ایلیا پیر ولی: نرخ دلار و سکه پس از سپري شدن يک دوره التهابي، از پريشب و ديروز با کاهش قيمت مواجه شد. موضوعي که نشاندهنده اوج هيجان و التهاب کاذب در اين دو بازار است. شايد اين بازار پريشب و ديروز يکي از آرامترين لحظاتش را پس از مدتها سپري کرد.
کارشناسان پولي- مالي دلايل متفاوتي براي اين مسئله اعلام کردهاند و دلايلي که هرکدام نياز به بررسي و تحليل جداگانهاي دارد. اما همه کارشناسان اقتصادي، منتقدان و حتي دولتيها هيجاني بودن بازار و تأثير بسيار آثار رواني ناشي از عوامل متعددي مثل برقراري دوباره تحريمها را اصليترين عامل التهاب و بيثباتي بازار دلار و سکه اعلام کرده بودند. مسئلهاي که اگر آن را بهعنوان يک مؤلفه در نظر بگيريم و آن را با وقايع بازار و همچنين اتفاقاتي که در مسائل سياسي به وجود آمده است بسنجيم، بهخوبي قابل استناد خواهد بود.
به همين خاطر هست که صاحبنظران، بخش عمدهاي از کاهش قيمتها را ناشي از واکنش بازار به اظهارنظرهاي سياسي اخير اعلام کردهاند.
حالا با اظهاران اخير ترامپ و پالس مثبت برخي از مسئولان، بر بازار ارز اثر خود را گذاشت و افراد زيادي متقاضي فروش دلار شدهاند؛ چرا که اين تصور وجود دارد که هرگونه توافقي بين ايران و آمريکا و تحت تاثير قرار گرفتن تحريمها ميتواند موجب گشايشهاي ارزي شود. در اين حالت با کاهش تقاضا، قيمتها نيز نزولي خواهد شد؛ بنابراين برخي ترجيح دادند ديروز (سهشنبه) اسکناسهايي که در خانه نگه داشته بودند را براي فروش به بازار ببرند.
آخرين تحولات قيمتي
همزمان با آغاز سير نزولي قيمتها، ديروز، قيمت سکه بار ديگر به کانال سه ميليون تومان بازگشت. سقوط قيمتي دلار و سکه موجب شد تا از صبح ديروز تا ساعت تهیه اين گزارش، بازاريها شاهد تغيير ساعتي قيمتها باشند اما اين بار قيمتها هر ساعت ارزانتر از ساعت قبل ميشوند.
قيمت سکه در حالي دو روز پيش ثانيهاي بالا ميرفت که طي 6 ساعت 350 هزار تومان افزايش پيدا کرد و به رکورد 4 ميليون و 700 هزار تومان هم رسيد. اما اولين معاملات در روز سهشنبه با توجه به اخبار مثبت بهيکباره با 475 هزار تومان کاهش نسبت به رکورد قيمتي روز دوشنبه در محدوده 4 ميليون و 161هزار تومان آغاز به کارکرد.
يورو که روز دوشنبه به بالاي 13هزار تومان رسيده بود، ديروز به مرز 11 هزار تومان کاهش يافت.
قيمت سکه تمام بهار آزادي طرح جديد بار ديگر به کانال سه ميليون تومان بازگشت. سکه طرح جديد در بازار آزاد باقيمت سه ميليون و 790 هزار تومان معامله شد.
واکنشهاي سياسي مثبت
همواره رفتارهاي بازارهاي پولي – مالي متأثر از سياستگذاريهاي کلان اقتصادي و سياسي بوده است؛ التهاب و هيجان رواني مهمترين عامل در رشد يا کاهش قيمتها در بازارهاي مختلف بوده است. بهطوريکه التهاب و هيجاني که در بازار ارز و سکه در چند وقت اخير ايجاد شد، ناشي از جو روانياي ايجادشده بعد از اظهارات ترامپ در اواخر ارديبهشت مبني بر خروج آمريکا از برجام بود. آنطور که عباد محمدولي رئيس اتحاديه طلا و سکه گفته است: بخشي از کاهش قيمتها ناشي از واکنش بازار به اظهارنظرهاي سياسي اخير بوده است. حالا با اعلام آمادگي ترامپ مبني بر مذاکره با ايران و همچنين واکنش مثبت برخي از مسئولان بلندپايه ايران، نشان ميدهد که تحولات سياسي بر مراودات و تعاملات بينالمللي و سياسي مؤثر بر اقتصاد مؤثر هست. حجتالاسلاموالمسلمين علياکبر ناطق نوري در حاشيه بازديد از خبرگزاري ايرنا درباره پيشنهاد رئيسجمهوري آمريکا براي مذاکره بدون پيششرط با جمهوري اسلاميايران گفت: اصل قصه و چنين چيزي منفي نيست.
اين موضع عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام در کنار ديگر اظهارات برخي از مسئولان کافي بود تا هيجان کاذب و التهاب بازار سکه و ارز فروکش کرده و قيمتهاي اين دو بازار روند نزولي به خود بگيرند. هشدار رئيس قوه قضاييه به سود جويان و اعلام برخورد قاطع در اين باره نيزبه کاهش بازار دلار بي تأثير نبوده است. آيت الله آملي با بيان اينکه تلاطمهاي اخير در بازار، شبهه ناک و دخالت برخي دستهاي پشت پرده در اين ماجرا کاملاً محتمل است، به سودجويان بازار ارز و سکه هشدار داد که دستگاه قضايي با سرعت و قاطعيت به اتهام آنان که برخي نيز مشمول عنوان افساد في الارض است، رسيدگي خواهد کرد. از ديگر موضوعاتي که به کاهش قيمت دلار و سکه کمک کرده، هشدار کارشناسان اقتصادي يا به عبارتي افشارگري آنها در اين باره بوده است. اين کارشناسان با حمله به سودجويان و ارائه پيشنهادهاي سازنده به دولت، قوه مجريه را براي حل بازار سکه ياري کردند.
تآثيرات اقتصادي
در کنار مؤلفه تأثيرگذار تحولات مثبت سياسي در کاهش نرخ دلار و سکه، اعلام خبرهاي مثبت در حوزه ارزي از سوي دولتيها و انتظار بازار براي رونمايي از بسته جديد ارزي دولت، اعلام فروش ارز صادراتي شرکتهاي پتروشيميو فولاد، در بازار ثانويه نيز از ديگر پالسهاي مثبت براي فروکش کردن التهاب اين بازار بوده است. از طرفي اعلام تغيير مديران اقتصادي نيز از ديگر عواملي بوده که بازار ارز و سکه سيگنال مثبت دادهشده است. بهطوريکه حجتالاسلاموالمسلمين علياکبر ناطق نوري دراينباره گفته است: تغيير در مديران و ترميم کابينه در شرايط خاص اينچنيني ميتواند اثر رواني و اجتماعي داشته باشد و به جامعه آرامش دهد. درعينحال با کاهش قيمتها در بازار، تب تقاضا نيز کاهش مييابد.زيرا آنهايي که خريدارند منتظرند تا کاهشهاي بيشتر رخ دهد. اطلاعيه بانک مرکزي،مبني بر اينکه تحولات غيرعادي اخير تناسبي با واقعيات اقتصادي و توان ارزي کشور نداشته و ناشي از توطئه دشمنان کشور و در چارچوب ايجاد التهاب در اقتصاد بوده است،
افزايش غيرعادي قيمتها در بازار سکه موجب شد تا شامگاه گذشته بانک مرکزي در اطلاعيهاي با اعلام اينکه تحولات غيرعادي اخير تناسبي با واقعيات اقتصادي و توان ارزي کشور ندارد، آن را ناشي از توطئه دشمنان کشور و در چارچوب ايجاد التهاب در اقتصاد ارزيابي کرد.
ديگر عوامل
وعده بانک مرکزي مبني بر عملياتي کردن برنامهها و رويکرد جديد ظرف روزهاي آينده، همچنين تشديد حضور نيروهاي انتظاميدر سبزهميدان - ورودي بازار بزرگ تهران - که محل تجمع دلالان ارز محسوب ميشود، باعث شد بازتاب نوسانهاي قيمتي در بازار سکه و طلا کمتر شود. به نظر ميرسد حباب قيمتي ارز و سکه در حال فروکش شدن است، اگر روند برنامهها و اتفاقات همچنان به همين روال ادامه يابد.