیته کاری همه‌جانبه برای بررسی و مطالعه بیت کوین در بازار سرمایه با همکاری همه بورس‌ها تشکیل شود.

او با بیان اینکه بورس‌کالا قطعا به مطالعه در این زمینه نیاز دارد، گفت: ما قصد داریم با تشکیل این کمیته متوجه شویم که بیت کوین در آینده چه تبعاتی را روی صنعتی که ما در آن فعال هستیم، می‌گذارد.

از سلطانی‌نژاد پرسیدیم که آیا قرار است معاملات بورس‌کالا با بیت کوین انجام شود؟ او توضیح داد: ما هنوز در آغاز راهیم ضمن اینکه بورس‌کالا قادر نیست به‌عنوان یک نهاد مستقل انجام معامله را با بیت کوین به رسمیت بشناسد زیرا نهاد رسمی تنظیم مقررات در این زمینه بانک مرکزی است و بورس‌کالا به‌عنوان جزئی از یک کل قادر نیست چنین کاری بکند.

مدیرعامل بورس‌کالا ادامه داد: کاری که ما قرار است بکنیم بررسی تبعات فراگیر شدن معاملات بیت کوین بر بورس‌کالا و صنایع بازار سرمایه است.

او با بیان اینکه فعالان حوزه‌های اقتصادی دیگر نیز باید این اثرات را بررسی کنند تأکید کرد: اینکه یک سیستم مالی به رسمیت شناخته شود یا نشود اثری در کار آن نمی‌گذارد و منجر به این نمی‌شود که آن سیستم مالی کار خود را انجام ندهد؛ اگر مردم به چیزی نیاز داشته باشند از آن استفاده خواهند کرد؛ درنتیجه ما ناچاریم قبل از آنکه همه تراکنش‌ها به سمت چنین ابزاری برود و ما دیگر کنترلی روی آن نداشته باشیم آن را مورد مطالعه قرار دهیم.

او با بیان اینکه در فضای مجازی به سرعت ابزارها فراگیر می‌شوند ادامه داد:اینکه ما چشمان‌مان را ببندیم و بگوییم که چون بیت کوین یک ارز رسمی نیست در نتیجه نباید از آن استفاده کرد موضوعی را حل نمی‌کند چون درست است که ما با آن کاری نداریم اما این ابزار در آینده با ما کار خواهد داشت.

او در ادامه به مسائل شرعی استفاده از بیت کوین اشاره کرد و گفت: من در مقاله‌ای که به‌زودی از طریق یک نشریه پژوهشی منتشر خواهد شد، مسائل مربوط به موضوعات شرعی بیت کوین را بررسی کردم و ملاحظات این پژوهش نشان داد که استفاده از این ارز با احکام و مسائل شرعی اسلام بسیار تطابق دارد و با توجه به اینکه نفع مردم در آن لحاظ می‌شود به مسائل شرعی نزدیک است.