وی افزود: من در 25 سپتامبر 2013 در شصت و هشتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد ایده‌ی جهان عاری از خشونت و افراطی گری را ارائه نمودم و درهمان مجمع ایده مطرح شده تبدیل به قطعنامه شد. در آن سخنرانی من از رهگذر احساس و فهم خود به تبیین بیم‌ها و امید‌هایی پرداختم که در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی به چشم می‌خورد.
وی ادامه داد: اکنون ما در تهران گرد هم آمده‌ایم تا بر ابتناء امید‌ها بر بیم‌های ویرانگر و یاس آور فائق آییم. از آنجا که سنت الهی و ارائه عام جهانی پشتیبان امید‌های سازنده و الهام بخش است امیدوارم که اقدام جمعی ما با موفقیت قرین شود.
روحانی در ادامه اظهارکرد: گرچه همکاری‌های گسترده‌ی اقتصادی و تعامل سیاسی در بخش های مهمی از نظام بین‌الملل خشونت و افراطی گری را کاهش داده است ولی در عین حال متاسفانه در بخش‌های دیگری من جمله در منطقه خاورمیانه خشونت همچنان حضور دارد و بعضا به طور روزانه جان دهها کودک و زن و مرد را می‌گیرد.
رئیس جمهور خاطر نشان کرد:به نظر می‌رسد در ابتدای امر لازم است همه کشورها و جریان‌های حامی صلح و همکاری و تعامل درجه تفاهم ،هماهنگی و جدیت خود را در مبارزه با خشونت و افراطی گری به حداکثر برسانند.در این زمینه درک مشترک ما از علل ظهور خشونت بسیار مهم است. نظام دانشگاهی، مراکز تحقیقاتی و رسانه‌ها به هر میزانی که در فهم افراطی گری و خشونت به نظرات مشترک برسند به سیاست‌گذاری‌ها و اجرای موفق سیاست‌ها منتهی خواهد شد.
روحانی با بیان اینکه در نظام بین‌الملل امروز جنگ و درگیری‌های نظامی جز تولید هزینه و تنش و از هم گسیختگی زندگی اجتماعی و اقتصادی شهروندان هیچ نفعی ندارد، اظهار کرد: اروپایی‌ها بعد از قرن‌ها درگیری و نزاع دو جنگ جهانی در نهایت به همکاری‌های به هم تنیده اقتصادی گردن نهادند و با همگرایی اقتصادی ، سیاسی و امنیتی دستاوردی بزرگ برای صلح و امنیت منطقه خود به ارمغان آوردند.
وی افزود :خوشبختانه کشورهای آسیایی و آمریکای لاتین نیز با همکاری‌های گسترده منطقه اقتصادی در فرایند ائتلاف‌های موثر سیاسی و امنیتی قدم بر می‌دارند.
رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: من از این فرصت استفاده می‌کنم و از عموم کشورهای منطقه درخواست می‌کنم که با همفکری ، هماهنگی و ایجاد ائتلاف و سیاست‌گذاری‌های منطقی و عقلانی به سوی خاورمیانه‌ای در صلح و امنیت سوق پیدا کنیم. طبیعی است که دولت‌های این منطقه به مراتب علاقمندتر و دلسوزانه‌تر در پی آرامش ومبارزه با خشونت هستند و هیچ ضرورتی دیده نمی‌شود که بازیگران فرا منطقه‌ای که منافع خاص خو را دنبال می‌کنند سرنوشت مردم این منطقه را رقم بزنند.
روحانی تاکید کرد: جهان عاری از خشونت در شرایطی محقق می‌شود که دولت‌ها با هم همکاری کنند و در سیاست‌گذاری‌ها هماهنگ باشد. وقتی دولت‌ها هماهنگ باشند جریان های افراطی در حاشیه قرار خواهند گرفت. دولت‌های مقتدر اگر با همسایگان خود به سیاست مشترکی دست یابند می‌توانند در مدت زمان کوتاهی ریشه‌های خشونت را بخشکانند. این نوع همکاری‌ها در منطقه آسیا و اروپا و آمریکای لاتین به وضوح قابل مشاهده است و زمینه ساز کاهش افراطی‌گری شده است.
رئیس جمهور با مورد توجه قرار دادن رویکرد دولت جدید جمهوری اسلامی ایران در این راستا گفت : جمهوری اسلامی ایران در دوره‌ی جدید مدیریت دولت تدبیر و امید از روز اول مسئولیت خود بر ثبات و آرامش و مبارزه با خشونت تاکید کرده است و در عموم مجامع منطقه‌ای و بین‌المللی خواستار همکاری دولت‌ها برای ریشه کن کرن خشونت شده‌اند. تمام نهادها و ارگانهای جمهوری اسلامی در این هدف ملی با یکدیگر هماهنگ هستند.
وی افزود: در صورتی که کشورهای منطقه با یکدیگر به تفاهم برسند می‌توانند جریان‌های ضد اسلامی مانند داعش را در مدت زمان کوتاهی به حاشیه رانده و هزاران زن و مرد و کودک که به واسطه اعمال وحشیانه‌ی این جریان ضد انسانی بی‌خانمان و اسیر شده‌اند را آزاد کنند. در چنین شرایطی هیچ نیازی به حضور بیگانگان و نفوذ تدریجی آنها نیست.به گزارش ایسنا، روحانی در ادامه اظهار کرد: آموزه‌های دینی ما را همواره بر مدارا و تحمل و توسل به صلح و آشتی دعوت کرده است. اسلام دین رحمت و رفعت و سیره پیامبر اسلام (ص) مبتنی بر عطوفت است. قرآن کریم علت غائی رسالت پیامبر اسلام (ص) را برای جهان رحمت می‌داند. مضافا این که اسلام ارزشهای عدالت و صلح و همزیستی مسالمت آمیز را در آموزه های خود درهمه ابعاد زندگی بشر ترویج می‌دهد و ارتقاء می‌بخشد.
رئیس جمهور خاطر نشان کرد: این واقعیتی تلخ وشرم آور است که تروریست‌ها انواع خشونت‌ها مانند کشتار انسان‌ها، تخریب اماکن مقدس و آثار باستانی و خرید و فروش زنان را به نام دین انجام می‌دهند. بی‌تردید قتل عام انسان‌ها جفای آشکار در حد آموزه‌های صلح آمیز همه ادیان است که بر اساس آن کشتن یک انسان بیگناه همانند کشتن همه‌ی انسان‌هاست.
وی با بیان این که تفکرهای غلط و افراطی فقط یکی از مسیرهای منتهی به خشونت است، ادامه داد: توسعه نیافتگی و نیازهای مادی پاسخ داده نشده بیکاری ، فقر ، نبودن امکانات زندگی و نا امیدی، از دست دادن امید به آینده قابل تحمل و ارزشمند بسط خشونت طلبی است و این همان بلایی است که خاورمیانه و بخش مهمی از جهان گرفتار آن شده‌اند.
وی گفت: خود برتر بینی ، ظلم و بی‌عدالتی در مقیاس ملی و بین‌المللی و تقسیم کشورها به خودی و غیر خودی زمینه ساز فرهنگ خشونت و گسترش ناامنی در ابعاد بین‌المللی است. ضمن اینکه سایر انواع خشونت‌های ساختاری همچون تحریم و تحدید ناقض حقوق بشر و آزادی‌های اساسی و نیز چالشی جدی برای امنیت در نظام بین‌الملل محسوب می شود.
وی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه جهان امروز ما دستخوش فرایندهایی است که به نابرابری‌ها دامن می‌زنند به بیان برخی از این فرایندها پرداخت و گفت: حکومت‌های مستبدی که حقوق شهروندان خویش را به رسمیت نمی‌شناسند و حق مشارکت همگانی در سیاست گذاری را محترم نمی‌شمارند موجبات افزایش فقر و توسعه نیافتگی را فراهم می‌کنند. همچنین مداخلات خارجی و اشکالی از استعمار نو که سبب شده است جوامع توانایی‌های خود را برای کاهش فقر و حذف زمینه‌های خشونت از دست بدهند این نیز از جمله‌ی این فرآیندهاست.
روحانی ادامه داد: فسادگسترده در نظام‌های اداری و مدیریت توسعه که سبب می‌شود منابع کشورها به جای آن که صرف ایجاد زیر ساختهای توسعه‌ی پایدار شود، هدر رفته و یا راهی سرمایه‌گذاری در کشورهای توسعه یافته شوند و فقر بر جای بماند در کنار استبداد و خودکامگی برخی از حکومت‌ها که با نقض آزادی و حقوق بشر باعث سرخوردگی و به حاشیه راندن اقشار آسیب پذیر می‌شود را نیز باید از جمله این فرآیندها دانست.
رئیس جمهور اضافه کرد: متاسفانه به همه‌ی این فرآیندها می‌توان فهرست طولانی‌تری نیز اضافه و بر این نکته تاکید کرد که مساله توسعه طلبی‌ها و انحصار گری‌های سیاسی و ژئوپلتیک نیز نقش مهمی در پیدایش خشونت ها دارند. تلاش قدرت‌های جهانی برای تامین منافع خود و ناکامی در ایجاد قواعد لازم‌الاجرا در نظام بین‌الملل زمینه ساز این گونه خشونت‌هاست.
وی ادامه داد: گرچه تشکیل سازمان ملل متحد یکی از دستاورهای مهم جامعه‌ی جهانی است و این سازمان تاکنون نقش تاثیرگذاری در نظام بین‌الملل ایفا کرده است اما واقعیت ناخوشایند این است که سازمان ملل متحد با همه‌ی موفقیت‌هایش در برابر مسائل بزرگی که جهان ما با آن روبرو است کاستی‌های قابل توجهی دارد.
روحانی گفت: با تاکید بر این واقعیت که " برآمدن خشونت، غروب انسانیت است" با این پرسش مواجه می‌شویم پس چه باید کرد تا انسانیت نجات یابد و زندگی بر سیاره زمین با کیفیت بهتری ادامه پیدا کند. تاکید بر تقویت مدارای فرهنگی و مدارای دینی و به رسمیت شناختن حقوق فرهنگی همه انسان‌ها راهی به سوی کاستن از ظرفیت‌های بروز خشونت برمبنای تمایزهای فرهنگی است.
وی با بیان اینکه سزاوار است در کنار یکدیگر اندیشه‌ورزی درباره‌ی اشکال آشکار خشونت و صورت‌های بارز بی عدالتی و سازوکارهای غلبه بر آنها را تقویت کنیم، اظهار کرد: ما توان آن را داریم که دهها فیلسوف، هنرمند ، جامعه شناس، سیاست‌مدار، فعال جامعه مدنی و شماری دیگر از شخصیت‌های جهان را برای اندیشیدن درباره‌ی رفع خشونت و بی‌عدالتی و استقرار عدالت گرد هم آوریم و جامعه بشری را به در پیش گرفتن راه و روشی مطابق خردورزی همگانی برآمده از اندیشه عدالت و نفی افراطی‌گری فرا بخوانیم.
وی با تاکید بر این که برای پیشبرد مبارزه با خشونت و افراطی گری و گستری فرهنگ صلح و مدارا جهان نیازمند اقداماتی اساسی و خطیر هستیم، به بیان مهمترین این اقدامات را پرداخت و گفت: گسترش و تعمیق گفت و گو میان دولت‌ها و جامعه مدنی با هدف کاستن از سوء برداشت‌ها تنازعات و نیل به تفاهم و همکاری بیشتر ، تلاش در جهت گسترش آموزش همگانی و بهره‌مندی از روش‌های پیشرفته‌ی تربیتی با هدف بسط فرهنگ صلح و مدارا، اهمیت نقش زنان، جوانان، علمای دینی و روشنفکران، دانشگاهیان و هنرمندان در گسترش دانش و اندیشه و احساس و باورهای دینی و اخلاقی و همچنین ارتقاء همکاری‌های فرهنگی و اقتصادی و سیاسی به منظور شتاب بخشیدن به روند مبارزه دسته جمعی با خشونت و افراطی گری از جمله این اقدامات اساسی و خطیر است.
وی در بخش پایانی سخنان خود به بیان پیشنهادهایی برای مبارزه فوری با تروریسم جهانی در منطقه و جهان پرداخت و این پیشنهادها را به این ترتیب برشمرد:
1- کشورهایی که از راه سازمان دهی و تامین مالی به شکل گرفتن تروریسم کمک کرده‌اند باید به صراحت از آنها اعلام برائت نموده و تامین مالی مستقیم و غیر مستقیم خود از آنها را قطع کنند و در جهت مبارزه علیه تروریسم با کشورهای قربانی همکاری کرده و به آنها کمک‌های مالی، اطلاعاتی و نظامی کنند. عراق و سوریه متحمل تلفات و صدمات جانی بی‌سابقه‌ای شدند و کشورهایی که مسبب این صدمات بی شمار بوده‌اند لازم است وظیفه‌ی تامین مالی برای جبران خسارت وارده را بر عهده بگیرند.
2- کمک‌های بین‌المللی برای بازسازی خانه‌های ویران شده ، اماکن مذهبی تخریب شده و تاسیسات زیر بنایی نابود شده در اثر اقدامات تروریستی و خسارات ناشی از عملیات نظامی مقابله با آنان ضروری است.
3- تروریسم از فضای فقر و بیکاری سربازگیری می‌کند. با تاسیس صندوق بین‌المللی اشتغال زایی و توسعه برای کمک به رشد سرمایه‌گذاری در کشورهای قربانی تروریسم بین‌المللی باید زمینه اقتصادی رشد تروریسم را از میان برداشت.
4- همکاری منطقه‌ای برای اصلاح نظام آموزش و پرورش عمومی و مدارس دینی جهت مقابله با تفسیرهای افراطی، تکفیری و خشونت‌آمیز از آموزه‌های مذهبی و روحی است. باید حقیقت اسلام رحمانی به جهانیان ارائه شود.
5- همه ی طرف‌هایی که در مبارزه با این فتنه‌ی تروریستی جدی هستند از طریق هماهنگی‌های منطقه‌ای، همکاری‌های لازم از جمله تبادل اطلاعاتی را سامان دهند.
6- لازم است رسانه‌های ملی و بین‌المللی نسبت به آگاه‌سازی افکار عمومی در مورد تهدید تروریست‌ها و جلوگیری از سوء استفاده از خیل جوانان بیکار و به حاشیه رانده شده برنامه‌ریزی جدی داشته باشند.
7- همکاری جهانی برای مقابله با سوء استفاده تروریست‌ها از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی ضروری است.
8- تروریست‌ها در تردد بین کشورها با مشکلات زیادی روبرو نیستند. کشورهای در مسیر ترانزیت تروریست‌ها باید با تقویت اراده سیاسی و مکانیزم های ضروری مسئولیت خود را در قبال بازگشت ثبات و امنیت به منطقه ایفا کنند.
9- تلاش جامعه بین‌المللی برای اصلاحات در سازمان ملل به ویژه شورای امنیت و کاربرد حق وتو که در موارد جدی تهدید علیه صلح و امنیت بین‌المللی است و عملا سازمان ملل را فلج کرده است، تاکنون با موفقیت چندانی روبرو نبوده است. ناکارآمدی شورای امنیت در موارد جدی موجب تهدید صلح و امنیت بین‌المللی و موجب تشویق متجاوز از یک طرف و سرخوردگی قربانیان و زمینه‌ساز اقدامات خشونت‌آمیز آنها از طرف دیگر می‌شود. شایسته است روند این اصلاحات و بازپروری سازمان ملل از فلج‌های ادواری که گریبان‌گیرش می‌شود با اراده و استدلال قوی‌تر از جانب جامعه بین‌المللی پیگیری شود.
10- رئیس جمهور در بیان آخرین و دهمین پیشنهاد خود گفت که 18 دسامبر به عنوان روز جهانی علیه خشونت و افراطی‌گری نامگذاری شود.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد که این کنفرانس بتواند در پرتو هم اندیشی جدی و حصول تفاهم و رهنمودها و پیشنهادهای موثر و عملی در جهت اعتلای فرهنگ صلح و مدارا و مبارزه با خشونت و افراطی گری ارائه کند.
