سعید قلیچی: بازارهاي جديد هدف براي صنعت سيمان کشور به مرور خود را نشان ميدهند. سالها عراق مهمترين بازار مصرفي سيمان توليد شده توسط کارخانههاي ايراني بود؛ اما حالا آنطور که شنيده ميشود قرار است کشورهاي قطر، کويت، تانزانيا و بنگلادش به عنوان بازارهاي جديد جايگزين شوند. از طرف ديگر طي هفتههاي گذشته زمزمههايي درباره افزايش قيمت سيمان صادراتي شنيده ميشد؛ صحبتهايي که روز گذشته توسط عبدالرضا شيخان، رئيس انجمن صنفي صنعت سيمان کشور تاييد شد. او در گفتگو با ايسنا از افزايش نرخ سيمان صادراتي کشور در نيمه دوم سال جاري خبر داد.
بررسيها نشان ميدهد که رکود بخش ساخت و ساز و کاهش فعاليتهاي عمراني در کشور تاثير قابل توجهي در صنعت سيمان کشور گذاشته است. حقيقت اين است که تقاضا براي محصول توليد شده در صنعت سيمان کم است و مدتهاست که شاهد مازاد توليد در کشور هستيم. طي سالهاي گذشته سيمان تبديل به يکي از محصولات صادراتي استراتژيک کشور شده بود. براي مدتها عراق که همواره يکي از بزرگترين بازارهاي منطقهاي ايران است، در جايگاه خريدار اصلي سيمان کشور قرار داشت. به اين ترتيب پيش از اين بسياري از واحدهاي توليدکننده سيمان در کشور با توجه به رکودي که در بخش ساخت و ساز کشور وجود داشت، بيشتر با نگاهي صادراتي به دنبال بازار در کشورهاي همسايه يا ساير کشورها بودند.
سال گذشته و در پي چالشهايي که در زمينه صادرات سيمان ايران به کشور عراق ايجاد شد، مسئولان وزارت صنعت به صادرکنندگان اعلام کردند که بهتر است به دنبال بازارهاي جايگزيني براي محصولات خود باشند. مشکل بازار عراق در سال گذشته پس از آن ايجاد شد که تعرفههاي سنگيني براي سيمان ايران توسط مسئولان گمرک عراق در نظر گرفته شد. آن روزها صحبت از دامپينگ سيمان ايران در بازارهاي عراق تبديل به يکي از مهمترين سوژههاي خبري شده بود. از طرف ديگر ساخت و راهاندازي دو کارخانه سيمان در عراق موجب شد تا بازارهاي اين کشور کمتر تمايلي به سيمان توليد ايران نشان دهد. هرچند طي ماههاي گذشته رايزنيهاي زيادي براي حضور مجدد سيمان توليد شده توسط کشورمان در عراق مطرح ميشد، اما حالا آنطور که رئيس انجمن صنفي صنعت سيمان کشور اعلام کرده بازارهاي ديگر کشورها به عنوان جايگزين بازار عراق مورد توجه قرار گرفتهاند.
مشتريهاي جديد سيمان ايران
در همين ارتباط عبدالرضا شيخان به ايسنا ميگويد: امروز مشتريهاي زيادي از جمله قطر، کويت، تانزانيا و بنگلادش پيدا کردهايم که مقدار زيادي سيمان ميتوانيم به اين کشورها صادرکنيم. او در رابطه با راهکارهاي افزايش فروش سيمان گفت: اگر جادهها بتني ساخته شوند سالانه حدود دو - سه ميليون تن بيشتر به فروش سيمان اضافه نميشود؛ لذا بايد تحولي جدي صورت گيرد و بايد روي صادرات تمرکز کنيم. البته با توجه به اتفاقات اخير به مشکل برخورديم. با اين حال صادرات سيمان به کشورهاي آسياي دور را پيگيري ميکنيم، چراکه چين ميزان توليد سيمان را کاهش داده و فضا براي صادرات سيمان ايران باز شده که البته اين شرايط مقطعي است. براي مثال در عراق صادرات خوبي داشتيم که ديگر ادامه پيدا نکرد. شيخان با بيان اينکه سعي کرديم شفافيت ايجاد کنيم، گفت: نگاه ما به صنعت سيمان اين است که بتوانيم آن را به عنوان يک صنعت و اشتغال حفظ کنيم و روند توليد و قيمت را به نقطه تعادل برسانيم. رييس انجمن صنفي صنعت سيمان خاطر نشان کرد که ارز حاصل از صادرات سيمان وارد سامانه نيما ميشود. وي درباره توافق تخفيف ۳۰ درصدي کشتيراني به هزينه حمل و نقل صادرات سيمان گفت: اين توافق هنوز محقق نشده است. شيخان يادآور شد: باتوجه به اينکه وزارت صنعت در شرکت کشتيراني سهام دارد، قرار بود سود سهام اين وزارتخانه به عنوان يارانه براي صادرات محصولات صنعتي از قبيل سيمان اختصاص يابد اما چون شرکت کشتيراني در زيان است، سودي نبوده که بخواهند به ما بپردازند. رييس انجمن صنفي صنعت سيمان اظهار کرد: عليرغم تحريمها، در دهه ۸۰ ظرفيتي ايجاد شد که توانستيم با هماهنگي دولت ميزان توليد را بالا ببريم و در اين مدت ميزان توليد ۲.۵ برابر قبل بود اما اين روند ادامه پيدا نکرد و حتي در سالهاي اخير با رشد منفي در توليد مواجه شديم و رکود ساخت و ساز به صنعت سيمان به ويژه کارخانههايي که تازه در مدار توليد قرار گرفته بودند، لطمه زد. او با بيان اينکه به دليل کاهش نقدينگي، ميان کارخانهها رقابت منفي ايجاد شده است، افزود: با وزارت صنعت هماهنگ کرديم و تصميم گرفتيم به اندازهاي توليد نکنيم که نتوانيم بفروشيم و بررسي کرديم که صنعت سيمان با چه ظرفيت بهينهاي توليد کند و با چه قيمتي بفروشد که کارخانهها سرپا بمانند و اشتغال خود را حفظ کنند و به اندازه نياز داخل و صادرات توليد کنند. شيخان ضمن انتقاد از رقابت منفي ميان توليدکنندگان اظهار کرد: رقابت منفي باعث شد کارخانهها قيمت سيمان را کاهش دهند که براي جلوگيري از زيان توليد، قرار شد کارخانهها براساس نياز داخلي و صادراتي توليد و توزيع داشته باشند و تخفيفها را کم کنند. البته تا امروز قيمت فروش سيمان از قيمت مصوب کمتر بوده است. رييس انجمن صنفي صنعت سيمان تصريح کرد: براي بهرهوري در اين صنعت بايد تخفيفها حذف و به قيمت مصوب اضافه شود اما هنوز در زمينه ميزان افزايش قيمت به جمعبندي نرسيدهايم.
صادرات سيمان به بيش از 30 کشور
در همين حال علي محمد بُد، عضو هيات مديره انجمن صنفي صنعت سيمان در گفتگو با خبرنگار روزنامه «تجارت» در ارتباط با بازارهاي جديد پيدا شده براي صادرات سيمان کشورمان، ميگويد: صادرات سيمان ايران به بيش از 30 کشور جهان انجام ميشود. بيشترين اين صادرات تا سال گذشته متعلق به عراق، افغانستان و کويت بود. البته با ايجاد مشکل و افزايش تعرفه براي صادرات سيمان کشور به عراق موجب شده تا شاهد کاهش ميزان صادرات سيمان باشيم، اما حقيقت اين است که صادرات حتي به عراق هم متوقف نشده است.
اين فعال صنعت سيمان کشور ادامه داد: حقيقت اين است که شرايط سال جاري براي صنعت سيمان آنطور که پيشبينيهاي اميدوارکنندهاي داشتيم، نخواهد بود. با اينکه فکر ميکرديم امسال ميتواند وضعيت بهتري براي ساخت و ساز رقم بخورد، افزايش قيمت ارز و مشکلاتي که در اين بازار به وجود آمد، عملا پيشبينيهاي ما را نيز به هم ريخت و الان نميشود با اين قيمتها نسبت به وضعيت آينده سيمان اظهار نظر کرد. او در ادامه با اشاره به اينکه رکودي که در وضعيت پروژههاي عمراني کشور ايجاد شد تاثير منفي در صنعت سيمان داشته است، تصريح کرد: صنعت سيمان با افزايش رکود در بخش ساخت و ساز کشور و کاهش بودجه پروژههاي عمراني در حال حاضر شاهد مازاد توليد سيمان در کشور هستيم که براي همين موضوع صادرات داراي اهميت بالايي است. بُد در بخش ديگري از صحبتهاي خود با اشاره به وضعيت صادرات سيمان به عراق گفت: سال گذشته که تعرفههاي عراق براي محصول صنعت سيمان ايران افزايش پيدا کرد، شاهد کاهش شديد صادرات اين محصول بوديم. از سال گذشته رايزنيهايي براي رفع اين مشکل داشتيم اما به نظر ميرسد که اين مذاکرات نتيجه قابل توجهي نداشته و به همين دليل توليدکنندگان و صادرکنندگان سيمان کشور به دنبال بازارهاي ديگري هم بودند.
اين عضو انجمن صنفي صنعت سيمان با اشاره به جايگزين شدن بازارهاي جديد صنعت سيمان به جاي عراق گفت: عراق جايگاه استراتژيکي براي صادرات محصولات ايران دارد. با اين حال براي صادرات سيمان به ساير کشورها بازارهاي عراق، بنگلادش، کويت و برخي ديگر از کشورهاي آفريقايي به عنوان بازارهاي جديد برنامهريزي شده است. بُد در پايان خاطرنشان کرد: تغيير بازارهاي صادراتي براي صنعت سيمان قطعا موجب افزايش هزينههايي خواهد شد تا جايي که طبق برنامهريزيهاي صورت گرفته قرار است تا شاهد افزايش قيمت سيمان صادراتي در نيمه دوم سال جاري باشيم.