
بازار خودرو این روزها از تب و تاب افتاده و دیگر از هیجانات یکی دو ماه پیش خبری نیست. به نظر میرسد التهابات بازار همراه با تثبیت نسبی نرخ ارز، اجرای طرحهای پیشفروش و همچنین روند نزولی تقاضا تا حدودی کاهش یافته حال آنکه برخی از دستاندرکاران بازار معتقدند این وضعیت چندان دوامی نخواهد داشت. همزمان با خروج یکجانبه ایالاتمتحده آمریکا از برجام و همچنین بازگشت تحریمهای هستهای ایران، بسیاری از بازارها متحول شد. در همین راستا نرخ ارز نیز تحت تاثیر تحریمها روند صعودی به خود گرفت که همین مساله هزینه تولید را چند برابر کرد.
اما عرضه خودرو نیز متاثر از روند جاری، از سوی خودروسازان کند شد این در شرایطی است که در فضای مسموم اطلاعاتی که از سوی برخی سایتهای فروش خودرو، کانالهای پرمخاطب و شبکههای ماهوارهای شکل گرفته بود، سرمایههای سرگردان طبقه متوسط جامعه و همچنین سرمایههای کلان سوداگران به سوی خرید خودرو روانه شد. بهطوریکه هر کسی به اندازه توانش میخواست که از این بازار پرسود سهمی بردارد؛ به این ترتیب با ادامه روند جاری سوداگر از خریدار واقعی دیگر قابل شناسایی نبود و هر متقاضی واقعی نیز به دلیل احتکار خودرو توسط دلالان باید هزینهای چند برابری پرداخت میکرد تا خودروی مورد نظر خود را تهیه کند. هر چند نرخ ارز سرمایههای سرگردان را به بازارهای مختلف هدایت میکرد اما خودرو با توجه به روند کند عرضه از سوی خودروسازان و همچنین تقاضای بالا، به نوعی بهشت دلالان شد.
اما در کنار سیل سرمایههای سرگردان به بازار خودرو، ورود متقاضیانی که فکر میکردند قیمت خودرو در آینده افزایش بیشتری پیدا خواهد کرد نیز به التهابات بازار افزود. در این شرایط اما خودروسازان نیز در خفا از تحولات بازار اظهار خشنودی میکردند چرا که افزایش قیمت در بازار، تجدیدنظر بر قیمتهای جاری تولیدکنندگان را الزامی میکرد. در هر صورت آنچه بهعنوان کمکاری خودروسازان و همچنین ورود سرمایههای سرگردان به بازار خودرو خوانده میشود منجر به بروز التهابات شد حال آنکه دستاندرکاران بازار معتقدند که این روزها بازار خودرو دیگر مورد توجه دلالان نیست و از تب و تاب ماههای گذشته بهطور چشمگیری کاسته شده است. در این زمینه حتی بررسیهای میدانی بازار خودرو نشان داده که در سه هفته گذشته قیمت برخی خودروهای خارجی تا ۵۰ میلیون تومان کاهش یافته است. این میزان، در خودروهای داخلی کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان از ۵/ ۲ تا ۱۰ میلیون تومان در نوسان است. اما آیا این روند ادامهدار خواهد بود؟ در این زمینه برخی از دستاندرکاران بازار و کارشناسان به دو واقعه پیشرو اشاره میکنند که ممکن است باز هم در روند قیمتی خودرو تاثیرگذار باشد. اولین اتفاق میتواند تحریمهای نفتی ایران باشد که قرار است ۱۳ آبان از سوی ایالاتمتحده آمریکا اعمال شود و دومین اتفاق نیز اعلام قیمتهای جدید خودرو از سوی ستاد تنظیم بازار است که افزایش چشمگیری را به همراه خواهد داشت.
در همین حال رئیس اتحادیه صنف نمایشگاهداران و فروشندگان خودروی تهران با تاکید بر اینکه در بازار خودرو، دیگر افزایش نرخ نخواهیم داشت، گفت: قیمتها به اندازه کافی بالا رفته است و دیگر کشش ندارد؛ مردم نیز اکنون منتظر ثبات قیمتند.
سعید موتمنی رئیس اتحادیه نمایشگاهداران و فروشندگان خودروی تهران در واکنش به کاهش پلکانی قیمت خودرو در بازار گفت: اکنون قیمت خودروهای داخلی غیرواقعی است؛ در سه ماه گذشته برخی خودروها رشد 50 درصدی داشت و این سبب شد قیمت خودرو در بازار، 50 تا 60 درصد گرانتر از قیمت کارخانه باشد.
«هر خودرو قیمت مشخصی دارد. باید بپرسیم در این مدت کوتاه چه اتفاقی افتاد که خودروی 206 تیپ2 از 38 میلیون به 60 میلیون تومان رسید؛ یا قیمت خودروی 60 میلیون تومانی به حدود 100 میلیون تومان رسیده است.»
به گفته این مقام صنفی، قیمتهای غیرواقعی، دیر یا زود باید به نرخ اصلی خودرو نزدیک میشد زیرا قیمتها اشباع شده است و دیگر جایی برای افزایش قیمت وجود ندارد.
موتمنی با تاکید بر اینکه عوامل فراوانی در افزایش قیمت خودرو تاثیرگذار است، گفت: نوسان قیمت ارز در بازار یکی از دلایل افزایش قیمتها بود.
«هنگامیکه قیمت دلار افزایش مییابد، عدهای به دلیل اینکه از قافله عقب نمانند سعی میکنند اندوختهشان را به کالا تبدیل کنند. ممکن است کسی طلا بخرد و کسی هم ماشین.»
موتمنی، افزود: اگر نوسان ارز نداشته باشیم، قیمتها بیشک کاهش مییابد.
رئیس اتحادیه نمایشگاهداران و فروشندگان خودروی تهران درباره وضعیت بازار خودرو نیز توضیح داد: اکنون برای خودروهای وارداتی و داخلی، خرید و فروش چندانی انجام نمیشود.
«یکی از دلایل آن این است که 2 ماه پیش با افزایش ناگهانی قیمت ارز، عده زیادی خرید کردند و اکنون مردم منتظر ثبات نرخ ها هستند.»
موتمنی افزود: 2 هفته پیش که قیمت دلار تا 12 هزار تومان رسید، فروشنده زیاد بود اما اکنون کسی فروشنده نیست، چون خودروها را به قیمت بالا خریدهاند و فکر میکنند دوباره افزایش قیمت خواهیم داشت.
وی همچنین به کاهش پلکانی قیمت خودروها در بازار اشاره و تصریح کرد: نرخها به اندازه کافی بالا رفته است و باید نیاز بازار را تامین کنیم تا دلال بازی جمع شود.
موتمنی ادامه داد: اگر نیاز به موقع تامین شود، پای دلالها از بازار کوتاه میشود؛ «عرضه هر کالایی در بازار کم شود، ارزشمند میشود و بازار سیاه پیدا میکند. مردم وقتی متوجه میشوند (یا احساس میکنند) که قرار است عرضه کالایی کم شود، به جای یکی، دو تا میخرند و این سبب میشود که آن کالا هر روز افزایش قیمت داشته باشد.»
این مقام صنفی، افزود: اگر عرضه به اندازه کافی باشد و خودروسازان برنامههایشان برای تامین نیاز بازار را ادامه دهند، دیگر نباید شاهد این اختلاف قیمت باشیم و عدهای از این فرصت سوءاستفاده نخواهند کرد.
رئیس اتحادیه صنف نمایشگاهداران و فروشندگان خودروی تهران، درباره فرآیند تاثیر سوداگران و محتکران بر بازار گفت: این افراد وقتی احساس میکنند قرار است قیمت کالایی افزایش یابد یا عرضه آن مدیریت شود، شروع به خرید کرده و فروش را محدود میکنند. هنگامی که به قیمت دلخواهشان رسیدند، بازار را مدیریت میکنند و قیمتها را افزایش میدهند.