با گذشت بیش از یک ماه از اجرای فاز نخست طرح رجیستری گوشی های تلفن همراه، ۵ هزار گوشی برند اپل که به دلیل عدم ثبت در شبکه، قاچاق تشخیص داده شده اند، قطع شد. در این مرحله اعلام شد که تمامی خریداران گوشی تلفن همراه این برند یک ماه زمان خواهند داشت که نسبت به ثبت شناسه گوشی خود در شبکه مخابراتی کشور اقدام کنند.
حمیدرضا دهقانی نیا ، مدیرکل فناوری اطلاعات و ارتباطات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در این باره توضیح داد و گفت: تعداد ۵ هزار گوشی برند آیفون که در بازه زمانی ۱۴ تا ۱۷ آذرماه امسال خریداری شده اند اما به هر دلیلی کدشناسه آنها در شبکه اپراتورهای کشور به ثبت نرسیده است، در حال حاضر از شبکه خارج شده و قابلیت دریافت سرویس را ندارند.
وی اضافه کرد: به این تعداد گوشی در آن بازه زمانی پیامکی مبنی بر اینکه گوشی شما قاچاق تلقی شده و باید نسبت به ثبت شناسه آن اقدام کنند، ارسال شد اما متاسفانه خریداران توجهی به این موضوع نکردند.
دهقانی نیا با بیان اینکه به مرور سایر گوشی هایی که یک ماه از زمان خرید آنها گذشته اما ثبت در شبکه نشده اند نیز قطع می شود، خاطرنشان کرد: طبق دستورالعمل ستاد مبارزه با قاچاق کالا، فروشندگان کالای قاچاق موظف به بازپس گیری گوشی فروخته شده و استرداد مبلغ خرید گوشی به خریدار هستند.
این مقام مسئول در ستاد مبارزه با قاچاق کالا با تاکید براینکه فروشنده به هیچ عنوان حق فروش کالای قاچاق را ندارد و مجرم شناخته می شود، افزود: در ۶ ماه گذشته بارها با فعالان صنف موبایل و فروشندگان این کالا، جلسات توجیهی برگزار شد تا بتوان جلوی ورود کالاهای قاچاق در این حوزه را گرفت.
وی با بیان اینکه خریداران کالای قاچاق باید در مورد مشکل به وجود آمده شکایت خود را به سازمان تعزیرات مطرح کنند، گفت: طبق هماهنگی به عمل آمده با سازمان تعزیرات، رسیدگی به شکایت آنها به سرعت انجام می شود.
دهقانی نیا گفت: بارها تاکید کرده ایم که خریداران در زمان خرید نسبت به استعلام کد شناسه و ثبت IMEI و دریافت فاکتور خرید اقدام کنند.
وی با اشاره به موفقیت اجرای طرح رجیستری در فاز نخست، تاکید کرد: برآوردها نشان می دهد که بخش اعظمی از گوشی هایی که پس از اجرای این طرح وارد کشور شده اند از مبادی قانونی بوده و شرکتهای متعدد نسبت به ثبت نمایندگی و یا دفتر نمایندگی در کشور اقدام کرده اند و ملزم به ارائه خدمات پس از فروش گوشی هستند.
مدیرکل فناوری اطلاعات و ارتباطات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در مورد گوشیهای گوگل، بلک بری و موتورولا که در فاز دوم این طرح مشمول رجیستری شده اند، نیز گفت: آمارها نشان می دهد که تعداد گوشی های خریدار شده این برندها که شناسه آنها به ثبت نرسیده، قابل توجه نیست و فروش این مدلها نیز اغلب از طریق نمایندگی در حال انجام است.
دهقانی نیا تاکید کرد: هنوز تصمیمی مبنی بر اینکه کدام گوشی ها در فاز سوم اجرای این طرح، مشمول رجیستری شوند مشخص نشده و کمیته راهبری فنی در این مورد تاکنون تصمیمی نگرفته است.
*اگر آنتن دهی گوشی موبایلتان قطع شد چه کار کنید؟
پیش از خرید گوشیهای اعلامشده در فاز دوم رجیستری لازم است سریال دستگاه مورد نظر را به سامانه همتا اعلام و از ثبت شناسه آن اطمینان حاصل کند؛ با وجود این، در صورت سهلانگاری اگر دستگاهتان با گذشت 30 روز غیرفعال شد، باید به استناد فاکتور به فروشنده مراجعه و درخواست حل مشکل کنید.
موضوع طرح رجیستری یا ثبت شناسه گوشیهای همراه در حالی که از مدتها پیش مطرح شده و بعضا به علت عدم آمادگی با شکست مواجه شده بود، در نهایت با آمادگی سیستمهای فنی و زیرساختهای لازم به گفته مسوولان ارتباطات و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، ابتدا با آگاهسازی بخشهای مختلف و پایش کل شبکه اپراتورهای موبایل و ثبت و مانیتورینگ آخرین شناسههای ترکیبی گوشی و سیمکارت، از مهر ماه بار دیگر کلید خورد و محمدجواد آذری جهرمی -وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- از مکانیزم پلهای برای اجرای اعمال سیاست خبر داد.
همچنین در مرحله دوم که اعلام برندهای شامل رجیستری بود، ابتدا برای گوشیهای برند اپل از تاریخ 14 آذر اعمال سیاست آغاز شد. در ادامهی این مرحله نیز گوشیهای گوگل، بلکبری و موتورولا به عنوان مدلهایی که مشمول فاز اجرایی مرحله دوم رجیستری میشوند، اعلام شدند و مقرر شد از تاریخ ۸ دی ماه این مدلها مشمول طرح شوند. درواقع با روشن شدن این گوشیها، در صورتی که شناسهشان در سیستم اپراتوری ثبت نشده باشد، برای کاربر پیامکی ارسال میشود که تنها تا یک ماه دیگر از شبکه خدمات دریافت خواهد کرد.
به گفته مسوولان، با اجرای این طرح، برای تمامی گوشیها و تبلتهایی که تا قبل از تاریخ اجرای هر مرحله فعال شده است مشکلی به وجود نمیآید اما پس از آن صرفا گوشیهایی که از مبادی قانونی وارد کشور شدهاند فعال خواهند شد. برای استعلام قانونی و یا غیرقانونی بودن روند واردات هر گوشی نیز لازم است خریداران با استعلام کد ۱۵ رقمی (IMEI) از طریق سامانه #۷۷۷۷* یا #۴* اصالت گوشی را بررسی و پس از اطمینان از ثبت گوشی نسبت به خرید آن اقدام کنند.
بنابراین خریدار باید سریال دستگاه مورد نظر را به سامانه همتا اعلام و از رجیستر بودن آن اطمینان حاصل کند؛ اما درنهایت وظیفه رجیستر کردن دستگاههای موبایلی که در فروشگاه هستند بر عهده فروشنده است؛ بنابراین در صورتی که خریدار گوشی را خریده و این گوشی در لیست برندهایی که تا کنون و در مرحله دوم اجرایی رجیستری اعلام شدهاند قرار داشت و با گذشت زمان اعلامشده، دستگاهش غیرفعال شد، خریدار باید به استناد فاکتور به فروشنده مراجعه و درخواست حل مشکل کند.
در نهایت در بدترین حالت اگر با وجود اطلاعرسانیهای انجامشده، مشتری هیچ خبری نداشته باشد و بخواهد خرید کند، وظایفی در قبال خرید خود دارد. یکی از وظایف مشتری این است که از فروشنده فاکتور بگیرد. ممکن است مشتری سهلانگاری کرده، پول پرداخت کند و فاکتور هم نگیرد، در صورتی که اگر مشتری از رجیستری هم خبر نداشته باشد باید از فروشنده فاکتور بگیرد. در این شرایط پس از گذشت 30 روز در صورتی که گوشی از کار افتاد، باید به استناد فاکتور به فروشگاه مراجعه کرده و گوشی را با دریافت مبلغ برگردانده و یا آن را با یک گوشی قانونی تعویض کند.
در صورتی که فروشنده حاضر به دریافت گوشی با عودت مبلغ نشده و یا آن را تعویض نکرد، خریدار میتواند به سازمانهای ذیربط مانند تعزیرات حکومتی یا سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان شکایت کرده و اعلام کند گوشی خریداریشده رجیستر نیست و مراحل را از این طریق پیگیری کند. البته تمام اطلاعرسانیهای انجامشده به این خاطر است که خریدار پیش از خرید گوشی مورد نظر خود از ثبت گوشی اطمینان حاصل کرده تا شکایات در این زمینه کاهش یابد و مشتریان نیز درگیر بروکراسیهای اداری نشوند.