سعید قلیچی: در شرايطي که بازار لوازم خانگي ميزبان افزايش قيمت است کالاهاي ايراني تا ۴۰ درصد افزايش قيمت را تجربه کردهاند، توزيع قطرهچکاني و نفروختن کالا هم مزيد بر علت شده و متقاضيان را سردرگم کرده است. در اين ميان آنطور که خبرگزاريها گزارش دادهاند دستگاههاي نظارتي سکوت کرده اما نايب رئيس اتاق اصناف ايران ميگويد عوامل بسياري در بروز چنين مشکلاتي دخيل بوده و کمترين تقصير بر گردن واحدهاي صنفي و فروشندگان است.
نه تنها در بازار لوازم خانگي شاهد افزايش قيمت ۳۵ تا ۴۰ درصدي طي يک هفته گذشته هستيم بلکه واحدهاي فروش معتقدند که توزيع قطره چکاني اين کالاها از سوي توليدکنندگان صورت ميگيرد و چنين چالشهايي گوياي بحراني جدي در حوزه لوازم خانگي است. اما حالا به نظر ميرسد پرده ديگري از مشکلات در اين بازار به چشم ميخورد و آن اينکه همان توزيع و فروش قطرهچکاني هم در اغلب واحدها قطع شده و کسي حاضر نيست کالاي خود را به مردم بفروشد، چراکه نميتوانند جايگزين آن را از توليدکنندگان يا برندهاي خارجي مونتاژ کننده بخرند و اساسا کسي به آن جنسي نميفروشد تا بفروشند!
خبرگزاريها گزارش دادهاند که توليدکنندگان محصولات لوازم خانگي را به صورت قطره چکاني به بازار عرضه ميکنند و گويا شرايط به مذاق آنها خوش آمده است. حتي در بخشهايي شاهد هستيم که عوامل توليدکنندگان لوازم خانگي را با قيمتي ۵۰ درصد بالاتر به فروش ميرسانند؛ با اين حال فروشندگان براي فروش به توليدکنندگان التماس ميکنند اما آنها با صورت قطرهچکاني کالا را در اختيار واحدهاي فروش قرار ميدهند. البته پيش از اين ادعا شده بود که۷۰ درصد بازار لوازم خانگي در اختيار برندهاي خارجي است؛ هرچند واردات انواع لوازم خانگي ممنوع شده اما برندهاي خارجي در ايران مونتاژ ميشوند و برخي از برندهاي خارجي که قبلا ثبت سفارشات خود را انجام دادهاند، در بازار موجود است. اين در حالي است که حداقل تا سه برابر نياز بازار را ميتوانيم توليد کنيم و تکنولوژيهاي مورد استفاده توسط توليدکنندگان دست کمياز کشورهاي آسياي جنوبي و اروپا ندارد.
در اين ميان هيچ کس مسئوليت وضعيت نگران کننده بازار لوازم خانگي را برعهده نميگيرد و شانه خالي کردن و پاسخ ندادن بهترين راه ممکن براي متوليان شده است که البته آن را به خوبي در پيش گرفتهاند. با اين حال جلالالدين محمد شکريه، نايب رئيس اول اتاق اصناف ايران در اين باره به ايسنا اينگونه توضيح داد که در حوزه لوازم خانگي مسائل ارزي و حتي سودجويي و احتکار توسط برخي توليدکنندگان و واردکنندگان ميتواند از عوامل عرضه نشدن کالا در بازار باشد، البته ممکن است در ميان چند ميليون واحد صنفي، برخي افراد مختلف نيز وجود داشته باشد و اقدام به برهم زدن شرايط کنوني بازار کنند که نميتوان آن را انکار کرد چراکه حتي در تشکيلات و دستگاههاي دولتي هم که نظارتهاي بسياري صورت ميگيرد، بعضا شاهد تخلفاتي هستيم که اخيرا نيز با آن برخورد شد.
صنعت لوازم خانگي در چند سال گذشته و حتي در زمان تحريمها با همراهي برندهاي معتبر خارجي روند رو به رشدي را تجربه کرد و به توسعه مناسبي دست يافت، اما اين روزها با افزايش قيمتها و ايجاد تقاضاي کاذب در بازار روبروست. اگرچه فعالان اين صنعت، بخشي از افزايش قيمتها در بازار لوازم خانگي را طبيعي و ناشي از افزايش قيمتهاي اعمال شده از ابتداي سال ميدانند اما بر اين باورند تقاضاهاي کاذب و هيجانهاي بازار بر آن دامن زده است. در اين ميان برخي از فعالان حوزه صنعت لوازم خانگي کشور معتقدند که افزايش قيمتها مربوط به الان نيست و به يکباره به وجود نيامده است؛ از سال 95 افزايش قيمتي در لوازم خانگي اعمال نشده بود.
حمايت از توليد براي جلوگيري از خروج ارز
در همين ارتباط آرمان خالقي، دبير کل انجمن لوازمخانگي در گفتگو با خبرنگار روزنامه «تجارت» در ارتباط با دلايل افزايش قيمت در بازار لوازم خانگي ميگويد: ابتداي سال گذشته توليد با ارز 3300 توماني انجام ميشد، اما امروز نرخ ارز به حدود 4400 تومان رسيده ضمن آنکه ارز کافي براي همه توليدکنندگان فراهم نشده است. از طرف ديگر از آغاز امسال نرخ فولاد، مواد پليمري، مواد پتروشيميو پلاستيکي، آلومينيوم، مس و غيره به عنوان مواد اوليه توليد افزايش داشته و در برخي موارد تا 100 درصد رشد کرده است.
اين فعال حوزه صنعت همچنين با اعلام اينکه با افزايش قيمت مواد اوليه، نميتوان محصول نهايي را ارزان فروخت گفت: صنايع لوازم خانگي برخلاف بسياري ديگر از صنايع کشور، مواد معدني، آب، برق و انرژي ارزان دريافت نميکند و هيچ وابستگي به هيچ امکان مزيتدار داخلي ندارد. اين در حالي است که صنعت پتروشيمياز خوراک ارزان قيمت و صنعت فولاد از معادن ارزان قيمت برخوردارند؛ مواد اوليه خود را با ارز ارزان 3800 توماني تهيه ميکنند اما محصول نهايي را با ارز 4400 توماني ميفروشند.
خالقي با هشدار درباره وجود امکان ورشکستگي در ميان فعالان صنعت لوازم خانگي ادامه داد: اگر افزايش قيمتها در صنعت لوازم خانگي لحاظ نشود، خطر ورشکستگي آن را تهديد خواهد کرد. افزايش قيمتهايي که اين روزها در حد 35 تا 40 درصد مشاهده ميشود، کمترين افزايشهايي بوده که صنعت لوازم خانگي توانسته اعمال کند، زيرا در عمل ارز با نرخهايي بالاتر از نرخ ارز رسميبه دست توليدکننده ميرسد اما از انتظار توليدکننده انتظار دارند با نرخ ارز رسميکه اکنون حدود 4400 تومان است، کالاي خود را بفروشد.
اين فعال حوزه صنعت همچنين با اشاره به افزايش قيمت مواد اوليه تصريح کرد: امروز شرايط سختي بر صنعت لوازم خانگي حاکم است، مواد اوليه آن به صنايع مادر وابسته است که همه آنها افزايش قيمت داشتهاند. امروز صنعت لوازم خانگي با 30 تا 40 درصد ظرفيت واقعي خود کار ميکند، در حالي که توان توليد تا 2 برابر تقاضاي بازار در آن وجود دارد. با اين همه بايد گفت که نياز اصلي صنعت لوازم خانگي را سرمايه در گردش براي توسعه کار، توليد و اشتغال است، اما بايد در خاطر داشت که شرايط اقتصادي و شرايط بانکها اجازه تامين آن را نميدهد. خالقي در بخش پاياني صحبتهاي خود همچنين هشدار داد که اگر از صنايع لوازم خانگي حمايت نکنيم، آنگاه بايد مقادير زيادي ارز به واردات آن اختصاص دهيم.