سید نصیرالدین ضوئی
صنعت فولاد ایران مزیت‌های نسبی برای حضور در بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی را داراست. ایران از لحاظ موقعیت جغرافیایی در شرایط استراتژیکی به
سر می‌برد و با توجه به آمیخته بازاریابی که یکی از
عناصر آن «مکان» می‌باشد، می‌توان به اهمیت ایران از لحاظ جغرافیایی برای
ایجاد یک درگاه وارداتی و صادراتی در بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی اشاره کرد. فاصله جغرافیایی ایران با بازارهای هدف در کشورهای
اروپایی، آسیایی و کشورهای عضو کنفدراسیون روسیه می‌تواند به‌عنوان یک عامل کلیدی در صادرات و واردات محصولات فولادی برای ایران به شمار
آید. با در نظر گرفتن منابع سنگ آهن و همچنین قیمت ارزان انرژی در مقایسه با
بسیاری از کشورهای خارجی، مي‌تواند ایران را به قطب اول
فولاد خاورمیانه تبديل كند. با توجه به سند چشم‌انداز 1404 برای صنعت فولاد ایران و نیاز به
تولید 44 میلیون تن فولاد خام، طرح‌های توسعه زیادی باید برای
افزایش ظرفیت فعلی فولاد خام در کشور به سمت 44 میلیون تن انجام شود. به همین دلیل
نیاز به توسعه ظرفیت در بخش تولید کنساتنره به ظرفیت 35 میلیون تن و توسعه در بخش
تولید گندله‌سازی به ظرفیت 48 میلیون تن
و توسعه در بخش تولید آهن اسفنجی به ظرفیت 26 میلیون تن تا افق 1404 است. آمار و
ارقام ارائه شده بیانگر این موضوع است که تمام شرایط برای حضور ایران در بازارهای
منطقه و بین‌المللی را دارد و مي‌تواند جاذبه بسیار زیادی برای جذب سرمایه‌گذار خارجی در این زمینه وجود داشته باشد. شرایط
بازار فولاد ایران، از لحاظ فرصت سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد در بخش‌های تولید، توسعه در کل
زنجیره تامین فولاد و همچنین واردات و صادرات محصولات فولادی، مواد اولیه و
تکنولوژی خطوط تولید و غیره برای ورود شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی بسیار جذاب و
توجیه‌پذیر است. در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های خارجی منتظر روشن شدن وضعیت تحریم‌های ایران و نتایج مذاکرات 5+1 با ایران هستند که
در صورت امضای توافق بتوانند به بازار ایران ورود کنند. در این میان ذکر یک نکته
بسیار ضروری است که دولت باید در نحوه جذب سرمایه‌گذاران خارجی شرایطی را ارائه دهد که هم منافع و
ریسک‌های شرکت‌های خارجی دیده شده و از همه مهم‌تر منافع صنعت فولاد کشور لحاظ گردد. براي اين منظور پیشنهاد می‌شود به نحوی با ورود شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد کشور وارد عمل شد که آنها
موظف به انتقال دانش فنی و آموزش به متخصصان ایرانی و صنعت فولاد کشور باشند و
متخصصان فولاد کشور بتوانند در زمینه بومی‌سازی تکنولوژی و دانش فنی از شرکت‌های خارجی در داخل کشور را فراهم کنند تا ریسک‌های مرتبط به وابستگی تکنولوژیکی، سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به شرکت‌های خارجی به حداقل برسد. در این زمینه ایجاد
مراکز تحقیق و توسعه نقش بسیار مهمی را خواهند داشت و می‌توان از این مراکز برای تحقیق و توسعه در راستای
بومی‌سازی صنعت فولاد و همچنین ارتقاء سطح دانش و
تکنولوژی صنعت فولاد کشور قدم برداشت. بهتر است بجای اینکه صرفا واردکننده
تکنولوژی، ماشین‌آلات و تجهیزات برای صنعت
فولاد باشیم، سعی کنیم دانش فنی را نيز وارد کرده و در صنعت فولاد کشور بومی‌سازی کنیم. بهترین فرصت برای ورود تکنولوژی‌های روز صنعت فولاد در دنیا به کشور، ایجاد جاذبه‌های سرمایه‌گذاری برای شرکت‌های خارجی و مشارکت در طرح‌های توسعه فولاد کشور با آنهاست. از این‌رو شرکت‌های خارجی برای بدست آوردن سهم بازار ایران به رقابت افتاده و سعی در ارائه
پیشنهادات خود به صنعت فولاد ایران خواهند بود و این خود زمینه را برای ورود تکنولوژی‌های روز دنیا فرآهم خواهد نمود. انتخاب شرکت‌های برتر و صاحب تکنولوژی صنعت فولاد که عمدتا از
کشورهای ایتالیا، آلمان، ژاپن و کره جنوبی هستند، می‌تواند در تمام طرح‌های فولادی ایران به‌عنوان کشورهای صاحب دانش فني زمينه را برای
انتقال تکنولوژی به صنعت فولاد ایران را فراهم کنند. با ایجاد پروژه‌های مشترک سرمایه‌گذاری در بخش کنسانتره سنگ‌آهن، گندله‌سازی و آهن اسفنجی به‌عنوان مواد اولیه صنعت فولاد می‌توان با شرکت‌های خارجی وارد معامله شد و از این طریق هم
تکنولوژی مورد نیاز بهره‌برداری از معادن سنگ آهن را
برای تولید مواد اولیه و تولید محصول نهایی فولاد تامین می‌شود و در نهایت محصول نهایی می‌تواند صادر شود. سرمایه‌گذار خارجی هم می‌تواند بخشی از نیازهای مواد اولیه خود را از
محصول صادراتی بهره‌برداری شده از معادن در قالب
تهاتر با تکنولوژی تامین کند.
* سید نصیرالدین ضوئی- كارشناس فولاد
آخرین اخبار