رضا رضائي
عضو شوراي مرکزي جمعيت نيروهاي انقلاب اسلامي
هر وقت صحبت از اقتصاد و کسب و کار و تجارت و چک و... ميشود ناخودآگاه ذهن ما به سمت بازار و بازاري ميرود؛ بازاري که نقش مهميدر اقتصاد کشور و معيشت مردم داشته و دارد؛ بازاري که چهرههاي مختلفي را نيز تداعي ميکند؛ بازار پيش از انقلاب، مملو از افراد انقلابي است که در قالب گروهها و احزابي چون مؤتلفه، نقش مهميدر پيروزي انقلاب امام روح ا... (ره) داشتند؛ بازار ايام جنگ تحميلي نيز يادآور 64هزار شهيداصناف و 500 شهيد ترور و نيز شامل کاسباني است که بعضاً هزينههاي روزانه دفاع مقدس را تأمين ميکردند. در رويدادها و مناسبتهاي مختلف اعتقادي و فرهنگي نيز، بازار و بازاريان هستند که چهرهاي همگون با آن وقايع به خود گرفته و نقشي ارزشمند در ترويج آداب و سننِ جامعه اسلاميايفا ميکنند که به معناي واقعي کلمه ميتوان ايشان را "دوستان خداوند" ناميد که پيامبر اکرم (ص) در موردشان فرمودند: "الکاسبُ حبيب ا..." آري، اين همان بازاري است که از يک سو با تهیه و تأمين مايحتاج مورد نياز جامعه به اقتصاد کشور کمک ميکند و از سوي ديگر ضمن رابطهاي دو سويه با مردم و جامعه در تحولات مختلف فرهنگي، اجتماعي و سياسي نقش آفريني ميکند؛ تا جايي که در وقايع مهميچون نهضت مشروطه، ماجراي تحريم تنباکو و ملي شدن صنعت نفت، کودتاي 28 مرداد 1332، جريان 15 خرداد 1342 و... ميشود معلم سياست و اخلاق و انقلاب. مرور اجمالي نقش بازار در تحولات اخير، نشانگر احساس مسئوليت بازاريان محترمياست که همواره دلشان با ملتشان بوده و قلبشان با وطنشان؛ وليکن مسائلي چون رکود و کسادي کسب و کار اگرچه يک موضوع بعضاً طبيعي است که در برخي فواصل سال ممکن است رخ دهد اما رفتارهاي متناقض و غرض آلود برخي در مواجهه با اين پيامد اقتصادي ممکن است با جملات نگارنده در سطور فوق در تعارض باشد!
اتفاقي که در روزهاي آغازين تيرماه سال جاري در واکنش به بي ثباتي نرخ ارز افتاد و عدهاي در بازار تهران و ديگر اماکن اقتصادي، در يک فضاي غبارآلود! اقدام (بخوانيد اجبار) به بستن مغازهها و محل کسب بازاريان کردند، گواهي بر اين مدعاست؛ اين اقدام که با شعارهاي راديکال، همراه با تنش و تهييج مردم همراه بود اگرچه مدت زيادي به طول نيانجاميد وليکن نقش عوامل بيگانه معارضان نظام را آشکارتر ساخت؛ البته نگارنده، ضمن اشاره به دسيسه دشمنان داخلي و خارجي در بحران اقتصادي کشور، رکود و نابساماني فعلي حاصل از سياستهاي ارزي-ريالي دولت تدبير و اميد، مشکلات معيشتي خانوادهها و در پي آن اعتراضات مردميرا به حق و وارد دانسته ]که اميد آن ميرود با اتخاذ تصميمات صحيح دولتمردان، هرچه سريعتر مشکل فوق حل شود[ چراکه در دولتهاي قبل نيز با نوسانات ارزي و افزايش قيمت دلار مواجه بوده ايم؛ مثلاً در سالهاي 92-90 هم اعتراضاتي از اين دست به وقوع پيوست؛ در آن برهه اگرچه در کوتاه مدت عدهاي دليل اين نابسامانيهاي ارزي را به افرادي مانند "جمشيد بسم ا..." ربط دادند در حاليکه مسائل مربوط به بازار ارز پيچيده تر و ريشهاي تر از اين موارد بود اما با اين حال در همان زمان، چون انتظارات براي بهبود اوضاع وجود داشت، سرمايه اجتماعي در سطح بسيار بالايي بود، يا در زمينه صادرات محصولات نفتي و پتروشيميمحدوديت چنداني نبود و انتظار ميرفت موضوع هستهاي ايران با غرب حل و فصل شود، لذا بازار ارز روزهاي آراميرا طي کرد. به هر حال اينک و در زمان حال، پيرو فرمايشات اخير رهبر انقلاب در دانشگاه امام حسين (ع) مبني بر اينکه "فشارهاي اقتصادي را وارد ميکنند تا بتوانند ملت را از نظام جدا کنند، اما به حول و قوه الهي ما پيوندمان را با ملت بيشتر خواهيم کرد و انسجام دشمن شکن خود را حفظ خواهيم کرد" و نيز با توجه به گذشت يکسال از عمر دولت دوازدهم و عدم تحقق وعدههاي انتخاباتي رئيس جمهور محترم و وقوع شوکهاي متعدد اقتصادي در کشور که کارشناسان از آن به عنوان تشنج اقتصاد ايران ياد ميکنند به نظر ميرسد ميتوان با عملياتي کردن سياستهاي اقتصاد مقاومتي و يا تحريک حس ملي گرايي با الگوگيري از مدلهايي همچون ترکيه بعد از کودتاي 15 ژوئيه 2016 از بحران ارزي خارج شد؛ مدلي که در پي تنش غرب و ترکيه، بازار ارز و بورس آنجا ملتهب ميشود و قيمت ليره به شدت سقوط ميکند، و در ادامه اردوغان ضمن محکوم کردن مسببين کودتا، از مردمش ميخواهد تا اندوختههاي دلاري خود را براي تقويت ارزش ليره بفروشند و به ليره تبديل کنند که با استقبال سراسري از اين فراخوان، بحران ارزي آنها مهار ميشود. البته ناگفته نماند که فرمايشات چندباره رهبري معظم، در رابطه با ضرورت تشکيل "اتاق(ستاد) جنگ اقتصادي" در جلسه محرمانه با سران قوا و همچنين در ديدار با مسئولان نظام و يا تشکيل "شوراي عالي هماهنگي اقتصادي قواي سه گانه" حاکي از اهميت موضوع و پيگيري معظم له دارد تا جائيکه نامه اخير ايشان خطاب به رئيس جمهور در خصوص مسائل بوجود آمده در بازار سکه و ارز (نيز گواه مجددي است بر اراده حاکميت جهت حل مشکلات اقتصادي و عبور از بحران ارزي؛ فلذا ميتوان نتيجه گرفت در جمهوري اسلاميايران علاوه بر راهکارهاي حاکميتي فوق، دولت نيز با اتخاذ تصميمات درست اقتصادي، شفاف سازي سياستهاي اقتصادي و خودداري از وعدههاي تکراري و گفتار درماني صِرف، بايد به تکاليف خود جامعه عمل بپوشاند. در چنين فضاي همانگونه مقام معظم رهبري تاکيد فرمودند ضرورت دارد به شفاف سازي، شناسایی و معرفی عوامل بحران ساز سوء استفاده کننده افکار عمومي را در جريان واقعيتها قرار داده و در فرافکنيها اقشاري که وفاداري خود را به نظام و انقلاب به صورت عملي به اثبات رساندهاند در صف معاند و مخالف قرار نگيرند، آنچه مسلم است خدمات بازاريان به اسلام و انقلاب برکسي پوشيده نيست و دولت محترم، بايد خود را متعهد بداند و با آسيب شناسي و حل ريشهاي مشکلات شريک سختي ها و مشکلات آناني که همواره در سختي و مضايق همراه انقلاب بودند باشند.