مصباح الهدی باقری کنی
عضو هیئت علمی و پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع)
ذات نامگذاری سالها،که یکی از ابتکارات رهبر فرزانه انقلاب است،از اندیشه سرشار و نگاه فاخر فرهنگی ایشان سرچشمه میگیرد.نام سالها،عمدتا و بالذات،خمیرمایهای فرهنگی وفرهنگساز دارد و ازسوی علاقهمندان به فرهنگ انقلاب،مشتاقانه پیجوئی میشود تاجایی که محکی برای تطابق نبض فکری مشتاقان،بامنظومه و مستوای اندیشه راقی رهبری حکیم انقلاب است.
برخی عناوین، خالص فرهنگ را نشانه میگیرند؛مانند سال پیامبر اعظم(ص)[85]، برخی فرهنگ مضاف مانند فرهنگ حکمرانی؛مانند سال پاسخگویی مسئولین[83]، و یا فرهنگ کار؛مانند سال وجدان کار و انضباط اجتماعی[73]،و البته اکثریت سالها با درونمایه فرهنگ اقتصادی تعریفشدهاند.
در 10 سال اخیر،بهجز سال 94 که با عنوان سال دولت و ملت،همدلی و همزبانی، نامگذاری شد، 9سال دیگر و همچنین امسال،عناوینی در حوزه فرهنگ اقتصاد،فرهنگ مدیریت و فرهنگ_مصرف به خود گرفتند و امسال به نام حمایت_از_کالای_ایرانی نامیده شد.انگشت اشاره همه این نامها نیز،مخاطبی به وسعت ایران دارد:هم مسئولین و کارگزاران،هم مردم و تودهها.درواقع،برای هر فرد ایرانی ،این نامها،مسئولیتی را به همراه میآورد.
این اسامی،محدود به یک سال نیست،بلکه در یکسال به علت فضا و اتمسفر موجود و لحاظ متغیرهای استراتژیک و توجه به زوایا و جوانب دیگر،دست بالای اولویتهای رهبری را نشان میدهد.مهم اینکه،این موضوع بایستی در تدوین سیاستهای کلی تا اجرائی خاصه در مقاطع بلندمدت و میانمدت،جای خود را باز کند و البته رفتار و کنش و واکنش بدنه اجتماعی مردم را نیز متأثر کرده و در همان راستا، جهت داده و داخل در سبک زندگیشان شود.
با توجه به نامگذاری امسال ،اجمالا شایسته است چند نکته مطمح نظر قرارگیرد:
اول، همچنان که رهبر فرزانه انقلاب،با نگاه جامع خود،بارها تأکید فرمودهاند،#جبهه_اقتصادی اصلیترین جبهه تخاصم و تقابل دشمنان علیه نظام اسلامی است. واضح است،تمام تلاش دشمن باز کردن جبهههای متعدد و البته وسیع،و تلاش جهت برهم زدن اولویتها و نظم و نظام فکری ما وعدم تخصیص بهینه منابع و توان درونی به اولویتهای حقیقی است.لذا،رهبر حکیم انقلاب،با درایت همیشگی،بدون معطل ماندن در زمینبازی بدخواهان دین و میهن،و درگیر شدن درجبهههای مصنوعی یا با اولویت کمتر،#جبهه_واقعی دشمن و مختصات آن را شناسایی کرده و چندین سال است نهیب برمیآورند بر این تنگه،مراقبت و مواظبت ویژه لازم است.
دوم،نامگذاری این سالها،از قاعده_تمامنگار(هولوگرافیک)،پیروی میکند.یعنی،تمام عناوین سالهای اخیر که حوزه فرهنگ اقتصاد و مصرف را نشانه میگیرد،همه اجزائی از شبکه مفهومی خط_پدافند_اقتصادی هستند،که هر جزء(=عنوان سال)،خاصیت کل را داراست.لذا وقتی میگوییم حمایت از کالای ایرانی،یعنی حمایت از کار ایرانی ،حمایت از کارگر ایرانی،حمایت از سرمایه ایرانی،حمایت از خدمت ایرانی،حمایت از کارخانه ایرانی،حمایت از تولید ملی،حمایت از خانواده ایرانی،حمایت از اقتصاد ایران،حمایت از مدیریت جهادی،حمایت از تصویر ملی و نهایتا تقویت وجهه ملی که موجب عزم و همگرایی ملی برای عبور از میدان مین چالشهای فرهنگی،اجتماعی و اقتصادی دشمن میگردد.
سوم، حمایت از کالای ایرانی،بسیار فراتر از ترجیح و خرید محصول وطنی است.در حقیقت،در این نام،تعصب به " ساخت_ایران" و اشاعه و ترویج آن و تلاش برای ایجاد فضا و وجهه مثبت برای "ساخت ایران" پررنگتر است.
و در آخر،متأسفانه بیشتر از آنکه جنبه_سیاستی این جریان(نامگذاری سالها) مدنظر باشد،بیشتر جنبه_نمادین آن موردتوجه قرار میگیرد و بعضا آتش این موضوع با نصب چند بنر و ساخت چند برنامه دمدستی رادیوئی و تلویزیونی و بازی با کلمات در پیامها و سخنرانیها و اطلاعیهها در همان ماه اول سال، سرد میشود.
ازاینجهت،بخشی از تکرار شدن عناوین سال در سالهای اخیر،به جهت فهم دشمن از ضربهپذیری ما از این ناحیه از طرفی و رضایت مخاطبین خاص و عام پیام رهبری به نگاههای سطحی و ظاهری از طرف دیگر است.چه بسیار سالها که دیده شده،نام سال خیلی زود برای خود کمیسیون و کمیته و شورا پیدا کرده ولی در حد یک شعار باقیمانده و گرفتار بیماری مزمن شعارزدگی و بیعملی شده و گزارشهای متعدد و رنگارنگی از دل آن بیرون آمده است!
بدیهی است هر امری برای ماندن و رسوب کردن و ایجاد حرکت،نیاز به ترویج دارد ولی بسنده کردن بدان و عدم تلاش برای نهادینه کردن آن از سوی کارگزاران اجرائی، جوانمرگی "ره"نمائیها و "ره"نمودها و هزینهای شدن جریان (بجای سرمایهای شدن آن) را بدنبال دارد.بنابراین لازم است ارزشیابی سیاستها و پایش اقدامات، در اولویت قرار گیرد.